Si Enver Hoxha fitoi mbi Sejfulla Maleshoven per drejtimin e partise.

nga **Morena** Sat Jan 08, 2011 6:41 pm

Shqipëria e pas Luftës së Dytë
Botërore ka qenë në qendër të vëmendjes, si nga ana e Britanisë së Madhe
ashtu edhe ish-Bashkimit Sovjetik. Të dyja palët i shikonin me vëmendje
zhvillimet politike në vendin tonë dhe secila palë mundohej që në krye
të vihej ajo forcë për të cilën ata ishin të interesuar. Për qeverinë
angleze, situata në Shqipëri ishte shumë e rëndësishme. Ajo kishte
ngritur një zyrë të posaçme në Ministrinë e Jashtme të Britanisë ku
mblidheshin të gjitha të dhënat që vinin në lidhje me situatën në
Shqipëri. Kjo zyrë mblidhte të dhëna jo vetëm për situatën politike në
Shqipëri, por edhe të dhëna për të gjithë krerët e komunistë në vend,
duke filluar që nga Enver Hoxha te Sejfulla Malëshova, Koxi Xoxe etj.

Gazeta
"Tirana Observer" ka arritur të sigurojë nga Arkivi Qendror i Shtetit,
dokumente sekrete të vitit 1950 të Ministrisë së Jashtme angleze, ku
flitet për mënyrën se si Enveri arriti të vijë në krye të shtetit, duke
fituar mbi rivalin e tij, Sejfulla Malëshova. Raporti tregon gjithashtu
edhe fraksionet në të cilat ishte ndarë Partia Komuniste e Shqipërisë në
vitet e pasçlirimit. Në këto raporte, anglezët e quajnë të pafalshme
edhe punën e personelit të tyre që merrej me Shqipërinë për punën e
dobët që bënë, duke bërë që Enver Hoxha të triumfojë e të dalë në krye.
Në dokument trajtohen edhe marrëdhëniet e qeverisë angleze me
nacionalistët shqiptarë që ishin në mërgim, për shkak të regjimit
komunist në vend.

Raporti i përkthyer në shqip

Nga
informacioni i marrë indirekt nga delegacioni i Rinisë shqiptare, tani
në Londër, del se manovrat për pushtet po zhvillohet ndërmjet dy
seksioneve në qeverinë aktuale shqiptare, të drejtuar aktualisht nga
Hoxha (kryeministër) dhe Xoxe (ministër i Brendshëm) në një anë dhe nga
Sejfulla Malëshova në anën tjetër. Origjina e kësaj ndarjeje shtrihet në
marrëdhëniet ndërmjet këtyre personave në fillimet e pushtetit
partizan. Malëshova, si i emëruari i Moskës, ku ai kishte jetuar dhe
punuar për shumë vite, ishte figura më e fuqishme, sidomos në zgjedhjen e
udhëheqësve të Lëvizjes. Ai mbështetej nga Selim Shpuzi, një tjetër
punonjës komunist me rrënjë të forta dhe me integritet të plotë, i cili
është tani drejtor i Përgjithshëm i Ministrisë së Propagandës, që
atëherë ishte gjithashtu përgjegjës për propagandën dhe direktivat në
ushtrinë partizane. Këta dy persona ia detyronin autoritetin e tyre
epërsisë së qëndrimit të tyre mes komunistëve shqiptarë. Hoxha dhe Xoxe,
në anën tjetër, ia detyronin zgjedhjen e tyre si liderë formalë jo
ndonjë epërsie personale, por faktit se ishin të bindur dhe (si njerëz
nga Korça) më të arritshëm.

Konflikti zhvillohet si më poshtë:

1.
Hoxha dhe Xoxe përpiqen të forcojnë pozicionin e tyre, duke u liruar
nga fijet drejtuese të Malëshovës. Fuqia e tyre buron nga kontrolli i
Ushtrisë dhe Ministrisë së Brendshme; ndërkohë që i kanë varur shpresat
në ndryshimin e qeverisë nga një instrument ideologjik në një instrument
kombëtar, duke përdorur gjerësisht frikën e përhapur tashmë nga Greqia.
Pozicioni i tyre është në mënyrë të përmbledhur: "Një komunist nuk
paraqet asnjë lloj rreziku, por ai duhet të jetë pro-shqiptar dhe jo
pro-rus."

2. Malëshova dhe Shpuzi përpiqen të mbajnë pushtetin e
tyre. Forca e tyre varet në ndërlidhjen ruse, të forcuar së fundmi me
pajisje ushtarake dhe dridhura si dhe referencat miqësore të shtypit pa
lënë mënjanë faktin se indoktrinomi i Ushtrisë dhe popullit është në
duart e tyre. Ata punojnë ngushtë bashkë, dhe Shpuzi së fundmi është
martuar me motrën e një prej oficerëve më premtues, koloneli më i ri në
ushtri. Ky kolonel jeton në një shtëpi me Shpuzin dhe bashkëshorten e
tij.

