Përralla dhe tregime për fëmijë..

Dhe ndoshta e moren bashke me lopet ne qytet hahahahahah

Luani dhe kunupi


“Shporru, shporru, s’të shoh dot, si ti në dhe krimba plot”. Luani me këto fjalë, një kunup e shan e qorton, po kunupi s’e peshon. I qëndron ballë për ballë.

“Me këto fjalë që flet, ç’pandeh, i tha, se je mbret? Frikë s’kam as do të kem, dhe për mbret nuk të dua; s’je më i fortë se një dem, dhe nuk e nxjerr dot me mua”.

Kunupi me këto fjalë, niset për luftë ballë për ballë, dhe vete e vjen në këto anë, thërret, bërtet e shponë luanë. Kur hidhet e shpon në gisht, kur në bark e kur në bisht, kur në vend e kur në hundë, mali dhe fusha u tundnë.Se luani nga inati, briti me sa fuqi pati, se s’mundi të zërë armiknë, në shpella tek u ndodhnë, shtazët tjera u drodhnë, nga frika u ngrenë e iknë, nëpër shkretëtira, dhe këtë trazirë, më botë të tërë, një mizë e kish bërë!

Dhe luan’i mjerë, nuk mund ta gjejë; godit bishtin në erë, nuk di ç’të bëjë; sulet e vërsulet dhe bie në shesh, se kunup’i ngulet, në hundë, në vesh.Kur e sheh përdhe luanë, kunupi gëzohet, mburret e lëvdohet, me të katër anë; se do bota ta nderojë, për trim të madh ta tregojë; nuk kërkon tjetër pagë, kunup’i marrë; po ra te një merimangë q’i bërë varrë.Përralla që bëra, na tregon dy gjëra: nga armiqtë tanë, më të vegjlit janë, më të këqij, më të ligj.

I dyti mësim: kam dëgjuar, se shumë njerëz kanë shkuar, një det me val’ e shkumë, që u mbytnë pastaj në lumë: e liga vjen kur s’e panden.

Bretkosa që do të trashet sa një ka


Bretkosa sa një ve, pa një ka sa një deve, dhe nakari nuk e la, desh të trashet sa një ka. Kur vu këtë gjë ndër mend, vajti e u shtri në një vend, duke ngrënë e duke pirë, që të fryhet sa më mirë.

-Shihni, shihni sa u rrita!-, thërrit e thoshte përditë. -Mos u mburr e mos u mbaj-, i thoshin shoqet e saj. -Shihni, nuk jam sa demi- -Jo!, -Shikoni. - Jo, të themi. - Pa shikoni këtë bark, si të kaut. - Jo, je larg!

-Bretkosa nga marazi, u fry, u fry gjersa plasi. Shumë njerëz në këtë botë, thonë se janë të zotë; si ata që kanë dhe ata që s’kanë, pandehnë çoç janë. Si bretkosa mendohen, mburren e lëvdohen.

Maçoku dhe miu plak


Tregojnë se një maçok, ish i fortë sa s’kish shok; kur dilte të gjahonte, asnjë mi nuk i shpëtonte. Minjtë e gjorë desh u shuan, ca pak që shpëtuan, në vrimë rrinë tërë, nga frika se mos i zërë, maçoku përgjon nat’e ditë, po s’dalën nga vrima minjtë.

Rrinë në një prag, po për këtë shkak, maçoku në mëngjes, shtiret sikur vdes, dhe në një litar, nga këmbët u var; as tundet, as flet, minjtë, me të parë, pandehnë vërtet, se maçoknë e kanë vrarë. Në dhomë guxojnë, qasen me ngadalë; nga gazi këndojnë, dhe kërcejnë valle, i vdekuri qeshi, dhe ra nga litari, zuri minj sa deshi. Ata që shpëtuan, me vrap u larguan.“Tekdo që të veni”, thosh maçoku me vete, “shpëtim nuk keni, se di marifete, di të them të rreme, di të bëj llagëme”. Maçoku një të diel, u lye me miell. Minjtë, këtë dhunë, nuk e kuptuan, dhe iu afruan. Një nga një u zunë. Një mi plak me mend, i ditur e i vuar, s’u qas në atë vend:“Të kam kuptuar, dhe miell në ke, s’të bie në duar, se të di kush je, sot s’më gënjen dot, s’më , dhe thes me miell të jesh, nuk qasem, mos ki shpresë”, tha miu dhe iku. Armikut kush s’i zërë besë, shpëton nga rreziku.

