Infeksionet dhe shtatëzania

nga capkenja Mon Mar 01, 2010 3:32 pm

Infeksionet ne shtatzëni kanë një domethënie specifike duke u bazuar në faktin se bëhet fjalë jo vetëm për infeksion të nënës por edhe të fëmijës, që mund të lë pasoja të më vonshme të rënda dhe të përhershme. Shkaktar të infeksioneve, janë të njëjtit si në rastin jashtë shtatzënisë, viruset, bakteret gjegjësisht protozoat. Sa më shumë që afrohet termini i lindjes, më të mundshme janë infeksionet bakteriale (streptokokët e grupit B), ndërsa gjatë shtatzënisë rëndësi të veçantë kanë infeksionet virale (rubeola, varicella, citomegalovirus, parvo virus B19). Pesha, zgjatja dhe ecuria e infeksioneve varët nga numri dhe virulenca e shkaktarit, vetit imunobiologjike, gjegjësisht vetit mbrojtëse të shtatzënës, rrugët e përhapjes së infeksionit si dhe vjetërsia e shtatzënisë – mosha gestative ose javët e shtatzënisë. Shtatzënia është një periudhë e cila është shumë e përshtatshme për zhvillimin e një infeksioni si: gjatë shtatzënisë është e deprimuar funksioni i limfociteve T, shumë shpesh ndryshon flora normale e kanalit të lindjes. Infeksionet mund të shfaqën gjatë shtatzënisë, lindjes ose pas lindjes. Rrugët e infeksionit mund të janë ascendente – ngjitëse, nga vagjina dhe descendente nga tubat uterine. Rrugë të tjera të shfaqjes së infeksionit janë rrugët hematogjene – nëpërmes gjakut, ose nëpërmes limfës – limfogjene.

Ndikimi i infeksionit te fryti varët shumë nga periudha në të cilën ndodh infeksioni (vjetërsia e shtatzënisë). Në rastet kur infeksioni ndodh në 12-të javët e para të shtatzënisë, mund të shkaktohen embriopatit – dëmtimi i fytit. Embriopatitë nuk janë specifike për llojin e shkaktarit të infeksionit, por janë specifik për fazën e zhvillimit – vjetërsisë së shtatzënisë kur ka ndodhur infeksioni. Nëse ndodhin dëmtime të rënda të embrionit, vjen deri te dështimi spontan. Këtë veprim e shfaqin të gjitha infeksionet piogjene, infeksionet me toksoplazmë ose me listerje, por edhe varicella ose chlamydia. Fetopatitë, përkufizohen si dëmtim i fetusit në fazat e mëvonshme të shtatzënisë, pas javës së 12-të të shtatzënisë deri në lindje. Nëse deri te infeksioni vjen në këtë periudhë të shtatzënisë, pasojat e mëvonshme varën nga lloji i shkaktarit të infeksionit. Infeksioni i fetusit ka rrjedha të ndryshme nëse ka ardhur deri te infeksioni me toksoplazma, varicelë ose rubeolë. Mund të shfaqen dëmtime të sistemeve të ndryshme të organizmit, ngecje intrauterine të rritjes, lindje para kohe, por mund të lind fëmijë krejtësisht i shëndosh, pa pasoja ose sekvela të mëvonshme. Kur bëhet fjalë për infeksion vetëm të nënës, ndërsa deri te infeksioni i frytit fare nuk kalon, atëherë infeksioni në shtatzëni mund të kalojë pa asnjë efekt negativ te fryti. Pasojat ose sekvelat e mëvonshme shfaqen në formë të leukemisë (influenza), tumore të sistemit nervor qendror (varicella), ose karcinomit hepatocelular primar (hepatitis B).

