Kontracepsioni, sa dine adoleshentet per te?

Ç'duhet të dini për këto metoda?
Disa nga këto metoda do t'ju mbrojnë nga shtatzënia dhe nga sëmundjet të transmetura seksualisht , të tjerat vetëm nga shtazënia.

Abstinenca. Abstinenca do të thotë që të mos keni kontakt seksual. Mbron nga shtatëzania rreth 100% dhe nga STS. Aktiviteti seksual është i mundshëm edhe pa kontakt. Shtatëzania pengohet ashtu që partneri mashkull ejakulon jashtë . Kjo është mënyrë e pranuar e kontracepsionit te shumë religjione dhe kultura. Për disa çifte paraqet vështirësi gjatë të abstinojnë nga kontakti seksual. Nuk ka efekte anësore dhe nuk kushton. Mos haroni të përdorni mbrojtje nëse vendosni të keni kontakt seksual.
Spermicidet. Spermicidet gjenden në formë të pastave, kremave, xhelatin ës dhe supozitorëve (si kapsula). Ata ndikojnë ashtu që e pengojnë spermën të lëviz e me atë që të mos mbërrij deri te qeliza vezë. Mbrojnë nga shtatëzania. Pjesërisht mbrojnë dhe nga STS, por nuk mbrojnë nga HIV-i. Përveç spermicidit që të mbroheni nga HIV-i shfrytzoni dhe prezervativ. Mund të blihen në shitore, pa recetë dhe nuk janë shumë të shtrenjta. ..
Prezervativi. Prezervativi është gomë e bërë nga lateksi ose nga material tjetër. Mbron nga shtatëzania dhe nga STS. Mund të blehet në shitore pa recetë. Ka edhe për meshkuj edhe për femra. Që mbrojtja të jetë efikase duhet të përdoret sipas udhëzimit. Lexoni instrukcionet. Kontrolloni a ka kaluar afati i përdorimit. E gabueshme është të mendohet se dy kondome një mbi një mbrojnë më mirë. Ekziston prezervativ për femra, që vendoset në vaginën e femrës, para kontaktit. Nëse njëkohësisht përdoret edhe spermicid mbrojtja është më e mirë. Mos përdorni vaj e as vazelin në prezervativ. . Ekziston mundësia prezervativi të këputet. Më së miri është të ruhet në vend të ftohtë dhe të errët. Nëse ruhet në të ngrohtë (p.sh. në xhepin e pantalonave, më gjatë kohë) mund të jetë më pak efikas. Nuk kushton shumë. Prezervativi për femra kushton diçka më shumë.
Tabletat kontraceptive. Ato janë tableta hormonale, që e pengojnë lirimin e qelizës vezë te femra. Mbrojnë nga shtatëzania por jo dhe nga STS. Që të mbroheni nga STS, përveç tabletave shfrytëzoni dhe prezervativ. Tabletat nuk mund të merren pa recetë nga mjeku. Duhet të pihen çdo ditë në të njejtën kohë. Janë më pak efikase nëse nuk merren ashtu si duhet. Te disa gra shfaqen efekte të padëshiruara. Femrat që pinë tableta duhet të mos pinë duhan. Çmimi është më i lartë se sa i metodave tjera.
Diafragma. Diafragma ndikon si një cipë e hollë mbuluese, që konvenon në brendësinë e gruas. Ajo e pengon që sperma të vijë deri te qeliza vezë. Mbron nga shtatëzania por jo dhe nga STS. Përveç diafragmës si mbrojtje nga STS duhet të përdoret prezervativ. Para se të vendoset difragmë duhet t'ju kontrollojë mjeku. Diafragma duhet të mbulohet me spermicid. Ka disa efekte të padëshirueshme. Mund të jetë e pakëndshme. Mund të ketë afat disa vjeçar.
Injeksionet. Bëhet fjalë për injeksione hormonale me të cilat pengohet lirimi i qelizës vezë. Më së shpeshti jepen Depo-Provera. Mbron nga shtatzënia, nuk mbron nga STS. Përveç injeksionit për mbrojtje nga STS duhet të përdoret edhe prezervativ. Është e papërshtashme se duhet të shkoni në mjek në 2-3 muaj që ta pranoni injeksionin. Femra nuk e ka doemos që çdo ditë të marrë tableta apo të vendos diçka para kontaktit. Disa gra mund të kenë efekte të padëshirueshme.
Implantet. Mjeku vendos (implanton) 6 kapsula të vogla nën lëkurën e pjesës së sipërme të dorës së femres. Kapsulat lëshojnë hormone të cilat e pengojnë lirimin e qelizës vezë. Mbrojnë nga shtatëzania. Nuk mbrojnë nga STS. Që të mbroheni nga STS duhet të përdorni edhe prezervativ. Nga implantet shpesh përdoret i ashtuquajturi Norplant. Përparësi është që nuk është patjetër që gruaja çdo ditë të marrë tableta apo të vendosë çfarëdo qoftë para kontaktit. Ndikon 5 vjet. Disa femra mund të kenë efekte të padëshirueshme. Është e mundshme, te vendi ku vendosen kapsulat të mbetet varrë. Kapsulat mund të nxirren nëse ndërkohë gruaja do ashtu.
Kontracepsioni urgjent. Shpesh quhet tableta për mëngjesin-pastaj. Shfrytëzohet në formë të tabletës apo barit që vendoset në vaginë. Disa femra e shfrytëzojnë në rast kur supozojnë se kanë mbetur shtatzënë (seks pa mbrojtje, kondom i këputur, ose gruaja ka harruar ta marr tabletën, përdhunim etj). Nëse llogaritni se është e nevojshme, kontaktoni gjinekologun tuaj tre ditët e para pas ngjarjes. Te disa femra mund të shfaqen efekte të padëshirueshme. Nuk duhet të përdoret si zëvendësim për llojet tjera të kontracepsionit. Ky lloji kontracepsioni shfrytëzohet vetëm si masë urgjente.