Korbi që deshi të bëhej si shqiponja


Zogu i zotit Jupiter, shqiponja, një dash na merr. Një korb i zi që e kish parë, pandehte se i kishte ngjarë, prandaj kërkonte të marrë, një dash tjetër për të çarë. Për të ngrënë di e ha, po si shkaba takat s’ka. U ngre vajti në një stan, zgjodhi dashnë më të mirë; ish kaq i majmë dhe i pirë, sa për ta bërë kurban.

“Nuk e di kush të ka menduar”, tha korbi, “po je për mua”, dhe me vrap iu afrua. Po dashi kish lesh të dendur dhe të gjatë deri në shesh. Kur u sul korbi ta zërë, iu zunë këmbët në lesh dhe nuk mundi ta ngrejë. Dhe mundohet e gulçon. As që e ngre, as që e lëshon. Korbi i gjorë, faqezi, qante me lot, se s’iku dot. Kur vajti bariu, e zuri të gjallë.Ç’na mëson kjo përrallë? Vetveten, mor të mjerë, mos e mburrni, mos e gënjeni, se nuk jeni siç pandehni, burra trima si të tjerë; gjithë lulet erë mbajnë, po trëndafil nuk janë.

Dreri që sodit veten në ujë


Në ujin kristal të një burimi, një dre vetëm rri e sodit, dhe
lëvdonte hijeshinë e brirëve që i ishin rritur. Që në ujë futeshin
thellë, përçmim i kishin ndjellë, edhe i këqyrte me hidhërim.

“Pse, o Zot, gjithë ky ndryshim? Brirët lartojnë me madhështi
përpjetë, teksa këmbët nder s’më bëjnë në jetë”. Në këto fjalë, një
langua iu qep pas. Dreri shpejt zë e vrapon, në pyll shpëtimin e kërkon.

Po mes pemëve kurora vrapin ia ndaloi, që këmbët e shpejta ia
pengoi. Çmojmë të hijshmen e përçmojmë dobinë, paçka se hijeshia shpesh
na gabon. Si dreri që lakmonte stolitë, e shante këmbët që i jepnin
shkathtësinë.

Nora dhe alfabeti


Të gjithë kishin rënë në gjumë. Vetëm Nora ishte e zgjuar. Ishte
kërrusur mbi fletoren e saj, të cilën e kishte vendosur mbi tavolinën e
punës dhe mundohej të shkruante sa më bukur detyrën e shtëpisë që ia
kishte dhënë mësuesi.

Herë-herë grimconte me dhëmbë lapsin që e mbante në dorë. Assesi nuk i
vinin fjalët që ajo dëshironte. I ngatrroheshin shkronjat, fjalët dhe
fjalitë. I dukej se alfabeti ynë ka shumë shkronja, të cilat i vinte
vështirë t'i lidhte mes vete.

-Të çuditshëm janë këta gjuhëtarët, mendoi ajo. Kanë futur gjithë
këto shkronja në alfabetin tonë. Po t'më pyesnin mua nuk do të fusja 36 shkronja në alfabetin tonë. Mjaft do të ishin 20 shkronja. Ato do t'i
mësonim dhe do t'i mbanim mend më lehtë.

Pastaj, pak u janë dukur shkronjat me nga një tingull, por kanë futur
edhe shkronja me nga dy tinguj – përforcoi mendimin e saj. Dhe, pa
vonuar fare filloi ta bëjë reduktimin e alfabetit. Hoqi të gjtha shkronjat e përbëra. Hoqi edhe shkronjat: p, b, n, të cilat mendoi se
mund të zëvendësohen me shkronjat: q, d dhe m.

-Tani do ta kem më lehtë, -shprehu gëzimin e saj dhe filloi të
shkruajë. Që në fillim hasi në pengesa që assesi t'i tejkalojë. Fjala
peni i doli qeni, fjala mana, i doli nana, fjala dora i doli bora, fjala
dhija i doli dija, fjala llulla i doli lula, fjala xhami i doli xani,
fjala gjuri i doli guri e shumë fjalë të tjera dolën fare pa kuptim.