Kur është në pyetje ndikimi i infeksionit në ecurinë e shtatzënisë dhe shtatzënën, mund të pritën pasoja edhe më të mëdha, sidomos nëse këto infeksione janë të shoqëruara me temperaturë të lartë trupore, ose infeksionet pas lindjes në periudhën e puerperiumit (sepsa puerperale) ose pas dështimit. Në këto raste, ecuria e infeksionit, merr karakter shumë të rëndë, shfaqen numër i madh komplikimesh, me pasoja të rënda. Si pasojë e infeksionit gjatë shtatzënisë shfaqën infeksionet e cipave amniale (korioamnionitis, SIA – sindromi i infeksionit intraamnial), dhe plasja e para kohe e cipave amniale, e shoqëruar me dështim spontan ose lindjen para kohe, gjë e cila shoqërohet me shkallë të lart të vdekjes së fëmijës dhe nënës.

Infeksionet ma të rëndësishme në shtatzëni përfshihën me shkurticën T O R C H. Në këtë rast T është shkurtica për Toksoplazmozë, O other – të tjera (përfshijnë hepatitin B, Parotitin, Treponema palidum, R është shkurtica për rubeolën, C është shkurticë për citomegalovirus, dhe H paraqet shkurticën për herpes simplex virus. Simptomet e këtyre infeksioneve, sillën nga shkallë e lehtë në të moderuar e shoqëruar me dobësim të përgjithshëm, ngritje e lehtë e temperaturës, rritje e nyejve regjionale limfatike, puçrra-manifestim në lëkurë, ndërsa demtimet e fetusit janë shumë të mëdha dhe vjen deri te shfaqja e sindromeve karakteristike. Disa nga këto infeksione janë të shoqëruara me embriopati tipike për këto infeksione. Si te sëmundjet e tjera në shtatzëni edhe këtu mbrojtja antenatale, ka rëndësi të veçantë. Për shumicën e infeksioneve të përmendura ekzistojnë teste specifike në gjak, nëpërmes te të cilëve mund të zbulohet se a ka qenë e sëmurë shtatzëna nga këto sëmundje dhe a ka antitruptha mbrojtëse, të cilët mbrojnë bebin gjatë shtatzënisë. Përcjellja e shtatzënisë me ekzaminime ultrasonografike, duke kërkuar simptome të mundshme, e në disa raste sipas nevojës edhe me anë të amniocentezës, mund të sqarojnë se a është bebi i infekstuar apo jo. Në disa raste te këto infeksione aplikohet terapi specifike si përdorimi i spiramycinës te toksoplazmoza, ose aplikimi i transfuzioneve me gjak te infeksionet e me parvo virus B19, ndërsa te infeksionet tjera, nuk ka mundësi të mjekimit. Çdo lloj infeksioni gjatë shtatzënisë është i rrezikshëm dhe duhet parandaluar – prevenuar.

Shtatzënia nuk është kohë-periudhë në të cilën insistojmë në vaksinim të rregullt të shtatzënave, edhe pse jo të gjitha vaksinat janë të ndaluara për tu bërë në shtatzëni. Gjithsesi, parim themelor është të mos bëhet asnjë vaksinim me virus të gjallë (vaksina kundër mobilit-fruthit, rubeolës, shytave-parotitit dhe tuberkulozes), e as në raste kur viruset janë të trajtuar-atenuiruar, pasi se edhe në këto raste mund të priten dëmtime të fetusit. I vetmi përjashtim bëhet te poliomieliti, ethet e verdha, kundër së cilave shtatzëna duhet patjetër të vaksinohet nëse gjatë periudhës së shtatzënisë udhëton për arsyera të ndryshme në vende në të cilat ekziston rreziku nga infektimi me këto sëmundje (Afrika Qendrore, Afrika Jugore dhe Azia jugperëndimore).

Në rast se shtatzëna vjen në kontakt me të sëmur nga fruthi-morbili, rubeola, ose varicela, e në anën tjetër nuk e din se a ka qenë vet e sëmurë nga këto sëmundje, duhet të kontrollohet niveli i antitrupthave në gjak, dhe të përcaktohet statusi imunologjik. Në rast të mungesës së antitrupthave kundër sëmundjeve të përmendura, në vend të vaksinimit duhet të aplikohet terapi mbrojtëse me imunoglobuline. Kur është fjala për të sëmurë me tuberkulozë, statusi imunologjik i shtatzënave kontrollohet me testin e tuberkulines.