Njohja e Hoxhës

Duke
gjykuar nga reagimi i shqiptarëve që janë vendosur tashmë në Londër,
njohja do të forcojë seksionin e Malëshovës. Njohja nga britanikët nuk
ka marrë asnjë shenjë mirënjohjeje. Ajo konsiderohet sikur vjen nga
iniciativa sovjetike; dhe në krahasim me reputacionin rus, rezervat
britanike në kufij duken të vrazhda dhe kërcënuese.

3. Në aktin e
njohjes në vetvete ne humbëm lirinë tonë të veprimit përsa i përket
azileve shqiptare në Itali etj., por duke qenë larg fitimit të besimit
të partizanëve, ne thjesht zgjuam dhe njëherë dyshimet e tyre se më në
fund ne do të mbështesim "imperializmin" grek në jug të Shqipërisë.

Njohja
e Hoxhës do të zhgënjejë nacionalistët e moderuar brenda dhe jashtë
vendit, të cilët kanë kthyer sytë nga ne për rivendosje ndaj dominimit
të Frontit Nacionalçlirimtar. Lidhja e aktit të njohjes me kujtimin e
debatit në kufi do t'i shtyjë të moderuarit ose jashtë politikës ose në
mbështetje të regjimit të Hoxhës. Dhe ka shumë gjasa që në atë regjim
ata të mos aplikojnë efektet e moderuara. Pretendimet greke, pavarësisht
se stimulojnë nacionalizmin shqiptar, mund të arrihen vetëm në lidhje
me Jugosllavinë dhe me Rusinë. Forma që ka marrë situata nga njohja
jonë, vetëm sa e ka larguar lëvizjen e Hoxhës nga ideologjia dhe drejt
nacionalizmit, si dhe ka forcuar tërheqjen e Malëshovës ndaj
federalizmit komunist.

Në mbështetje të këtyre analizave, është
me vlerë të vihet re se ngjarjet e 10 nëntorit u manovruan në mënyrë të
tillë, për t'i dhënë efekt madhor njohjes nga ana e Rusisë. Rusët i
dhanë duartrokitjet e tyre në raportin e tyre të orës tetë të mëngjesit:
kabineti u takua në orën nëntë; lajmi u përhap me shpejtësinë e erës
dhe raportet britanike dhe amerikane shprehnin qartë zhgënjimin, për të
mos përmendur tradhtinë jonjerëzore, por të kuptueshme të brigadierit
Hodgson.

"Profecia e britanikëve për Enverin dhe Stalinin"

Duket
se anglezët e kishin parashikuar që në fillim se marrëdhëniet e ngushta
të Shqipërisë me Bashkimin Sovjetik në vitet '50 do prisheshin shumë
shpejt. Shembullin ata e merrnin nga politika që kishte ndjekur edhe më
parë ish-udhëheqësi komunist, Enver Hoxha, me atë jugosllav, Josif Broz
Tito. Për anglezët, Shqipëria u përdor nga Bashkimi Sovjetik në kohën
kur këtij të fundit Jugosllavia filloi t'i bënte numra. Por në këtë
situatë të nderë, Enver Hoxha nuk do t'i rezistonte dot afrimit me
Stalinin, duke u larguar në të njëjtën kohë nga Titoja. Por ndryshe e
shikonin britanikët këtë afrim midis dy udhëheqësve komunistë, pasi për
ta kjo ishte një aventurë nga ana e Enver Hoxha në kurriz të Shqipërisë,
gjë që do sillte edhe më shumë izolimin e Shqipërisë. Dhe siç duket,
profecia e anglezëve do realizohej vetëm 10 vjet më vonë, kur Shqipëria
prishi marrëdhëniet me Bashkimin Sovjetik. Gazeta "Tirana Observer"
boton një analizë të vitit 1950 të Ministrisë së Jashtme angleze në
lidhje me marrëdhëniet e Enverit me Stalinin. Në analizën e tyre
anglezët e kanë parashikuar me detaje se çfarë përfitonte Shqipëria nga
kjo marrëveshje dhe çfarë dëmesh i sillte ky afrim. Për ta Enver Hoxha e
kishte futur vendin në një aventurë ku nuk i diheshin pasojat që mund
të kishte Shqipëria.

