Alexander Pushkin.

nga **Tironcja_omel** Mon Oct 04, 2010 1:26 pm

Dicka per jeten e tij

Aleksander Sergejevic Pushkini lindi ne moske me 6 qershor 1799 ne nje familje oborrtare.Me 1811 u rregjistrua ne nje lice ku mesonin femijet e aristokracise peterburgase.Ambjen ti ne lice lane gjurme te pashlyeshme ne mendjen dhe zemren e djaloshit.Mjedisi aty ishte i pasur me idete anti carizmit.Qe moshe te vogel ai shkroi vjershat e para lirike per gezimet e jetes,per dashurine,per miqesine dhe per natyren.U be i njohur me oden "Liria",poezite"Cadajevit"dhe"Fshati".Pezia e pushkinit u ndalua nga censura cariste,por ajo u perhap dore me dore ne qarqet perparimtare.E interrnuan ne jug ne Kaukaz,ku e mbajte ne mbikqyrje. Pushkini jetoi ne jug gjate viteve 1820-1824.Enderrimet liridashe i shpalosi me fryme bajroniane.Poemat qe e bene te famshem jane"Robi i Kaukazit","Shatervani i Bahcesarait","Ciganet"etj. Ne vitin 1820 i gjeten nje leter ku shpreheshin pikepamje ateiste,gje qe ia forcoi denimin.E detyruan te jetonte pa te drejte largimi ne fshatin Mihajllovsk.Njeriu i dashur,qe i qendroi prane ne keto vite te veshtira,ishte dadoja,se ciles pushkini i ka kushtuar vargje nga me te ndierat.Deshtimi i kryengritjes se Dekabristeve,te ketyre fiskikeve perparimtare,qe donin te rrezonin carin,e tronditi ate pamase.Pushkini ishte nje perkrahes i hershem i dekrabisteve dhe,kur cari e pyeti se cdo te bente po te kishte qene me 25 dhjetor ne Sheshin e Pallatit,ai u pergjigj pa iu dridhur qerpiku "Do te isha perbri shokeve te mi ne kryengritje!"Reaksioni carist u be edhe me i eger kunder poetit. Ne pas ketij deshtimi ne poezi u ndjene ndjenja pesimizmi"meshira per te renet","merzia e pergjithshme" qe kishte pllakosur brezin e tij etj.Por sic ka vene ne dukje per te Bjelinski,Pushkini shkundte pesimizmin si luani pluhurin nga krifa e tij. Ne vitin 1827 shkruajti poezine e njohur"Ne Siberi",ku bente thirrje per qendrese krenare dhe shprese. Viti 1827 ishte viti i fundit i interrnimit ne mihajllovsk.Pas kesaj,poeti jetoi ne Peterburg dhe ne Moske,ku nisi,periudha e fundit e krijimtarise se tij,qe u pasurua me kryevepren"Eugjen Onjegini"(1831). Pak kohe para se te vdiste shkroi poezine"Monument",ku ne menyre gjeniale parashikoi pavdekesi per veten,sepse me liriken e tij ai kishte prekur miliona zemra. Ppullaritetin e poetit anticarist te gjithe sundimtaret e kishin hale ne sy.Intrigat dhe shpifjet arriten kulmin kur poeti si kishte mbushur akoma te 38-at. Keshtu,nje nga poetet me te medhenj te Rusise u vra ne duel per ceshtje nderi,me 27 janar 1837.

nga **Tironcja_omel** Mon Oct 04, 2010 1:26 pm

Shalli i zi

Veshtroj si i cmendur nje shall pis te zi
Dhe shpirtin e ftohte ma mbyt nje angushti