Kur bëhet fjalë për vaksinim, te të cilat vaksina përmbajnë baktere ose viruse gjysmë të vdekura, atëherë shtatzënave u lejohet që të vaksinohet. Ky vaksinim me këto vaksina mund të bëhet sidomos nëse gruaja shtatzënë udhëton në vende ku këto sëmundje janë endemike dhe tani këtyre shtatzënave u kanosët rreziku për të ardhur në kontakt me këto sëmundje si dhe rrezik potencial edhe për tu sëmurë. Këtu bëhet fjalë për këto sëmundje:

poliomieliti
influenca
hepatiti B
tetanosi
difteria
tifoja
kolera
encefaliti
tërbimi

Literatura:
1. Martius J. Infektiologischesw Screening in der Schwangerschaft. Gynäkologe 1996; 29:545-552
2. Tercanli S, Enders G, Holzgreve W. Aktuelles Management bei mütterlichen Infektionen mit Röteln, Tocoplasmose, Zytomegalie, Varizellen und parvovirus B19 in der Schwangerschaft. Gynäkologe 1996; 29:144-163
3. Friese K. Vorzeitiger Blasensprung und Infektionsaspekte. Gynäkologe 29:122-128

nga capkenja Mon Mar 01, 2010 3:32 pm

Infeksionet në shtatzani, kur e rrezikojnë bebin
Infeksionet në shtatzani kanë një domethënie specifike, duke u bazuar në faktin se bëhet fjalë jo vetëm për infeksion të nënës, por edhe të fëmijës, që mund të lërë pasoja të më vonshme të rënda dhe të përhershme. Shkaktarët e infeksioneve janë të njëjtët, si në rastin jashtë shtatzanisë; viruset, bakteret, protozoarët. Sa më shumë që afrohet çasti i lindjes, më të mundshme janë infeksionet bakterale (streptokokët e grupit B), ndërsa gjatë shtatzanisë, rëndësi të veçantë kanë infeksionet virale (rubeola, varicela, citomegalovirus, parvo virus B19). Pesha, zgjatja dhe ecuria e infeksioneve varet nga numri dhe virulenca e shkaktarit, vetitë imunobiologjike, pra vetitë mbrojtëse të shtatzënës, rrugët e përhapjes së infeksionit si dhe vjetërsia e shtatzënisë – javët e shtatzanisë. Shtatzania është një periudhë shumë e përshtatshme për zhvillimin e një infeksioni. Gjatë shtatzanisë është i deprimuar funksioni i limfociteve T, shumë shpesh ndryshon flora normale e kanalit të lindjes. Infeksionet mund të shfaqen gjatë shtatzanisë, lindjes ose pas lindjes. Rrugët e infeksionit mund të janë ascendente- ngjitëse, nga vagina dhe descendente nga tubat uterine. Rrugë të tjera të shfaqjes së infeksionit janë rrugët hematogjene – përmes gjakut ose përmes limfës – limfogjene.
Bebet, të rrezikuara në varësi të kohës së infektimit
Ndikimi i infeksionit te bebi varet shumë nga periudha në të cilën ndodh infeksioni (vjetërsia e shtatzanisë). Në rastet kur infeksioni ndodh në 12-të javët e para të shtatzanisë mund të shkaktohen embriopatitë – dëmtimi i embrionit. Embriopatitë nuk janë specifike për llojin e shkaktarit të infeksionit, por janë specifike për fazën e zhvillimit – vjetërsisë së shtatzanisë kur ka ndodhur infeksioni. Nëse ndodhin dëmtime të rënda të embrionit, ndodh dështimi spontan. Këtë veprim e shfaqin të gjitha infeksionet piogjene, infeksionet me toksoplazmë ose me listerje, por edhe varicella ose chlamydia. Fetopatitë, përkufizohen si dëmtim i fetusit në fazat e mëvonshme të shtatzanisë, pas