Kanceri i gjirit, si ta shmangim?

nga **Morena** Mon Apr 12, 2010 8:06 pm

Kanceri i gjirit është sëmundja që gratë i druhen më shumë dhe zbulimet
e fundit në lidhje me predispozitat gjenetike të shfaqjes së sëmundjes
e bëjnë atë edhe më problematike. Megjithatë, ekzistojnë masat
parandaluese që mund ta lehtësonin shumë situatën

Frika e kancerit të gjirit është burim ankthi për shumë gra. Shpesh ato
kanë ndjenja fataliste në lidhje me rrugën që mund të marrë një
sëmundje e tillë, që në rastin më të mirë mund të përfundojë me një
operacion radikal për heqjen e gjirit. Këto ndjenja ankthi i bëjnë që
të mos kenë shpresë te marrja e masave parandaluese, që në fakt janë
shumë të domosdoshme për reduktimin e rrezikut. Sipas një studimi të
fundit, sapo është zbuluar një gjen i ri në kromozomin 8 i quajtur
NRG1. Është një gjen që e kemi të gjithë dhe që në raste të caktuara
luan një rol shumë të rëndësishëm në ndalimin e përhapjes së gjëndrave
tumorale. Ai ka fuqi frenuese ndaj qelizave kanceroze. Një në dy gra që
janë diagnostikuar me kancer gjiri kanë një version të dëmtuar të
gjenit mbrojtës NRG1, çka do të thotë se janë të pambrojtura ndaj
zhvillimit galopant të sëmundjes. Shkencëtarët thonë se ky zbulim mund
të çojë në kërkimin e mënyrave të reja të mjekimit të kancerit.
Megjithatë, në mentalitetin e grave ekziston frika se faktori gjenetik
është shumë i rëndësishëm dhe kjo krijon shpesh një ndjesi pesimiste
dhe fataliste. Por, në fakt, gjenet janë vetëm një pjesë e problemit.
Shumë e rëndësishme në këtë rast, si në çdo sëmundje tjetër, është edhe
mënyra se si ne e trajtojmë veten që nga fëmijëria e në vazhdim e mbi
të gjitha nëse vazhdojmë të jemi optimistë. Pesimizmi dhe gjendja e
trishtuar ndikojnë shumë më tepër për keq në shëndetin tonë nga sa mund
ta imagjinojmë. Ja disa mënyra për të parandaluar zhvillimin e kancerit
të gjirit, ose të paktën disa mënyra për kapjen në kohën e duhur të
sëmundjes, pra në momentin më të hershëm të mundshëm.

Ushqimi i foshnjës me qumësht gjiri mund të jetë shpëtimtar

Për shumë vite rresht ka ekzistuar një teori, sipas së cilës nëse një
femër shndërrohej në mëmë në moshë të hershme ajo kishte më shumë
shanse që në moshë më të mëvonshme t‘i shmangej kërcënimit të kancerit
të gjirit. Pra, me pak fjalë, mëmësia ishte pro shëndetit të mirë. Në
këtë logjikë mendohet se shtimi i numrit të të diagnostikuarave me
kancer gjiri në vendet në zhvillim si Indi dhe Kinë ka të bëjë
pikërisht me faktin se në këto vende është rritur shumë edhe mosha e
vajzave që sjellin në jetë fëmijët e parë. Pra, tendenca gjithnjë e në
rritje është ajo e fëmijëve në një moshë më të vonë. Për sa i përket
ndikimit pozitiv që ka në shëndetin e nënës të ushqyerit e fëmijës me
gji, së fundi kanë dalë në mbështetje të këtij fakti të reja shumë
interesante. Në shtator shkencëtarët raportuan zbulimin e fundit, sipas
së cilit ushqimi i fëmijës me gji, të paktën për tre muaj, redukton
ndjeshëm rrezikun e kancerit të gjirit, madje në masën 25%. Ky zbulim
ka qenë rezultat i një studimi që ka zgjatur plot 8 vjet dhe një
monitorim i kryer ndaj 60 mijë grash. Grupi i studimit zbuloi se
ushqimi me qumësht gjiri i jep gruas mbrojtjen më të madhe të mundshme
nga kanceri i gjirit, madje edhe atyre grave që kanë prirje gjenetike
për një gjë të tillë.

Shmangni yndyrat dhe mos e bëni vetëm për vete, por edhe për vajzën tuaj
Gratë që përdorin një dietë me kalori të pakta kanë një sasi më të
vogël hormonesh femërore në gjak dhe kjo redukton rrezikun e kancerit
të gjirit, veçanërisht në vitet pas menopauzës, kur dhjami i trupit
është burimi më i madh i estrogjenit. Ka fakte që mbështesin idenë se
sa më herët të nisë dieta e yndyrave të pakta, aq më e efektshme është
në organizëm. Nëse një dietë e tillë nis në adoleshencë, atëherë aq më
mirë, sepse në këtë periudhë të jetës reduktimi i hormoneve femërore në
gjak luan një rol shumë të rëndësishëm në mbarëvajtjen e mëtejshme të
shëndetit dhe redukton mundësinë e sëmundjes. Mënyra se si ushqehemi në
fëmijëri është shumë e rëndësishme për sëmundjet që na shfaqen kur jemi
të rritur.