I ri kur kam qene,plot vrull,guximtar
Nje greke te bukur e desha me zjarr

Dhe puthjet e saja nuk kishin mbarim
Por ishte i shkruar i zi fati im

Nje nate po pinja me miq ne gosti
Kur portes trokiti nje i lig jahudi

Ti pi e defrehesh cifuti me tha
po grekja e bukur te shkoi, te la

I dhashe te holla me lot e mallkim
Dhe thirra troditur te vij skllavi im

Dhe dolem.Vraponim mbi kuajt veri
Meshira me flinte ketu mu ne gji

Dhe porsa e pashe,oh,prakun e saj
Mu erren syte,mu mbushen me vaj

Dalldisur shoh vajzen qe mua sme ndjen
Ne krah e pushtonte plot afsh nje armen

Prape syte mu erren e thika gjemoi
Ai as te puthuren dot se mbaroi

Kufomen e shtypa me kembe.Pastaj
Vajtova mbi vajzen,mbi gjoksin e saj

Kujtoj si po dridhej,si lutej ngadale
Me vdiq dhe kjo greke,me shkoi dhe ky mall

Dhe shallin ia hoqa,siu desh ai me
Celikun e thikes e fshiva me te

Dhe skllavi,kur nata gjithe gjurmet i humb
Kufomat e tyre i hodhi ne Danub

Qe ahere nuk puth me sy te bukur me,jo
Dhe nete gezimesh qe ahere nuk i njoh

...Veshtroj si i cmendur une shallin e zi
Dhe shpirtin e ftohte ma mbyt nje angushti.

Pushkin

nga **Tironcja_omel** Mon Oct 04, 2010 1:27 pm

Poetit

Poet, mos çmo aq shumë ti dashurin’ e bujshme
Se zhurma entuziaste zgjat vetëm një çast,
Dëgjoje ti i qetë, mos u lëkund aspak
Nga gjyq’i budallait, e qeshura e turmës.

Ti mbret je, rro i vetëm. Ti udhën tënde ndiq
Ku mendja jot’e lirë të çon edhe guximi,
Përsosi ato fryta, që t’i dhuron mendimi
Dhe grada mos kërko për to, as ofiq.

Ato i ke me vete. Ti, veç mund t’i gjykosh
Më rreptë se kushdo di vetë ti t’i çmosh.
A je vet’i kënaqur ti, artist qibar?

Ashtu? Por, ato turma lëre le t’i shajë,
Le ta pështyjë zjarrin tënd, altarë,
Fronin e patundshëm si foshnjë gjynaqar.

Pushkin

nga **Tironcja_omel** Mon Oct 04, 2010 1:28 pm

Ne kemi kohe qe nuk flasim
Por sjemi ndare pergjithmone
Ne qe te dy kerkojme castin
Qe te harrojme zenken tone.

Ky zemerim prej femije
Nuk me le nje cast te qete
Nga malli i madh i dashurise
Ti lozonjare me vjen vete

Kur zemerohesh ti me mua
Edhe me shume une te dua
Se dhe me teper nga shikimi
Te paska hije zemerimi.

nga **Tironcja_omel** Mon Oct 04, 2010 1:28 pm

Mos u ngrys prej deshperimit
nese jeta te genjen
Hesht ne driten e mundimit
Rishmez dita e gazit vjen

Zemra me te ardhmen rron
Nga e sotmja shqetesohet
Kur papritur gjithcka shkon
Per te shkuaren mallohet

* * *

Ti mos me pyet pse kaq i menduar
Ne mes defrimesh une rri gjithnje
Perse veshtroj perqark i deshperuar
Perse s'me josh as enderr e jetes me

Ti mos me pyet pse posi i huaj
Qendroj kur dashuria po me grish
Edhe te dashur me asnjeren s'quaj
Kush desh nje here, s'digjet me serish

Kush qe i lumtur, prap nuk lumturohet
Se vec nje here per ne gezimi ndrin
Pastaj me tis te mallit na mbulohet
Dhe shpirtin brenge e thelle na e nxin

nga Eri dr Sun Dec 05, 2010 10:26 pm

Loti

Dje, per nje kupeze me vere
Me nje husar qendrova
I heshtur dhe me shpirtin vrer
Ne rruge larg veshtrova.

"Perse ne rruge-ai me thote,-
Shikon e nuk ben ze?
Ti s'ke percjellur gjer me sot
Ndonje njeri ne te."

E ula koken i nemitur
Me duf i peshperita
"Husar, e shtrenjta me ka ikur"
Se thelli psheretita.

Ne kupeze nje pike lot
Prej syrit sec me ra
"Per vajza qan ti foshnje kot?
Mblidh veten"-trimi tha.