javës së 12-të të shtatzanisë deri në lindje. Nëse infeksioni vjen në këtë periudhë të shtatzanisë, pasojat e mëvonshme varën nga lloji i shkaktarit të infeksionit. Infeksioni i fetusit ka rrjedha të ndryshme nëse ka ardhur deri te infeksioni me toksoplazma, varicelë ose rubeolë. Mund të shfaqen dëmtime të sistemeve të ndryshme të organizmit, ngecje intrauterine të rritjes, lindje para kohe, por mund të lind fëmijë krejtësisht i shëndoshë, pa pasoja të mëvonshme. Kur bëhet fjalë për infeksion vetëm të nënës, atëherë infeksioni në shtatzani mund të kalojë pa asnjë efekt negativ te foshnja. Pasojat e mëvonshme shfaqen në formë të leuçemisë (influenza), tumore të sistemit nervor qendror (varicella), ose karcinomit hepatocelular primar (hepatiti B).
Infeksioni mund të rrezikojë jetën e të dyve
Kur është në pikëpyetje ndikimi i infeksionit në ecurinë e shtatzanisë, dhe për shtatzënën mund të priten pasoja edhe më të mëdha, sidomos nëse këto infeksione janë të shoqëruara me temperaturë të lartë trupore, ose infeksionet pas lindjes në periudhën e puerperiumit, ose pas dështimit. Në këto raste, ecuria e infeksionit merr karakter shumë të rëndë, shfaqen numër i madh komplikimesh, me pasoja të rënda. Si pasojë e infeksionit gjatë shtatzanisë shfaqen infeksionet e cipave amniale dhe plasja e parakohshme e cipave amniale, e shoqëruar me dështim spontan ose lindjen para kohe, gjë e cila shoqërohet me shkallë të lart të vdekjes së fëmijës dhe nënës.
Testet tregojnë gjendjen e antitrupave
Infeksionet ma të rëndësishme në shtatzani përfshihen me shkurtimin T O R C H. Në këtë rast T është shkurtimi për Toksoplazmozën, O (përfshijnë hepatitin B, Parotitin, Treponema palidum), R është shkurtimi për rubeolën, C është shkurtimi për citomegalovirus, dhe H paraqet shkurtimin për herpes simplex virus. Simptomat e këtyre infeksioneve sillen nga shkalla e lehtë në të moderuar, e shoqëruar me dobësim të përgjithshëm, ngritje e lehtë e temperaturës, rritje e nyjeve regjionale limfatike, puçrra-manifestim në lëkurë, ndërsa dëmtimet e fetusit janë shumë të mëdha. Disa nga këto infeksione janë të shoqëruara me embriopati tipike për këto infeksione. Si te sëmundjet e tjera në shtatzëni edhe këtu mbrojtja vendit të lindjes ka rëndësi të veçantë. Për shumicën e infeksioneve të përmendura, ekzistojnë teste specifike në gjak, përmes të cilëve mund të zbulohet se a ka qenë e sëmurë shtatzëna nga këto sëmundje dhe a ka antitruptha mbrojtëse, të cilët mbrojnë bebin gjatë shtatzanisë. Përcjellja e shtatzanisë me ekzaminime ultrasonografike, duke kërkuar simptoma të mundshme, e në disa raste sipas nevojës edhe me anë të amniocentezës, mund të sqarojnë se a është bebi i infektuar apo jo. Në disa raste te këto infeksione aplikohet terapi specifike si përdorimi i spiramycinës te toksoplazmoza ose aplikimi i transfuzioneve me gjak te infeksionet me parvovirus B19, ndërsa te infeksionet tjera, nuk ka mundësi mjekimi. Çdo lloj infeksioni gjatë shtatzënisë është i rrezikshëm dhe duhet parandaluar (prevenuar).

