Sajmir Maloku per ngjarjet e 20 shkurtit 1991

Njëri ndër
protagonistët e 20 shkurtit 1991 reagon sërish ndaj kryeministrit
Berisha, për ta shpallur këtë datë si festën më të madhe të demokracisë
dhe jo 8 dhjetorin. Maloku: Studentët pa ne ishin si peshku pa ujë





Petrika GROSI

Një nga të
përndjekurit që mbahet si protagonist i protestave për demokraci në
vitin 1991 e sidomos më 20 shkurt të po këtij viti, i dekoruar disa
herë nga presidentët shqiptarë për merita civile dhe humanizëm, Saimir
Maloku, e ka quajtur vetëm se politike e të pandrejtë ndaj atyre qindra
mijëra njerëzve të përndjekur politikë apo edhe pjesës tjetër të
shqiptarëve që aspiron për demokraci, festimin e 8 dhjetorit me përmasa
të tilla, sikundër kjo festë u organizua pardje në sheshin
“Skënderbej”, ku të krijohej me të drejtë përshtypja më shumë e një
kundërpërgjigjeje ndaj protestave të opozitës, sesa e festimit të një
dite të shënuar. Për këtë dhe të tjera arsye që Saimir Maloku i jep në
intervistën që vijon, kjo ditë (20 shkurti) duhet ta shpallet si festa
më e madhe e demokracisë, një ngjarje e shënuar për të gjithë
shqiptarët pa dallim, të djathtë e të majtë qofshin.



-Para një jave
ju u shprehët në intervistën e dhënë për gazetën, se festa e vërtetë e
demokracisë është më 20 shkurt 1991 dhe jo më 8 dhjetor 1990. Si e
pritët mitingun e zhvilluar këto ditë nga PD?

“Di të them, se
shpenzimet marramendëse për popullin e varfër dhe taksapagues ishin
bërë në mënyrë që t’i jepej një frymë tepër pompoze e madhështore
mitingut në sheshin “Skënderbej”. Me qindra banderola me mbishkrimin e
8 dhjetorit, festa e rinisë dhe e pluralizmit mbushën muret e pallateve
të dikastereve shtetërore, të rrugëve dhe të urave të Tiranës.
Gjithashtu, afishe të shumta me këto mbishkrime u vendosën gjithandej.
Atë ditë qeveria dha urdhër që nxënësit e shkollave dhe punonjësit e
administratës, deri te mësuesit dhe mjekët të grumbulloheshin me
detyrim në shesh. Mjaft autobusë erdhën nga rrethet. Gjithë këto
shpenzime kaq të mëdha u bënë në kohën që nuk kishim as ndonjë jubile
të 8 nëntorit 1990. Mjaft njerëz, si mjekë e arsimtarë të ardhur nga
rrethet lanë pacientët e sëmurë nëpër spitale dhe nxënësit e shkollave
pa mësim. Kjo gjë bëhej vetëm për t’i dhënë një kundërpërgjigje Partisë
Socialiste, e cila kishte paralajmëruar zhvillimin e një mitingu
madhështor javën e parë të dhjetorit. Që para një viti, 45 parti e
shoqata si dhe komunitetet fetare në vend kërkuan përmes një peticioni
drejtuar qeverisë, që 20 shkurt 1991 të quhej Dita e Rrëzimit të
Simboleve Komuniste dhe e Nderimit të Viktimave të Regjimit Komunist.
Në vend që të miratohej kjo kërkesë nga qeveria, ndodhi e kundërta,
kryeministri Berisha tha: “20 shkurti 1991 është dita e nderimit të
viktimave të regjimit komunist”. Ky ishte një gabim i madh, sepse atë
ditë nuk është se ka pasur ndonjë viktimë dhe së dyti, data 21 mars
është Dita e Nderimit të Martirëve të Demokracisë. E njëjta festë nuk
mund të ketë dy ditë. Kryeministri Berisha harron se kjo kërkesë është
bërë nga personalitete të shquara, si Alfred Moisiu, Aleksandër Meksi,
dhjetëra deputetë dhe ish-deputetë të PD-së, si dhe institucionet më të
larta shkencore në vend (Akademia e Shkencave, Qendra e Studimeve
Albanologjike, Instituti i Historisë, Qendra Ndërkombëtare e Kulturës,
Muzeu Historik Kombëtar, si dhe me dhjetëra shoqata e OJQ”.

