Kenaqesia.

nga **Morena** Tue May 04, 2010 7:01 pm

Janë shkruar dhe botuar mijra libra rreth konceptit të lumturisë,
duke e cilësuar këtë, si një gjëndje gjatë së cilës, qënja humane
ndihet në ekuilibër me ambientin dhe veten. Për rrjedhojë biologjikisht
kjo gjëndje, pra lumturia, presupozon një moment, një periudhë të
shkurtër, kur proceset e natyrshme kontradiktore brenda nesh,
ekuilibrohen dhe po ashtu, ekuilibrojnë (apo kështu na duket) edhe
proceset e tjera që na rrethojnë. Kështu ato krijojnë mikroambientin ku
ne jemi në ekzistencë.

Sipas shumicës së hulumtuesve, lumturia nuk është një proces i jashtëm.
Eksteriori luan rol sigurisht, por është pikërisht interiori, bota e
brendëshme pra, ajo që prodhon lumturinë. Sipas kësaj teorie, e cila
është edhe teoria dominuese sot, manipulimi, përpunimi dhe menaxhimi i
botës sonë të brendëshme mund të krijojë çaste lumturie.

Sigurisht, por së pari duhet thenë që lumturia nuk eshte nje concept
fiks, matematik. Ajo është shume relative. Për të njëjtin nxitës, ne
përgjigjemi me shkallë të ndryshme lumturie (kënaqesie). Në ditë të
ndryshme, interieri ynë ka mundesi të ndryshme për t’u përgjigjur ndaj
ngacmuesve të jashtëm.

Mbi gjithshka, ne duhet që të mësojme si t’a menaxhojme lumturinë,
kënaqësinë, mirëqënjen. Kjo ndjenje kaq solide , e kërkuar dhe
njëkohësisht, kaq fraxhile, ka karakter shumë të fisme. Ajo duhet
thirrur, kërkuar dhe pastaj duhet shijuar ngadalë dhe me kujdes.

Le të shohim një rast të zakonshëm: Po të dëgjosh një këngë të bukur
popullore, le të themi të kënduar nga Vaçe Zela, do të ndjesh(kjo varet
shume nga individi) një kënaqësi që klasifikohet, le te themi me notën
“10”. Po ashtu pas pak kohe, degjojmë një melodi klasike të Verdit dhe
po ashtu i japim edhe kesaj noten “10”. Lumturia, pra kënaqësia në të
dy rastet është e arritur. Por…sikur të dëgjojme meloditë sëbashu, në
mënyre simultane pra, kjo nuk do të thotë aspak 10+10=20. Rezultati i
klasifikimit do të jetë sigurisht më pak së “10”. Kënaqësia nuk
sumohet, nuk mblidhet. Ajo duhet shijuar e veçuar. Ajo duhet kërkuar
dhe pastaj si të jesh fokusuar në të… të kërkosh që ta ndjesh.

Lumturia është një ndjenjë labile, jo konstante. Ajo ka ngritje dhe
ulje të pafundme. Kur ne jemi me dhimbje (fizike apo shpirterore), kjo
nuk do të thotë se nuk duhet, nuk kemi mundesi që të ndjejme kënaqësi.
Jo, së pari të qënit nen ndjesinë e dhimbjes, na jep “vizën” qe të jemi
njerëz. Vetëm të vdekurit dhe disa të sëmurë nuk ndjejnë në përgjithësi
dhe janë pa dhimbje veçanërisht. Pra duke pasur dhuratën e madhe që të
ndjejmë dhimbje, për rrjedhojë duke qënë njerëz, ne kemi edhe mundësinë
për të ndjerë lumturinë, kënaqësinë.

Çdo humbje, çdo dhimbje dhe privim, na mëson që të kuptojmë, që edhe
ana tjetër është atje diku. Ne pra duhet ta gjejmë. Eshtë e njohur
shprehja e antikitetit:”Dështo, që të mësosh dhe mësohu që të
dështosh”.