BOX
Rreziku
9 muaj, asnjë vaksinë veç asaj të poliomelitit
Shtatzania nuk është kohë-periudhë në të cilën mjekët të insistojnë në vaksinimin e rregullt të shtatzanave, edhe pse nuk janë të gjitha vaksinat të ndaluara për t u bërë në shtatzani. Gjithësesi, parim themelor është të mos bëhet asnjë vaksinim me virus të gjallë (vaksina kundër fruthit, rubeolës, shytave-parotitit dhe tuberkulozit), e as në raste kur viruset janë të trajtuar, pasi edhe në këto raste, mund të priten dëmtime të fetusit. I vetmi përjashtim bëhet te poliomieliti, ethet e verdha, kundër të cilave shtatzëna duhet patjetër të vaksinohet, nëse gjatë periudhës së shtatzanisë udhëton për arsye të ndryshme në vende në të cilat ekziston rreziku nga infektimi me këto sëmundje (Afrika Qendrore, Afrika Jugore dhe Azia jugperëndimore).
Në rast se shtatzëna vjen në kontakt me të sëmur nga fruthi, rubeola ose varicela, e në anën tjetër nuk e di se a ka qenë vetë e sëmurë nga këto sëmundje, duhet të kontrollohet niveli i antitrupthave në gjak, dhe të përcaktohet statusi imunologjik. Në rast të mungesës së antitrupthave kundër sëmundjeve të përmendura, në vend të vaksinimit duhet të aplikohet terapi mbrojtëse me imunoglobulinë. Kur është fjala për të sëmurë me tuberkuloz, statusi imunologjik i shtatzanave kontrollohet me testin e tuberkulinës.
Kur bëhet fjalë për vaksinim, te të cilat vaksina përmbajnë baktere ose viruse gjysmë të vdekura, atëherë shtatzënave u lejohet që të vaksinohen. Ky vaksinim me këto vaksina mund të bëhet sidomos nëse gruaja rrezikohet potencialisht nga këto sëmundje:
• poliomieliti
• influenca
• hepatiti B
• tetanosi
• difteria
• tifoja
• kolera
• encefaliti
• tërbimi

Shqetësimi
Të vjellat në shtatzani, disa hipoteza për shkaqet
Të vjellat e mëngjesit janë ndër shenjat më të mundshme të shtatzanisë. Edhe pse këto të vjella quhen të mëngjesit, ato mund të shfaqën edhe në mesditë, edhe në mbrëmje. Të vjellat e mëngjesit mund të jenë të pranishme gjatë tërë ditës, e në raste shumë të rralla, mund të pengojnë marrjen e ushqimit në atë masë sa që kjo të pengojë zhvillimin normal të frytit (bebit). Për shumicën e grave, të vjellat e mëngjesit pushojnë me përfundimin e tremujorit të parë, mirëpo ndonjëra nga shtatzënat mund të ballafaqohet me këto shqetësime deri në lëvizjet e para të bebit. Në raste të rralla, disa nga shtatzanat, të vjellat e mëngjesit i shoqërojnë deri në fund të shtatzënisë, kjo sidomos është e pranishme te shtatzanat me shumë fryte (binjakë, trinjakë etj).
Problemi shfaqjes së të vjellave të mëngjesit, në tërësi nuk është i qartë. Është e sigurt se qendra për të vjella, mundime e nauze ndodhet në pjesën e trurit që quhet medulla oblongata. Ka një numër të mëdha teorish të cilat mundohen të sqarojnë se në ç mënyrë kjo pjesë e trurit stimulohet gjatë shtatzanisë. Gjinekologët besojnë se niveli i lartë i hormonit të shtatzanisë ß-hCG-së në gjakun e shtatzënës në tremujorin e parë të shtatzënisë, mund të jetë njëri nga shkaqet e ngacmimit të tepërt të qendrës për vjellje dhe nauze. Shkaqe të tjera të cilat mund të janë përgjegjëse për të vjellat janë mosmarrja e ushqimit ose kequshqyeshmëria, shtimi i thartirës në lukth ose tretje jo e mirë e ushqimit për shkak të lëshimit të tonusit muskulor nën veprimin e hormonit të shtuar gjatë shtatzënisë – progesteronit. Gazeta ballkan

nga capkenja Mon Mar 01, 2010 3:34 pm

Infeksionet në shtatzëni, kur e rrezikojnë foshnjën

Shtatzënia është një periudhë shumë e përshtatshme për zhvillimin e një infeksioni.