Raporti i anglezëve në lidhje me afrimin e Enverit me Stalinin

Miqtë
dhe armiqtë e Enver Hoxhës duhet të bien dakord për dy gjëra. Si
fillim, ai po rrezikon gjithçka, përfshirë dhe të ardhmen e Shqipërisë,
për hir të Rusisë. Së dyti, ai nuk ka qenë i zoti të bindë rusët që të
rrezikojnë gjithçka për të apo për Shqipërinë. Ai është si një alpinist,
të cilit i ka humbur pikëmbështetja dhe varet mbi një greminë nga fundi
i një litari të tendosur, ndërsa shoqëruesit e tij nuk bëjnë asnjë
përpjekje për ta shpëtuar, por i hedhin nga një copë ushqimi herë pas
here vetëm për ta mbajtur gjallë. Politika e Hoxhës do të kishte kuptim
nëse Rusia do të ishte e përgatitur të angazhohej t'i vinte në ndihmë,
nëse ai do të sulmohej. Por Rusia është treguar e kujdesshme të ruajë
lirinë e saj të veprimit. Dhe ka shenja se ajo është gati të braktisë
Shqipërinë në çdo moment, nëse ka një avantazh më të madh tjetërkund, le
të themi në Gjermani apo në Lindjen e Largët.

Enver Hoxha nuk ka
qenë kurrë një satelit i drejtpërdrejtë i Moskës. Kur Jugosllavia i
qëndronte besnike Kremlinit, ai ishte përgjegjësia e veçantë e Titos.
Gazetat jugosllave e përshkruajnë atë me fjalën "rukovodilac", dhe kjo
do të thotë menaxheri i një departamenti nën dikë tjetër. Hoxha ishte
sateliti i një sateliti, administratori i një province në emër të Titos.
Kjo ishte një situatë poshtëruese për shqiptarët patriotë; por kishte
dhe një kompensim. Jugosllavia garantoi t'i jepte ndihmë ushtarake, nëse
do të ishte e nevojshme. Nëse Shqipëria do të sulmohej, ushtria
jugosllave do të përfshihej bashkë me atë shqiptaren.

Tani
Jugosllavia ka prishur garancinë e saj ushtarake. Por Rusia nuk e ka
zënë vendin e saj. Rusia ju ka thënë fjalë dhe fraza inkurajuese, të
cilat janë shumë të lira për këdo. Por tani jo më. Edhe importet e
pamjaftueshme që vijnë në vend janë më se të paguara nga nafta dhe kromi
shqiptar. Rusia nuk do ta garantojë mbrojtjen tuaj. Pse jo? Qeveria
juaj flet për rrezikun/pushtimin e afërt, ose nga Greqia ose nga Tito
apo nga të ashtuquajturit "imperialistë". Nëse ekziston një rrezik i
tillë, përse Rusia, për të cilën ju po rrezikoni kaq shumë, të mos thotë
qartë se do t'ju mbrojë ajo? Nëse nuk ka rrezik, atëherë Hoxha po luan
me patriotizmin tuaj për të ruajtur pushtetin e tij personal.

Edhe
një herë, Shqipërisë nuk i lejohet të jetë një anëtare e
"Cominform-it". Partitë komuniste të Evropës Perëndimore, megjithëse
janë në opozitë në vendet e tyre, janë ftuar, por Enver Hoxha është
refuzuar, me gjithë lëvdatat që i ka bërë Stalinit dhe faktin se ai
është kryetari i një qeverie komuniste. Përse është ky diskriminim
kundër Shqipërisë, nëse Rusia ka ndër mend ta mbështesë atë përmes
gjithfarë furtunash?Ju kujtohet mënyra si Hoxha e lavdëroi Stalinin për
përvjetorin e tij të 70-të. Asgjë nuk ishte më e tepruar. Ai madje
planifikon një statujë të Stalinit në Tiranë. Sidoqoftë, në takimin e
ditëlindjes për diktatorin rus në Moskë, u bënë fjalime nga
përfaqësuesit e të gjithë shteteve pro-Rusisë në Evropën Lindore, përveç
njërit, dhe kjo ishte Shqipëria.

Në numrin e datëlindjes së
gazetës zyrtare "Cominform", njërit vend nuk iu la vend mes artikujve që
lavdëronin Stalinin, dhe ky vend ishte përsëri Shqipëria. Këto
mospërfillje të qëllimshme duan të thonë thjesht se Rusia po i bën
linjat e tërheqjes të qarta, në rast se një ndryshim i politikës do t'i
shërbente interesave të saj. Pyetja që shqiptarët patriotë, cilado qoftë
partia e tyre, po i bëjnë vetes, është se pse edhe pas kaq shumë
mospërfilljesh, secila në vetvete një paralajmërim, Enver Hoxha vazhdon
politikën e tij të izolimit të Shqipërisë dhe e ekspozon atë në
opinionin e botës, e cila ajo e ka fyer dhe përqeshur. Besimi i tepruar
ndaj një vendi si mik apo mbrojtës është politikë fatale për Shqipërinë.
Kjo u provua me fashizmin e Musolinit. Kur Enver Hoxha foli për Titon
në të njëjtën mënyrë të tepruar që tani bën për Stalinin, ai ishte i
përgatitur ta linte Shqipërinë të bëhej republika e shtatë e Federatës
Jugosllave.