Po të shohim një njeri të sëmurë nga një sëmundje e rëndë, e cila j’a
shkurton jetën, dhe ta analizojmë gjëndjen e tij shpirtërore dhe fizike
do të kuptojme shumë. Njeriu i dënuar me vdekje, nga një sëmundje apo
nga gjykatesi, i mpreh në mënyre të pavetedijshme shqisat e të ndjerit
dhe sidomos, ai njeri mpreh shqisat e të ndjerit të kënaqesisë duke
frenuar ato të vuajtjes. I sëmuri me kancer megjithse është nën dhimbje
dhe nënefektin e sëmundjes, jeton jetë tepër sensibile. Ai ndjen dhe
qan për një zog të vrarë, apo për një melodi të bukur, si kurrë nuk do
te kishte bërë më parë. Sikur sëmundja të vihet nën kontrroll dhe
mjekët t’i thonë që je i shëruar, ky i sëmurë do të jetojë një tjetër
jetë, më të mirë, më kënaqesisjellëse se ajo që do të kishte jetuar më
parë.
Mos vallë duhet që të sëmuremi më parë dhe pastaj të jetojmë në mënyrë
të tillë sa të ndjejmë kënaqësine? Jo aspak! Jo! Truri ynë ka aftësinë
që të prodhojë gjëndje të tilla të ngjashe me ato. Vetëm se ne duhet të
dimë që të kërkojmë brenda tij. Jemi në që duhet ta thërrasim lumturinë
dhe sigurisht që ajo vjen.

Mjaft njerëz dhe kultura të ndryshme kanë përdorur fasadën për të fshehur emocionet. A ështe kjo një gjë e mire?
Jo! Tashme dihet mirë së e qeshura dhe shoqërizimi ka efekte positive
në organizem. E qeshura dhe kënaqësia, zgjatin jetën dhe përmirësojnë
cilësine e saj. E qeshura forcon sistemin imunitar të trupit human.
“Dekameroni” i Bokaçios, është një ilustrim i bukur i kësaj ideje. Një
grup të rinjsh i shpëtuan sëmundjes së murtajes, e cila është aq
ngjitese sa mori 50% te Europes ne shekullin e 14, duke jetuar në një
shoqëri të gëzuar, diku në rrethinat e një qyteti të Italisë…..

Pra, arritja e kënaqësisë kërkon edhe të jetosh në një mjedis të
gëzuar. Por që mjedisi të jetë i gëzuar, ti duhet të japesh kënaqësi,
t’i falësh atij mjedisi pjesë të emocioneve të tua positive dhe ai do
të t’i ktheje të shumëfishuara ato.

Gjenerozitet apo altruizem?

Unë jam me të parën. Ne duhet që të jemi gjenerosë, pra të japim
kënaqësi, që të kemi edhe mundësinë të marim po atë. Altruizmi,
presupozon dhënje pa nevojë për të marrë. Altruizmi është
vetësakrifikim.
Mora shkas për këtë shkrim nga një libër i prof. të Harvardit Tal
Ben-Shahar titulluar: “Happier”, Learn the Secrets to Daily Joy and
Lasting Fulfillment.

Këtë bisedë e konsumova me një mikun tim të mirë. Kënaqësia ishte e
dyanshme. Dhe nuk mund të rri pa shtuar që do të doja që t’i bëja prof.
Ben-Shahar të njëjtën pyetje që më bëri miku im, pyetje që korespondon
me një ide mjaft të përhapur në katedrën e psikologjisë së Harvardit,
ide e hedhur pikërisht nga profesori i Ben-Shahar:
A është e mundur që të gjithë njerzit të përfitojnë nga ky libër, pra
te rrisin shkallën e kënaqësisë, gjë që i përshtatet edhe titullit të
librit.

Për çudi profesori………i profesorit Ben-Shahar ështe kundër kesaj ideje.
Jo, pra të gjithë njerzit janë të aftë për të ndjellë këtë ndjenjë
hyjnore, lumturinë. Te gjithë njerzit kanë nevojë për lumturine,
kenaqësinë, por jo të gjithë kanë aftësinë për ta afuar, tërhequr atë….

Cedrus

nga **Morena** Tue May 04, 2010 7:02 pm

Kënaqësinë e kemi shijuar në shumë forma të ndryshme, si koncept e kemi
hasur të shpjeguar në mënyrë filozofike, por edhe të thjeshtë nga
filozofë e teologë të ndryshëm, të cilët janë munduar ta analizojnë
këtë koncept dhe tek-tuk ndonjëri ka marrë përsipër një përgjegjësi
shumë të madhe: të tregojë mënyrën se si mund të arrihet kënaqësia e vë
rtetë? A ia kanë arritur? Kënaqësia është diçka që shpjegohet apo
përjetohet pa teori të caktuara nga gjithsecili? Më sipër përmendëm që
është mekanizmi kryesor për mbijetesën: për të bëhen sforco nga më të
paparashikueshmet. Një çudi, edhe pse e vërtetë: në arritjen e
kënaqësisë bëjnë pjesë edhe pagesa e taksave. Çfarë është kënaqësia në
të vërtetë? Çfarë ndodh në mendje dhe në trupin tonë, kur e përjetojmë
këtë ndjesi?