-Po festa e 8 dhjetorit, sipas jush, është vetëm politike?

“Më 8 dhjetor 1990,
qindra studentë filluan të protestojnë për kushte më të mira ekonomike
dhe standarde jetese në konvikt si: drita, ujë, ngrohje, ushqim etj.
Mes këtyre, siç e tregojnë dhe filmimet e 11 dhjetorit 1990 me
ish-presidentin Ramiz Alia, Azem Hajdari kërkoi që të krijohej edhe një
organizatë politike. Studentët u përkrahën edhe nga populli demokrat i
Tiranës. Këtë ditë, rreth orës 18:00, një shoku im i lagjes, Agim
Xheka, që punonte në RTSH më përqafoi me gëzim dhe më thotë se gjysma e
Byrosë Politike ishte shkarkuar. Me shpejtësi u nisa drejt Qytetit
Studenti dhe aty iu afrova Sali Berishës, Neritan Cekës dhe Gramoz
Pashkos, të cilëve u dhashë lajmin e gëzueshëm. Në këtë kohë, mjaft
punonjës të Sigurimit të Shtetit më rrethuan nga larg dhe pati nga ata
që më goditën me shkelma. U detyrova të qëndroja pranë turmës, derisa
në orën 20:00, TVSH-ja dha lajmin se ishte shkarkuar gjysma e Byrosë
Politike. Populli i Tiranës ka qenë gjithmonë përkrahës i studentëve.
Kjo datë sigurisht që ka vlera historike si Dita e Rinisë dhe
Pluralizmit, por nuk mund të jetë festa kombëtare më e rëndësishme e
demokracisë”.

-Pse insistoni vazhdimisht për 20 shkurtin 1991 dhe pse flisni në emër të popullit të Tiranës kur nuk jeni deputet?

“Historia ka treguar
se mjaft politikanë bëjnë shumë gabime, duke tjetërsuar një ngjarje apo
duke e përdorur atë për motive politike. Populli i Tiranës dhe i gjithë
Shqipërisë është heroi kryesor i kësaj dite. Të nënvleftësosh aktet
heroike të grave, minatorëve, të persekutuarve politikë, sindikatave
etj., është një krim që i bëhet historisë. Brezat e ardhshëm do ta
korrigjojnë çdo gabim që bëhet sot. Kujtoni festat e ushtrisë dhe
festën e Çlirimit që ndryshoi në periudhën e demokracisë”.

-Më 20 shkurt ‘91 ju keni thënë se protestuat familjarisht?

