Historik vizash, nga viti 1920 deri te Ahmet Zogu dhe Enveri .

nga **Morena** Sat Feb 05, 2011 8:46 am

Tani qe Shqiperia po feston heqjen e vizave po ve nje artikull
interesant per historine e vizave, besoj qe do te jete i mirepritur.

Vizat, si kanë lëvizur shqiptarët nga Ismail Qemali, tek Ahmet Zogu e
Enver Hoxha.Flasin historianët Arben Puto, Pëllumb Xhufi, Muhin Cami

Pasaportat e para shqiptare u dhanë në 1920-ën. Që nga shpallja e
pavarësisë në 1912-ën nga Ismail Qemali e deri në kohën e mbretit Zog
dhe më pas Enver Hoxhës, rregullat kanë qenë të ndryshme. Ata që kanë
jetuar në fillimet e shekullit të kaluar rrëfejnë se për të udhëtuar
jashtë vendit nuk duheshin shumë procedura burokratike, ashtu siç ndodh
sot. Këtë lehtësi, sipas rrëfimtarëve, tashmë të vjetër në moshë, e
krijonte edhe pasaporta e kohës, e cila njihej në të gjitha shtetet e
Europës.

Ndërsa sot kohët kanë ndryshuar kryekëput, pasaporta është rritur në
elementët e saj të sigurisë, por është shumë e vështirë për të udhëtuar
me të jashtë vendit. Vendimi i djeshëm për vizat i rijep pasaportës
biometrike, të shpërndarë kohët e fundit, të drejtën e qarkullimit pa
viza, por me kontrolle kufitare të përpikta.

Po çfarë thonë historianët? Si kanë udhëtuar shqiptarët nga Ismail
Qemali deri më sot? "Në Itali shkonim pa viza". Historiani Arben Puto i
ka jetuar ato kohë kur shtetasit shqiptarë lëviznin lirisht në fqinjin
matanë Adriatikut. Ishte koha kur Shqipëria ishte aneksuar nga Mbretëria
e Savojës, pas pushtimit të 7 prillit 1939. Nuk kishte nevojë për
eksodet biblike që ndodhën gjashtë dekada më vonë, apo udhëtimet e
vdekjes me skafet e trafikantëve të qenieve njerëzore.

Kush kishte punë, apo arsye tjetër për të udhëtuar për në Itali mjaft që
të merrte vaporët e udhëtarëve dhe arrije në brigjet italiane.
"Shqiptarët shkonin në Itali me viza që lëshoheshin nga organet
konsullore italiane në Shqipëri", - shton historiani Pëllumb Xhufi - dhe
më pas ato u hoqën dhe ata nuk kishin nevojë për to, sepse Shqipëria
ishte bërë dhunshëm pjesë e Italisë".

Për të shkuar në vende të tjera duhet të kishe vizë. Historiani Puto
thotë se aplikimi për vizë bëhej pranë zyrave konsullore të shteteve të
huaja në Tiranë apo qytete të tjera të Shqipërisë. Sa e vështirë ishte
të merrje një vizë atëherë? "Nuk besoj se ka qenë vështirë, por duheshin
ndjekur procedurat që parashihte marrja e vizës", - sqaron z. Puto. Të
njëjtën gjë mbron edhe historiani Pëllumb Xhufi, duke shtuar se pajisja
me vizë deri në kohën e Luftës së dytë Botërore ishte një proces normal.

Pas izolimit të Shqipërisë dhe mbylljes së shtetasve të saj brenda
kufijve të vendit, viza për jashtë vendit ishin një e drejtë e atyre pak
njerëzve që ishin të ngarkuar me punë shtetërore. Historiani Arben Puto
kujton pajisjen me vizë britanike në kohën e Shqipërisë së izoluar, kur
ajo nuk kishte marrëdhënie diplomatike me Londrën si me shumë shtete të
tjera. "Mbaj mend në vitin 1972 isha në Paris dhe atje aplikova te
konsullata britanike për një vizë, që të hyja në Mbretërinë e Bashkuar".

Ndërsa historiani Pëllumb Xhufi shton se procedurat për pajisjen me vizë
të shtetasve që do të dilnin jashtë vendit, në kohën e komunizmit
kryheshin nga Ministria e Jashtme e Shqipërisë: "Ishte ai dikasteri që
përgatiste dokumentacionin dhe dërgonte kërkesat për vizë tek
autoritetet konsullore të shtetit të huaj", - sqaron Xhufi. Ai shton se
për të shkuar në shumicën e vendeve të botës, duhej më parë që të
pajiseshe me vizë hyrëse.