Dhe në ato ditë, rusët, të cilëve ai iu shërben me
kaq devotshmëri, nuk ngritën asnjë gisht për të shpëtuar vendin tuaj.
Për sa kohë që Tito ishte besnik ndaj tyre, ai u lejua të bënte çfarë
dëshironte. Vetëm kur ai tregoi shenja rebelimi, Rusia u përpoq ta
ruante Shqipërinë, jo për veten e saj, por si një bazë për operacionet
rebele të Greqisë dhe për operacionet e ardhshme kundër Titos. Hoxha
atëherë lejoi që Shqipëria të përdorej si për një aventurë, e cila nuk
do t'i sillte asaj asnjë avantazh nëse do të dilte me sukses, por
rrezikonte shkatërrimin nëse dështonte. Greqia kërkon pjesë të
Shqipërisë jugore me justifikimin që kufiri i tanishëm ndihmon forcat
sulmuese, dhe ajo citon se pushtimi fashist i vitit 1940 e provon këtë.

Në
vend që t'i tregojë botës se Greqia nuk është në një rrezik të tillë
tani, dhe kështu të minimizojë forcën e argumentit grek, Hoxha iu bëri
kërkesave të Greqisë propagandën më të madhe që mund të bënin. Ai lejoi
që një ushtri rebele greke të përdorte territorin shqiptar, dhe
saktësisht territorin në fjalë, që të vazhdonin luftën civile në Greqi.
Ky ishte një gabim, pasi e komprometonte Shqipërinë para opinionit të
botës. Ishte gjithashtu një gabim i trashë, pasi një politikë e tillë
ishte e thënë të dështonte. E si mund të besohej se Rusia, e cila "nuk
do të rrezikonte të përfshihej në luftë për portin Adriatik", të
përgatitej të rrezikonte seriozisht me Greqinë përballë premtimit të
presidentit Truman për mbështetje për qeverinë greke?

Çfarë
dallimi për Enver Hoxhën që e ka vendosur absolutisht veten gabim për
hir të një politike që ishte e thënë të dështonte në çdo rast. Edhe
sikur komunistët grekë ta kishin fituar luftën e tyre civile, kush ju
garantonte ju se ata nuk do të kërkonin popullaritet mes nacionalistëve
në shtëpi, duke kërkuar Shqipërinë Jugore, ashtu si komunistët e Qipros
tani janë bashkuar me Krahun e Djathtë për ta kërkuar ishullin për
Greqinë?Rezultati i kësaj ndërhyrjeje të pavlerë ishte se pjesa tjetër e
botës u trazua për të ndihmuar Greqinë t'i rezistonte dominimin
komunist. Për këtë arsye, një ushtri greke shumë e stërvitur,
krejtësisht e modernizuar, më e madhe dhe më e modernizuar, qëndron në
kufirin jugor. Përgjatë kufirit verior dhe lindor qëndron ushtria e
Jugosllavisë, qeveria e të cilës po ofendohet nga Radio Tirana me gjithë
forcën që ka në dispozicion.

Në perëndim, dera juaj për në
Evropë është e mbyllur, me përjashtim të një rryme të mjerë nga anijet
ruse. Dhe kur Enver Hoxha dhe miqtë e tij rusë ju kanë drejtuar në buzë
të shkatërrimit, e pashembullt në historinë e Shqipërisë, i është lënë
të ashtuquajturve "imperialistë", Britanisë dhe Amerikës, të
këshillojnë, të pajtojnë dhe t'u mposhtë. Me një diferencë të ngushtë,
Shqipëria ka fituar një herë kundër mundësisë për ta rindërtuar lirinë e
saj kombëtare në mënyrën e saj, dhe shqiptarët ju kujtohen miqtë e tyre
në botën e lirë, të cilët nuk e humbasin respektin për ju, edhe kur
zëri i vërtetë meket nën diktaturën. Por rreziku ndaj Shqipërisë për
politikën e nxituar të Hoxhës mbetet, dhe është detyra e shqiptarëve të
mendojnë për mënyrat në të cilën ato rreziqe mund të kalohen.

Thursday	+14°	+7°
Friday	+12°	+6°
Saturday	+13°	+4°
Sunday	+11°	+1°
Monday	+11°	+1°
Tuesday	+12°	+5°

Si Enver Hoxha fitoi mbi Sejfulla Maleshoven per drejtimin e partise.

Si Enver Hoxha fitoi mbi Sejfulla Maleshoven per drejtimin e partise.

MENU

SHTYPI I DITES

REVISTA

FAQET PARTNER