Shtatzënia është një periudhë shumë e përshtatshme për zhvillimin e një infeksioni. Gjatë shtatzënisë është i deprimuar funksioni i limfociteve T, shumë shpesh ndryshon flora normale e kanalit tëlindjes. Infeksionet mund të shfaqen gjatë shtatzënisë, lindjes ose pas lindjes. Rrugët e infeksionit mund të janë ngjitëse, nga vagina dhe nga tubat uterine. Rrugë të tjera të shfaqjes së infeksionit janë rrugët
Shtatzënia është një periudhë shumë e përshtatshme për zhvillimin e një infeksioni. Gjatë shtatzënisë është i deprimuar funksioni i limfociteve T, shumë shpesh ndryshon flora normale e kanalit të lindjes. Infeksionet mund tëshfaqen gjatë shtatzënisë, lindjes ose pas lindjes. Rrugët e infeksionit mund të janë ngjitëse, nga vagina dhe nga tubat uterine. Rrugë të tjera të shfaqjes së infeksionit janë rrugëtë cilën ndodh infeksioni (vjetërsia e shtatzënisë). Në rastet kur infeksioni ndodh në 12-të javët e para të shtatzënisë mund tëshkaktohen embriopatitë dëmtimi i embrionit. Embriopatitë nuk janë specifike për llojin e shkaktarit të infeksionit, por janë specifike për fazën e zhvillimit vjetërsisë së shtatzënisë kur ka ndodhur infeksioni. Nëse ndodhin dëmtime të rënda të embrionit, ndodh dështimi spontan. Këtë veprim e shfaqin të gjitha infeksionet piogjene, infeksionet me toksoplazmë ose me listerje, por edhe varicela ose chlamydia. Fetopatitë, përkufizohen si dëmtim i fetusit në fazat e mëvonshme të shtatzënisë, pas javës së 12-të të shtatzënisë deri në lindje. Nëse infeksioni vjen në kete periudhë të shtatzënisë, pasojat e mëvonshme varën nga lloji i shkaktarit ë infeksionit.
Infeksionet
Infeksionet në shtatzëni kanë një domethënie specifike, duke u bazuar në faktin se bëhet fjalë jo vetëm për infeksion të nënës, por edhe të fëmijës, që mund tëlërë pasoja tëmë vonshme të rënda dhe të përhershme. Shkaktarët e infeksioneve janë të njëjtë, si në rastin jashtë shtatzënisë; viruset, bakteret, protozoarët. Sa më shumë që afrohet çasti i lindjes, më të mundshme janë infeksionet bakteriale (streptokokët e grupit B), ndërsa gjatë shtatzënisë, rëndësi të veçantë kanë infeksionet virale (rubeola, varicela, citomegalovirus, parvo virus B19). Pesha, zgjatja dhe ecuria e infeksioneve varet nga numri dhe virulenca e shkaktarit, vetitë imunobiologjike, pra vetitë mbrojtëse të shtatzënës, rruget e përhapjes së infeksionit si dhe vjetërsia e shtatzënisë javët e shtatzënisë. Infeksioni i fetusit ka rrjedha të të shfaqen dëmtime të sistemeve të ndryshme të organizmit, ngecje intrauterine të rritjes, lindjetë lind fëmijë krejtësisht i shëndoshë, pa pasoja të mëvonshme. Kur bëhet fjalë për infeksion vetëm të nënës, atëherë infeksioni në shtatzëni mund të kalojë pa asnjë efekt negativ te foshnja. Pasojat e mëvonshme shfaqen në formë të leucemisë (influenza), tumore të sistemit nervor qendror (varicela), ose karcinomit hepatocelular primar (hepatiti B). Infeksioni mund të rrezikojë jetën e tëdyve. Kur është në pikëpyetje ndikimi i infeksionit në ecurinë e shtatzënisë, dhe për shtatzënën mund të priten pasoja edhe më të mëdha, sidomos nëse këto infeksione janë të shoqëruara me temperaturë të lartë trupore, ose infeksionet pas lindjes në periudhën e puerperiumit, ose pas dështimit. Në këto raste, ecuria e infeksionit merr karakter shumë të rëndë, shfaqen numër i madh komplikimesh, me pasoja të rënda. Si pasojë e infeksionit gjatë shtatzënisë shfaqen infeksionet e cipave amniale dhe plasja e parakohshme e cipave amniale, e shoqëruar me dështim spontan ose lindjen para kohe, gjë e cila shoqërohet me shkallë të lart të vdekjes së fëmijës dhe nënës.