U mundua, u mundua, por më kot, assesi ta shkruajë hartimin. E mbylli fletoren dhe ra në gjumë.

Dhelpra, majmuni dhe kafshët


Kafshët, pas vdekjes së luanit, qëkur qe gjallë drejtonte mbretëri, u mblodhën për të zgjedhur një mbret të ri. Kurora u nxor nga kutia, që ruhej në një vend të sigurt nga një dragua. Nuk mbeti kush pa e provuar, po askujt nuk i bënte kurora e praruar.

Shumë syresh e kishin kokën të vogël. Disa të madhe, disa me brirë shumë. Edhe majmuni e bëri provën duke qeshur, për kënaqësi, teksa provonte kurorën, bënte grimasa me fytyrën e ngërdheshur, më së fundi rrotulloi trupin dhe me kurorë belin qarkoi.

Kafshët nga kjo u mahnitën shumë, sa e zgjodhën mbret, secili i bëri nder, vetëm dhelpra e priti me vrer, po pa e treguar hidhërimin e saj, i bëri ca lajka dhe i tha mbretit pastaj: “Një vend të fshehtë, madhëri, do t’ju tregoj, tjetërkush, veç meje, ta dijë nuk e besoj, çdo thesar i vendit a i huaj, i përket, imzot, Madhërisë suaj.”Mbreti i ri që për pasuri ëndërron, drejt thesarit me vrap shkon. Ishte një kurth dhe ai në të ra. Paskëtaj dhelpra majmunit i tha: “Ti mëton të na udhëheqësh ende, kur mendon vetëm për pasuri?” Ai u hoq dhe të gjithë ranë në një mendje, që kurora mbretërore kujdo nuk i rri.!!!

Tina dhe Toni


Jetonte një herë e në një kohë një vajzë e bukur dhe e zgjuar. E quanin Tina. Ajo ishte vajza më e zgjuar e qytetit të vogël në provincë. Ishte shumë kureshtare për botën që e rrethonte. Tina ishte shumë e varfër, ndërsa prindërit nuk kishin para që ta dërgonin në shkollë. Ajo punonte dhe i ndihmonte nënës në kryerjen e punëve të shtëpisë.

Megjithëse familja e Tinës ishte e varfër, ajo ishte e lumtur. Tina i donte shumë prindërit e vet, por kishte ardhur koha që të bëhej e zonja e vetvetes. Kështu, ajo u largua nga shtëpia për të gjetur një punë, e cila e mbajti larg nga shtëpia. Tina punonte shumë, ndërsa paratë i kursente dhe në këtë mënyrë pasurohej.
Kur Tina mbushi 22 vjet, tashmë ishte shumë e pasur, e kishte marrë malli për vendin e vet dhe vendosi të kthehej. Derisa kthehej në qytetin e saj me tren, Tina takoi një djalë shumë të bukur, i cili quhej Toni. Sapo u panë, u dashuruan në njëri-tjetrin, në shikim të parë, marrëzisht. Tina nxitoi në shtëpinë e saj, e përmalluar për prindërit, të cilët sapo e panë u gëzuan shumë që u kthye vajza e tyre, por edhe ajo u gëzua pa masë.

Por, kishin kaluar ditë, javë e muaj, që Tina nuk e kishte parë Tonin. E kishte marrë malli për të. Një ditë ajo shkoi në treg, kur papritmas para saj u shfaq Toni. U gëzuan shumë, që të dy. Tina e luti Tonin që të shkonte në shtëpinë e saj dhe të prezantohej te prindërit e saj.

Atyre u pëlqeu Toni, ndërkohë që edhe ai e luti Tinën që të shkonte në shtëpinë e tij, që të prezantohej para prindërve të tij. Edhe ata e pëlqyen Tinën. Dy familjet u pajtuan që Tina dhe Toni të martoheshin. Ata bënë një dasmë të madhe, me shumë mysafirë të ftuar. Tina dhe Toni jetuan të lumtur deri në fund të jetës, në qytetin e tyre të vogël.

Agnesa Gecaj, shkolla 9-vjeçare “Ahmet Delia”

Skënderaj

Ujku, dhia dhe keci


Një dhi plakë gjosë, vajti të kullosë me shoqet e tjera. Kur doli te dera, e mbylli me kyç në ballë, duke thënë këto fjalë: Te një kec që kishte pjellë, në një shpellë: “Tjetërkush përveçse unë, nuk ka punë këtunë; bir, të lutem, me dëshirë, mos e hapësh derën, vështro mirë!