"Husar, ti brenge s'pe ne jete
Nga une pra mesoje:
Mjafton nje pike lot medet
Qe kupen ta helmoje.

nga Eri dr Sun Dec 05, 2010 10:27 pm

Kujtoj me mall nje cast gezimi

Kujtoj me mall nje cast gezimi
Perpara sysh mu shfaqe ti
Si vezullim i nje vegimi
Si engjell plot me bukuri.

N'andralla jete zhurmekote
Me dhimbje brengash e merzi
Me grishte larg fytyra jote
Dhe zeri yt plot embelsi.

Nga shqote e koherave qe shkuan
Keshtjell' e endrrave mu shemb
Me mjegull vitet ma mbuluan
Fytyren tende, zerin tend.

C'i ngrysa ditet gjithe brenge
I zymte dhe ne shkreteti
Pa perendi, pa shprese e kenge
Pa lote, jete e dashuri.

Por ja! Me shkrepi prap agimi
Se perseri u shfaqe ti
Si vezullim i nje vegimi
Si engjell plot me bukuri

Dhe rreh me gaz kjo zemra ime
Sepse ju kthyen perseri
Dhe perendi, dhe frymezime
Dhe lote, e jete, e dashuri.

nga Eri dr Sun Dec 05, 2010 10:28 pm

LETRA E DJEGUR

Oh, lamtumire, o leter! Ajo me porositi.....
Sa po me dridhet dora tani prej dhembshurise!
Si mund t'i djeg gezimet qe me kish patur shpirti?!
Po mjaft, erdhi ora, digju, o letr' e dashurise!
Jam gati, nuk me tundet me zemera ne gji.
O flake, flak' e etur, cdo flete digje ti...
U ndezen.... flakeruan.....i heshtur tym' i lehte,
Perdridhet e me lutjet e mija larg humbet.
As vuleza mbi zarf tani s'dallohet dot.
Se dylli, ja po shkrin, po zjen....O Zot! O Zot!
U dogj se fundi letra, u nxi ne te cdo flete!
Te shtrenjtat shkronja zbardhin mbi shkrumbezen e lehte.
Dhe zemra me rreh brinjet me vrull. I shtrenjt' o hi,
O ngushellim i vetem i fatit tim te shkrete,
Te pakten ti mos ik prej shpirtit tim te zi.

nga Eri dr Sun Dec 05, 2010 10:29 pm

Lulja

Nje lulez mes nje libri gjeta,
Te thare edhe pa kundermim;
Dhe per nje cast i shtangur mbeta
E humba thelle n'enderrim.

Kur lulezoi? C'pranvere thua?
Kush e keputi edhe ku?
Nje dore e njohur a e huaj?
Dhe pse e vuri valle ketu?

a per kujtim te nje takimi?
Apo per ndarjen plot trishtim?
A per nje endje pikellimi
Ne heshtje fushash pa mbarim?

Ai, ajo, jetojne valle?
Ku thua jane, ku bredhin ku?
Apo mos ndoshta jane thare,
Si dhe kjo luleze ketu?

nga Eri dr Sun Dec 05, 2010 10:30 pm

MENGJEZ DIMRI

Sa dite e bukur! Diell e bore!
Dhe ti, mikeshez engjellore,
Ende ben gjumin ledhatar.
Oh, zgjohu, embel cil qepallat,
Aurores dil e shfaqju ballas,
Shkendrit mbi te si yll polar!

A te kujtohet moti mbreme?
Buciste shqota gjithe gjeme
dhe erresire qe ngado,
si njollez heneza zverdhonte
Mes reve sterre e te trishtonte
po sot, pa dil ne xham e shiko:

Ne te pafundmen kaltersire,
Qilimin madheshtor ka shtrire
Debora, qe prej diellit ndrin,
Vec pylli nxin, po thelle prej tij
Blerojne bredhat e perbri,
Nen akull, lumi vetetin.

Me nje shkelqim prej qelibari
Feks tere dhoma e te zjarri
Lodrojne flaket gjithe gaz;
Ti ndihesh ngrohte aty ne shtrat,
Po shih ketu: doriun at
Ta mbreh ne slite kete cas?

E te rreshqasim neper bore,
Kesaj hareje mengjezore,
Mikeshe e shtreenjte, me revane
Te rendim fushes mbetur shkrete
Dhe pyjeve, gjer dje plot flete,
Dhe bregut, qe ne shpirt e kam!