Testet
Infeksionet ma të rëndësishme në shtatzëni përfshihen me shkurtimin T O R C H. Në këtë rast T është shkurtimi për Toksoplazmozën, O (përfshijnë hepatitin B, Parotitin, Treponema palidum), R është shkurtimi për rubeolën, C është shkurtimi për citomegalovirus, dhe H paraqet shkurtimin për herpes simplex virus. Simptomat e këtyre infeksioneve sillen nga shkalla e lehtë në të moderuar, e shoqëruar me dobësim të përgjithshëm, ngritje e lehtë e temperaturës, rritje e nyjeve regjionale limfatike, puçrra-manifestim në lëkurë, ndërsa dëmtimet e fetusit janë shumë të mëdha. Disa nga këto infeksione janë të shoqëruara me embriopati tipike për këto infeksione. Si te sëmundjet e tjera në shtatzëni edhe këtu mbrojtja vendit të lindjes ka rëndësi të veçantë. Për shumicën e infeksioneve të përmendura, ekzistojnë teste specifike në gjak, përmes të cilëve mund tëzbulohet se a ka qenë e sëmurë shtatzëna nga këto sëmundje dhe a ka antitrupa mbrojtëse, të cilet mbrojnë bebin gjatë shtatzënisë. Përcjellja e shtatzënisë me ekzaminime ultrasonografike, duke kërkuar simptoma tëmundshme, e në disa raste sipas nevojës edhe me anë të amniocentezës, mund të sqarojnë se a është bebi i infektuar apo jo. Në disa raste te këto infeksione aplikohet terapi specifike si përdorimi i spiramycinës te toksoplazmoza ose aplikimi i transfuzioneve me gjak te infeksionet me parvovirus B19, ndërsa te infeksionet tjera, nuk ka mundësi mjekimi. Çdo lloj infeksioni gjatë shtatzënisë është i rrezikshëm dhe duhet parandaluar (prevenuar).
Në shtatzëni asnjë vaksinë, veç asaj të poliomelitit
Shtatzënia nuk është kohë-periudhë në të cilën mjektëtë insistojnë në vaksinimin e rregullt të shtatzënave, edhe pse nuk janë të gjitha vaksinat të ndaluara për tu bërë në shtatzëni. Gjithsesi, parim themelor është të mos bëhet asnjë vaksinim me virus të gjallë ( vaksina kundër fruthit, rubeolës, shytave-parotitit dhe tuberkulozit), e as në raste kur viruset janë të trajtuar, pasi edhe në këto raste, mund të priten dëmtime të fetusit. I vetmi përjashtim bëhet te poliomieliti, ethet e verdha, kundër të cilave shtatzëna duhet patjetër të vaksinohet, nëse gjatë periudhës së shtatzënisë udhëton për arsye të ndryshme në vende në të cilat ekziston rreziku nga infektimi me këto sëmundje (Afrika Qendrore, Afrika Jugore dhe Azia jugperëndimore). Në rast se shtatzëna vjen në kontakt me të sëmur nga fruthi, rubeola ose varicela, e në anën tjetër nuk e di se a ka qenë vetë e sëmurë nga këto sëmundje, duhet të kontrollohet niveli i antitrupave në gjak, dhe të përcaktohet statusi imunologjik. Në rast të mungesës së antitrupave kundër sëmundjeve të përmendura, në vend të vaksinimit duhet të aplikohet terapi mbrojtëse me imunoglobulinë. Kur është fjala për të sëmurë me tuberkuloz, statusi imunologjik i shtatzënave kontrollohet me testin e tuberkulinës. Kur bëhet fjalë për vaksinim, te tëcilat vaksinabaktere ose viruse gjysmë të vdekura, atëherë shtatzënave u lejohet që të vaksinohen. Ky vaksinim me këto vaksina mund të bëhet, sidomos nëse gruaja rrezikohet potencialisht nga këto sëmundje: poliomieliti; influenca; hepatiti B; tetanosi; difteria; tifoja; kolera; encefaliti; tërbimi.Shqiperia