Në do që të jesh i gjallë, kushdo që të të thërrasë, nga jashtë, mos i jep besë, pa dëgjuar këto fjalë, bir, më parë: “Ujkun dreqi do ta marrë!” Këto tha dhia edhe shkoi. Një ujk fshehur e dëgjoi, dhe kur u largua dhia, u qas ujku te shtëpia, dhe me vrap krisi në portë: “Ujkun dreqi do ta marrë!”

Dera s’u hap me të parë, siç kish egërsira shpresë, se keci s’i vuri besë; Shtiu syno në një vërë; “Kris, i tha, ditën të tërë, në mos ke, zot, tjetër punë, po hyn dot këtunë, po s’më tregove përpara, të bardha këmbët e para”.Po kurrë nuk ka dalë, një ujk me këmbë të bardhë, ndaj kur gjegj këto fjalë, ujku shkoi nga kish ardhë, me kokë poshtë, me bisht nën shalë. Sikur ta kishte besuar, keci ç’do të kishte pësuar, të kish dalë në derë, s’i kishte ujku dëshirë, do të vdiste kec’ i mjerë. Shokë, kush ruhet dy herë, shpëton se ruhet mirë.

Dhelpra dhe korbi


Te një lis sipër në majë, zoti korb qëndroi të hajë, një copër djathë që mbante në sqep. Kur nisi ta hante, shkon një dhelpër e mallkuar, se i ra erë djathi i vjeshtuar, dëshiron ta hajë vetë, dhe i tha korbit me bisht përpjetë:

“Mirëdita, mik i vjetër, bukurinë tënde nuk e ka zog tjetër, me pendë të bardha; në di të këndosh, përmbi zogj të tërë do të mbretërosh”. Të tregojë zënë, zoti korb gërhiti, dhe lëshoi djathit, po dhelpra ia priti, e korbit i tha:

“Dëgjo, o budalla, ata që lëvdojnë, me gjë të botës duan të rrojnë. Zot, kjo këshillë që të rrëfeva, sot vlen më tepër se cop’ e djathit që të rrëmbeva...”.

Dhe iku me bisht përpjetë. Korb i shkretë, korb i mjerë, u turpërua, dhe u betua, të mos gënjehet dhe tjetër herë.

Miu i qytetit dhe miu i arave


Një ditë, një mi qyteti, kur u bë dreka gati, një mi arash doli e gjeti, e grishi në gosti. Në shtëpi u ngrenë e vanë, të dy bashkë me dëshirë, dhe u shtruan të hanë, të hanë e të pinë mir’ e mirë. Mish të pjekur në hell kanë, dhe plot e plot gjellëra tjera.

Drekën pa sosur e lanë, se gjegjnë një zë te dera. Miu qytetari iku, u tremb e në një vrimë u qas, nga frika e ngre dhe miku, dhe me vrap i vate pas. Po qytetari guxoi, bëri odë dy-ti çape; o mik, tha, zëri pushoi, po qasu të hamë prapë. Jo, tha miku, nuk dua.

Mbeç me shëndet e qofsh mbarë, po nesër të vish me mua, të hamë drekë në arë. Me ç’ndodhet, pa mëshirë, të rrimë bashkë një çikë; ç’na duhet drekë e mirë, kur s’e hamë dot pa frikë?

Pusi i vjetër


Në fund të lëndinës, pranë kasolles së kashtës, ishte një pus i vjetër i mbuluar me një çati të vogël. Kishte vite që ishte tharë dhe gruaja e bujkut kishte vënë vazo plot lule mbi murin e ulët prej guri.

Ndonjëherë, në mbrëmje, bujku lëshonte në pus një kanistër. “Duhet të zbulojmë se çfarë fshihet aty brenda!”, - thotë Napoleoni, i cili duke qenë kafsha më e madhe ndiente edhe përgjegjësi për sigurinë e saj.

“Si mund t’u ruhemi grabitjeve, pa e ditur se çfarë fshihet aty brenda?” “Nuk shkruhet asgjë në kanistër!”, - ia kthen Feliksi, maçoku që donte të dukej sikur dinte të lexonte, meqenëse shpesh shkonte për të pirë qumësht në shtëpinë e mësueses së fshatit.