Nxihuni në diell, por me masa mbrojtëse

Është fakt tashmë se kanceri i gjirit te femrat është më i përhapur në
zonat që janë më pak të ekspozuara ndaj diellit. Arsyeja është lidhja
që ekziston mes kancerit të gjirit dhe niveleve të ulëta të vitaminës
D. Trupi ynë e prodhon një vitaminë të tillë në kundërpërgjigje të
rrezeve ultravjollcë B që i marrim nga dielli. Sipas një studimi, gratë
që kanë një nivel të ulët të vitaminës D janë më të prirura të kenë
kancer të gjirit. Kjo do të thotë se vitamina D është parandaluese ndaj
kancerit të gjirit. Sipas mjekëve, ata që vuajnë nga mungesa e kësaj
vitamine duhet që ta marrin atë përmes tabletave dhe tipi D3 është më i
tretshmi për organizmin e njeriut. Është e vështirë të marrësh sasinë e
duhur në vitaminë D nga dieta e përditshme dhe burimet më të mira janë
qumështi dhe drithërat, vezët, salmoni, toni dhe sardelet. Megjithatë,
një këshillë për sa i përket ekspozimit të diellit është ajo e marrjes
së masave mbrojtëse, sepse ato janë të domosdoshme në ruajtjen e trupit
nga rrezet e dëmshme.

Bëni rregullisht ushtrime fizike

Të gjithë pa përjashtim kemi nevojë për t‘u ushtruar fizikisht,
pavarësisht moshës, apo gjinisë, por kjo është veçanërisht e
rëndësishme për ato gra që janë më në rrezik për kancerin e gjirit.
Kërkimet e fundit flasin për një reduktim të rrezikut të kancerit në
periudhën para menopauzës tek ato gra që të paktën 3 orë në javë ia
kushtojnë stërvitjes trupore dhe që këtë zakon e kanë pasur që në
adoleshencë. Dhe me të kaluar menopauzën, rëndësia e ushtrimit fizik
bëhet edhe më e madhe. Gratë që kalojnë menopauzën janë zakonisht mbi
peshë dhe duhet patjetër që t‘u dedikojnë ushtrimeve fizike një pjesë
të mirë të kohës së tyre.

Këshillohuni vazhdimisht me mjekun
Parandalimi është më i mirë se kurimi dhe një nga fazat e parandalimit
është edhe diagnostikimi i hershëm i sëmundjes, duke kontaktuar mjekun
dhe bërë kontrollet e nevojshme. Nëse kanceri i gjirit do të kapej në
kohën e duhur, atëherë thuajse gjysma e të diagnostikuarave që humbasin
jetën mund të kishin shpëtuar.

Njih historinë e familjes tënde

Një sëmundje mund të jetë shpesh fatale, për shkak të gjenetikës së
saj. Për të mësuar në lidhje me këtë predispozitë duhet që të kryhen
disa teste, të cilat në shumë vende perëndimore janë lehtësisht të
mundshme. Përmes tyre mund të zbulohen një numër gjenesh që kanë
predispozitë për të mbrojtur organizmin, pra që kanë një impakt sado
modest në shëndetin tonë. Është mirë që gratë ta fillojnë kryerjen e
këtyre testeve me të kaluar të 25-at. Kjo do të thotë se ato që kanë më
shumë mundësi gjenetike për të zhvilluar një kancer do të kenë mundësi
të kenë një kontroll të vazhdueshëm, i cili do të çojë në një
diagnostikim të hershëm të problemeve.

Shmangni përdorimin e tepruar të alkoolit

Të konsumuarit e shumtë të alkoolit rrit rrezikun e zhvillimit të
kancerit të gjirit, por sigurisht bëhet fjalë në rastet kur konsumohen
sasi shumë më të mëdha alkooli nga sa janë të dobishme për shëndetin.
Në një studim të fundit, thuhet se pak alkool është i dobishëm, por në
sasinë e një gote vere në ditë, ndërsa nëse kalohet kjo masë, situata
mund të jetë e rrezikshme dhe kjo jo vetëm për sa i përket kancerit të
gjirit.

Mamografia duhet të jetë e rregullt dhe e vazhdueshme

Ka ekspertë të fushës që pretendojnë se nëse do t‘i nënshtrohesh
mamografisë vazhdimisht kjo mund të jetë në vetvete e rrezikshme, duke
qenë se mund të arrihet në një situatë të tepruar diagnostikimi, pasuar
me marrjen e medikamenteve parandaluese, që në vend që të të ndihmojnë,
të krijojnë probleme. Por, të tjerë pretendojnë se mamografia është
shumë e rëndësishme dhe kjo për arsyen e vetme se parandalon një rast
serioz. Po të marrim rastin e një vendi të vetëm, Britaninë së Madhe,
mamografia ka shpëtuar 117 000 raste që mund të ishin shndërruar në
vdekjeprurëse dhe ndërkohë ka shpëtuar 1200 jetë. Për shkak të
mamografisë, vdekshmëria nga kanceri i gjirit është ulur me 30%.