nga capkenja Mon Mar 01, 2010 3:35 pm

Pse kontrollohet urina në shtatzani
Nga kontrolli i urinës mund të nxirren të dhëna jetike për shëndetin tuaj dhe të fëmijës.
Urina do të kontrollohet rregullisht gjatë shtatzanisë për:
•
Proteina – shenjë e pre-eklampsisë

•
Glukozë (sheqer) – shenjë e mundshme e diabetit, që mund të shfaqet për herë të parë
gjatë shtatzanisë

•
Bakterje – shenjë infeksioni
Ky informacion lidhet kryesisht me kontrollimin e urinës për pre-eklampsi (më parë të quajtur
toksemi). Shenjat dhe simptomat e pre-eklampsisë shfaqen gjatë gjysmës së dytë të
shtatzanisë. Tensioni i lartë arterial është një tjetër shenjë.
Gratë me pre-eklampsi zakonisht ndihen shumë mirë. Pikërisht për këtë arsye ka rëndësi të
kryhen kontrolle të rregullta të urinës dhe të tensionit arterial.

Si bëhet testi
Mamia ose mjeku zhytin një shirit letre një mostër urine të asaj dite. Testi do të tregojë nëse
ka proteina në urinë si dhe sasinë e proteinave.
Kur sasia është shumë e vogël, kjo do të shenjohet në kartelën tuaj si ‘trace’ (gjurmë). Në këtë
rast nuk ka asgjë për t’u shqetësuar. Nëse sasia është më e madhe, kjo do të shenjohet si një
ose më shumë pluse (+), deri në 4 maksimum.
Po sikur të gjenden proteina?
Në rast se keni një ose më shumë pluse (+) proteina dhe tension të lartë arterial (zakonisht më
shumë se 90 mm/Hg diastolik – numri më i vogël), mund të keni pre-eklampsi, në ç’rast do të
keni nevojë për kujdes të posaçëm. Mund t’ju kërkohet të mblidhni urinën gjatë 24 orëve, për
të parë sa proteinë keni saktësisht. Nuk ka shumë të ngjarë që proteinat në urinë të jenë
shenjë infeksioni, sidomos në rast se nuk keni simptoma të tjera.
Si të mblidhni urinën në shtëpi
Mund t’ju kërkohet të mblidhni mostra urine në shtëpi dhe t’i sillni në klinikë për kontroll. Për
këtë mund t’ju jepet një enë e posaçme ose mund t’ju thonë ta gjeni vetë një enë të
përshtatshme. Çfarëdo ene që të përdorni, kujdesuni që të jetë e pastër dhe e shplarë mirë.
Ka tri lloje mostrash që mund t’ju kërkojnë të mblidhni.
Ja si duhet të veproni:
1. Urina e parë e mëngjesit
Ditën e vizitës, mblidhni një sasi urine sapo të zgjoheni në mëngjes.
2. Mostër 24-orëshe
Mblidhni gjithë urinën që bëni gjatë një periudhe 24-orëshe:
Etapa 1
Pasi të zgjoheni, urinoni pa mbledhur urinë. Mamia ose mjeku mund t’ju
kërkojnë ta bëni këtë në një orë të caktuar të mëngjesit.

Etapa 2
Mblidhni gjithë urinën që bëni gjatë pjesës tjetër të ditës dhe natës. Zbrazeni
sasinë e mbledhur në enën më të madhe, që do t’ju kenë dhënë në klinikë.

Etapa 3
Saktësisht 24 orë pas Etapës 1, mblidhni mostrën e fundit dhe hidheni në enën
e madhe.

3. Mostër në mes të urinimit (MSU)
Shplajeni zonën gjenitale me ujë.
Pastaj kryeni veprimet e mëposhtme:
Filloni
– urinoni një sasi të vogël urine në nevojtore

Ndërpriteni
– kur ju ka mbetur ende shumë për të bërë

Merrni një mostër
– vazhdoni të urinoni duke marrë mostrën
Pastaj përfundoni së urinuari në nevojtore.
Në qoftë se harroni ta sillni mostrën në klinikë, kërkoni t’ju japin një enë dhe mblidheni urinën

kur jeni ende atje.