“Ndiej një erë të keqe”, - tha Billi, qeni rojtar. “Aq erë e fortë është sa po më shpon hundën!” Në fund vendosën që të zbriste në pus Bisht-holli, miushi i vogël dhe i zhdërvjellët, por ishte më llupësi nga të gjithë...“Tërhiqmëni lart, shokë!, - thirri miushi sapo arriti në fund të pusit. “Ja edhe kanistra me mrekullinë që gjendet brenda!”, - u tha shokëve duke lëpirë buzët.

“Djathë! Djathë i stinuar!”, - qeshi qeni Billi. “Kisha të drejtë që ndieja erë të keqe!” “Tani ktheje menjëherë në vendin ku e more, Bisht-hollë!”, e urdhëroi Napoleoni. “Dhe bëj kujdes që të mos zhduket as edhe një copë, e qartë?!”

Dashi dhe kaprolli


Një dash ishte mërzitur që të jetë vazhdimisht nën mbikëqyrjen e një bariu dhe kishte vendosur që të ikte nga stalla. Një ditë, ai e shfrytëzon rastin, largohet nga kopeja dhe shkon në bjeshkë. Aty ai takon një kaproll të rritur, i cili befasohet që e sheh të vetëm një dash në pyll.

Kaprolli e pyet dashin se çfarë bën këtu dhe se për ku ishte nisur. Dashi sinqerisht i tregon se cili ishte qëllimi i ikjes së tij nga kopeja. Ai i kishte thënë se ishte ngopur me bariun, sepse bariu është një torturues: ai qeth dhe i mjel delet, por edhe i shet, i ther dhe i ha. Kaprolli fillon të me fjalët e dashit.
“Krijesë e pafajshme”,i thotë kaprolli. “Dëgjo çfarë do të them dhe po te them nga miqësia e pastër, për të mirën tënde. Sado që barinjtë i shesin dhe i therin delet, prapë delet do të ketë më shumë në botë, se sa kur të fillojnë ujqit t’i shqyejnë. Ai i sheh brirët e mi? Janë më të mëdhenj dhe më të fortë se të tutë! Po të mos ishin këmbët e mia të shpejta për të më shpëtuar nga ujqit, brirët nuk do të më ndihmonin. Delet pa rojtar dhe barinj, është sikur të mos jenë fare. Shkurt ty miku im, nëse nuk kthehesh në kopenë tënde, të pret vdekja. Posa të kap ujku i parë, do ta kuptosh se po te them të vërtetën”, i thotë kaprolli.

Dashi mendon dhe pastaj e falënderon kaprollin dhe kthehet në kopenë e tij.

Lepuri dhe breshka


Më kot të vraposh, po qe se për udhë në kohë s’u vure. Lepuri dhe breshka na lanë këtë dëshmi: “A vëmë bast”, tha breshka, “më parë se unë te lisi ti s’mbërrin?” “Se unë? A i ke mendtë në kokë?” I thotë kafsha këmbëshpejtë: - Mos ndrikull, shko në barnatore, e merr një bar, se s’je në terezi.

- Jam a s’jam, është punë për mua. A vëmë bast? Ti si thua? Me katër çapa, hop lepuri me një frymë, me ata hapa që hedh dhe qentë dot s’e zunë. Lepuri te lisi arrinte furtunë. Po pse të nxitohet, ndaj luan e kullot. Madje edhe një sy gjumë mund të marrë.

Dhe breshkën e lë të çapitet çalë-çalë, të ngutet e të hiqet me ngadalë. Si ta ketë për nder të dalë fitimtar, në vrap e sipër me breshkën me samar? Çapitet, kullot e bën pushim, dhe kohën e kalon me gaz e dëfrim. Për garën mendjen aspak s’e vret, por kur sheh se breshka po soste në vendin e caktuar, na niset si shigjetë lepuri këmbëshpejtë. Po më kot, se breshka garën e kish fituar.“A nuk kisha të drejtë”, - i thotë, “kur të thashë se te vendi do sosja e parë? Shpejtësia s’të bëri punë. Ç’do të bëje sikur si unë të ishe, vallë, e në kurriz të mbaje këtë barrë?