Muhin Cami, historian, e përmbledh në një fjali të shkuarën e lëvizjes
së lirë të shqiptarëve: "Lëvizja e shqiptarëve nëpër botë dikur nuk ka
qenë fare problem".

PASAPORTA E 1920-ËS

Pasaporta e parë shqiptare në 1920-ën ishte shumë e thjeshtë. I vetmi
element sigurie, nëse mund të quhet i tillë, ishte një shënim i vendosur
në faqen e fundit, i cili ndalonte falsifikimin e saj. Në kokën e
pasaportës ishte vendosur në një rreth me fushë të kuqe, shqiponja me dy
krerë e huazuar nga stema e Kastriotëve. Në faqen e tretë të saj në
vend të emërtimit Republika e Shqipërisë kishte të vendosur nocionin
"N'emën të shtetit shqyptar". Në faqen e katërt në dialektin gegërisht
vihen re gjeneralitetet, si "emri i t'et, i s'amës, data e lindjes,
vendi i lindjes, banimi". Pak më tej përcaktohej feja, profesija, klasi
ushtarak, si dhe drejtvotimi. Në mungesë të fotografisë, e cila për
kohën ishte ende një luks, në këtë pasaportë, ky element plotësohet me
të dhënat fiziologjike të personit. Në faqen ku shkruhej "Shënime"
jepeshin shenjat, të cilat dallonin këtë shtetas, siç ishin mosha,
balli, sytë, goja, hunda, flokët, mjekra, mustaqet, si edhe ngjyra e
fytyrës. Në këtë pasaportë vendoseshin edhe shenjat e veçanta që
dallonin një person, që nga çikatriçet e ndryshme e deri te nishanet.

PASAPORTA E PARA VITEVE '90

Letërnjoftimi ishte dokumenti, me të cilin shtetasit shqiptarë
identifikoheshin gjatë sistemit komunist. Ndryshe nga pasaporta e
Republikës, dhe më pas Mbretërisë së Zogut, në këtë letërnjoftim, i cili
përdoret edhe sot nga një pjesë e madhe e popullatës, vihen re heqja e
disa elementeve dhe shtimi i disa të tjerave. Kështu, në këtë
letërnjoftim hiqet përkatësia fetare, hiqet klasi ushtarak, si edhe
profesioni i personit që dispononte mjetin e identifikimit. Elementi që
shtohet në letërnjoftimin e kësaj kohe është fotoja dhe gjendja civile e
shtetasit, ku përkrah emrit të tij vihej, në rast të celebrimit, edhe
emri i bashkëshortit ose i bashkëshortes. Kjo pasaportë do të vazhdonte
të ishte në qarkullim deri në vitin 1995, ku u vendos të kalohej në
pasaportën e re e ku do të viheshin elementet e reja të sigurisë.

PASAPORTA E PAS VITEVE '90

Në pasaportën e sotme janë shmangur shumë gjeneralitete, por janë shtuar
shumë elemente të sigurisë. Kështu, ndryshe nga fotoja bardhë e zi e
letërnjoftimit të paraviteve '90, pasaporta e sotme disponon foto me
elemente të larta sigurie, çka e bën të vështirë ndryshimin e saj.
Gjithashtu, në këtë pasaportë janë të vendosur edhe fotoelemente që nuk
mund të dallohen me sy të lirë.

Me ndryshimin e periudhave historike ka ndryshuar edhe kopertina e
pasaportave. Kështu, në periudhën e mbretit Zog vihet re simboli i
shqiponjës, element që do të mungonte në letërnjoftimin e viteve '50. Më
pas, ky element do të rivendosej në pasaportat e pasviteve '90, për të
vazhduar deri në ditët e sotme.

Thursday	+14°	+7°
Friday	+12°	+6°
Saturday	+13°	+4°
Sunday	+11°	+1°
Monday	+11°	+1°
Tuesday	+12°	+5°

Historik vizash, nga viti 1920 deri te Ahmet Zogu dhe Enveri .

Historik vizash, nga viti 1920 deri te Ahmet Zogu dhe Enveri .

MENU

SHTYPI I DITES

REVISTA

FAQET PARTNER