“Po, është e vërtetë.
Isha me gruan dhe dy djemtë e mi të vegjël, dy dhe katër vjeç. Një ditë
më parë i kisha thënë shokëve të mi si ish-kryetar i të Persekutuarve
të “Rrugës së Kavajës” se një nga detyrat tona për këtë ditë ishte të
ruanim edhe zonjën e nderuar Liri Berisha dhe kështu ndodhi. Në
mitingun e 20 shkurtit, te Qyteti Studenti, unë me familjen time dhe me
shumë ish-të persekutuar politikë qëndronim pas znj. Berisha dhe djalit
të saj 10-vjeçar, Shkëlzenit, ndërkohë që e bija, Argita, atë ditë
ndodhej në grevën e urisë që po zhvillonin studentët. Është për t’u
theksuar se pasi u shkëputa nga Liri Berisha, lashë gruan time dhe disa
gra të persekutuara në mbrojtje të saj. Siç ma ka treguar dhe ime shoqe
atë ditë, këto gra shmangën një masakër të mundshme nga policia. Një
oficer policie dhe tre ushtarakë të shoqëruar secili me qen kufiri iu
turrën znj. Berisha dhe djalit të saj. Në këtë kohë gruaja ime dhe
gratë e tjera e mbuluan me trupat e tyre dhe të fëmijëve Liri Berishën,
në mënyrë që ajo të shpëtonte, duke u larguar. Ajo u ngjit në katin e
pestë të një pallati aty pranë, ku një familje e strehoi, duke i dhënë
bukë me vaj e sheqer djalit të saj të vogël dhe një vajze tjetër që
quhej Xhoi. Një episod tjetër që më kujtohet është kur qëndroja përkrah
Liri Berishës, ndërkohë që të gjithë me britma gëzimi po digjnim veprat
e diktatorit te librari “Flora”. Sali Berisha nuk duhet ta injorojë
kontributin që vetë familja e tij ka dhënë këtë ditë. Ai harron se
mbrëmjen e 20 shkurtit u arrestuan 370 vetë dhe një pjesë prej tyre u
burgosën. Populli i Tiranës, afro 100 mijë njerëz nuk dolën të shtyrë
nga dikush tjetër në shesh, por e bënë këtë vetëm nga urrejtja që
kishin për diktaturën komuniste. Kur rrëzuam monumentin e diktatorit të
gjithë brohorisnim “Fitore, fitore e rrëzuam qelbësirën”. E pra, ky
ishte momenti më kulminant i atyre viteve që simbolizonte edhe sipas
mediave botërore, rrëzimin e komunizmit në Shqipëri. Është për të
ardhur keq një deklaratë që PD-ja bëri atë ditë, ku ajo distancohej nga
aktet e dhunës së protestuesve. Është për t’u theksuar se ai popull që
doli atë ditë në protestë sot është anëtar i partive të majta e të
djathta. Pra, kjo ditë nuk ka ngjyra politike dhe duhet të jetë festa
kombëtare më e madhe e demokracisë për të gjithë shqiptarët. Presidenti
Bamir Topi dhe ambasadorët e huaj të SHBA-ve, BE-së, OSBE-së etj., e
kanë përkrahur kërkesën tonë, siç ju tregova edhe në intervistën
paraardhëse. Mosndërtimi i monumentit në nderim të viktimave të
komunizmit, si dhe mosshpallja e kësaj dite (20 shkurtit) si festë
kombëtare, e ul edhe elektoratin e djathtë. Tashmë 20 shkurti tjetër po
afron dhe gjithashtu, pas një viti kemi 20-vjetorin e kësaj dite të
shënuar. Për këtë arsye i lutemi kryeministrit Berisha që të marrë në
konsideratë kërkesën tonë”.

A mon ere BING BENG...kur kujtoj ate kohe...
Une kam qene njoni nga ato 370 te arrestumit ate note..;ne TIRONE...
SHpirti im e di ,cka heq ato 72 ore ke burgu ke treni ..; cna ka bo ARIANIT CELA..plaku matuf me rinin e TIRONES ...edhe sot e kesaj dite e kam nje shenje ne koke nga ajo kohe....;
me kujtohet si sot kur studentet ishin ne greve ...
u mblodh e gjithe TIRONA .dhe shkulem bustin ..e lidhem me nje autobuz ..fizarmonik..dhe e cuam ke studentet...
Te gjithe mendonim per nje jete me te mire ...
Por cti bosh ,keshtu paska qene e shkrujtme .me jetu larg ...;
nuk bohet SHQIPERIJA .me keta politikan .qe ka tani......

ky eshte problemi qe nuk hecin perpara..se ekane mendjen vec per sherrrrrrrrr...
ndertoje ti ..vij une e prish...vjen ti e prish ate qe ndertoj une pastaj .e keshtu me ralle...vazhdon historija 19 vjecare..nuk hecen ai vend me me te vjetrit qofte majtas apo djathtas..deri kur te dali nje klase e re politikanesh...

ore nuk e ka populli ..se populli ta tregon vendin..qofte ne 90 qofte ne 97..
te dyja qeverit i ka rrezuar kur i shkon atje ku nuk mban me ...ajo e 90 ishte me e eger me ate kohe por e rrezoi edhe demokracin e 97 prap e rrezoi ..por ne te dyja heret qeverit qe erdhen prapa nuk u treguan te zonjat me drejtu..
keto kane kaluar nga diktatura ne diktature me duket mua ..mbase jam gabim .por keshtu me duket...keto jane shenja qe prap nuk do shkojne punet mire .. ..
sa eshte SHQIPERIJA ,sa nje lagje e NEW YORK.brooklyn me 4 milion banore..dhe sjan te zote me e rregullu...
mire ka thone FAIK KONICA.................................

po ere po me SAL ,e me GJINUSH ...
por vec duhet me perdor logjiken ...
se acarimi ska asnjehere asnje te mire ..po kujt ti thush..