Mund të matet kënaqësia? Kënaqësia e të paguarit Filozofia i ka shtruar
për herë të parë këto çështje shumë shekuj më parë, duke munduar të
japin përgjigje dhe këshilluar norma të sjelljes morale. Në vitet e
fundit, argumenti lidhur me këtë çështje ka filluar të bëhet objekt i
shumë studimeve shkencore. Për sa i përket nivelit biologjik, është
mekanizmi më i rëndësishëm për mbijetesën: na shtyn që të ushqehemi
mirë (ushqimi përbën një kënaqësi më vete), të mësojmë, të dashurojmë
ose të japim gjithçka tonën në lidhje me një çështje të caktuar. Bëni
një provë me veten: mendoni të bëni për vete një person, ju bëni diçka
që t‘i bini në sy. A do ta bënit të njëjtën gjë, nëse nuk do të kishte
kompensim më pas? Nga pikëvështrimi shoqëror është një busull që
orienton zgjedhjet tona, jo vetëm në sensin egoist (sepse altruizmi të
jep kënaqësi të mëdha). Sipas një studimi të realizuar nga Universiteti
i Oregon-it, i cili është publikuar kohët e fundit në revistën
"Shkencë", tregohet se pagimi i taksave aktivizon zonën cerebrale të
kënaqësisë. Të bëjmë pyetjen më normale që i takon këtij shkrimi: Çfarë
është kënaqësia? Nuk është e lehtë ta përcaktosh. Kënaqësia ka shumë
"pamje", duke filluar nga kënaqësia seksuale deri në soditjen e një
vepre arti. Për babanë e psikologjisë, Zigmund Frojd, kënaqësia është
motori i të gjitha zgjedhjeve dhe përbëhet nga veprime të ndërmarra
instinktivisht.

Nga këndvështrimi evolutiv "kënaqësia është një karakteristikë që
natyra e ka lidhur me përmbushjen e nevojave primare, të cilat janë të
domosdoshme për mbijetesën", tregon Gaetano Di Chiara, farmakolog në
Universitetin e Cagliarit dhe autor i studimeve të ndryshme lidhur me
këtë temë. "Është një sistem inteligjent dhe i domosdoshëm, i krijuar
shumë shekuj më parë, për të lidhur së bashku disa forma si: të
ngrënit, të riprodhuarit dhe garantimi i vazhdimësisë së specieve",
tregon Stefano Canali, filozof në Universitetin Sapiensa në Romë. Në të
njëjtën kohë, kënaqësia lejon në një farë mënyre pakësimin e stresit.
Studimi i realizuar nga Ann MacLarnon dhe Stuart Semple nga
Universiteti Roehampton në Londër, ka treguar përfitimet e këtij
aktiviteti. Gjatë eksperimenteve të ndryshme (ata kishin vëzhguar një
grup majmunesh, femra), vunë re se majmunet, të cilat kalonin të paktën
16 minuta në një orë pranë shoqëruesve të tyre, kishin nivele më të
ulëta të kortizolit (hormonit të stresit) në gjak. Bonusi riprodhues
"Gjithçka ndryshon kur vjen puna te kënaqësia seksuale, arritja e
orgazmës. Nëse kjo gjë provohet shpesh gjatë një akti, kënaqësitë si
seksuale, fizike, mendore dhe shpirtërore rriten në një shkallë të
lartë", shpjegojnë studiuesit. Ende nuk ekziston një shkallë për të
matur intensitetin e kënaqësisë. Tentativa e vetme për ta matur është
provuar nga psikologët anglezë, Philip Snaith dhe Max Hamilton nga
Universiteti Leeds.

Sipas këtyre dy studiuesve, testi "Pleasure scale" (shkalla e
kënaqësisë), mat aftësinë e njerëzve për të provuar kënaqësi jo vetëm
në seks, por edhe kënaqësitë e vogla që të ofron jeta si: të ushqyerit,
të kalosh bukur gjatë një dite me diell apo një dush relaksues, të
pasurit hobi dhe lidhje me njerëz të ndryshëm. Nëse kënaqësia është e
vështirë të matet, ajo nuk është e vështirë të lokalizohet: disa zona
në tru janë "deleguar" vetëm për njohjen e kënaqësisë. Kur takohen me
të, lëshojnë disa substanca të caktuara si dopamina dhe endorfina,
substanca të cilat të japin ndjesi mirëqenieje. Organi i kënaqësisë
Neurologët në Universitetin e Stanfordit kanë zbuluar se humori
provokon një kënaqësi më të madhe te femrat se sa te meshkujt. Mario
Beauregard dhe Vincent Paquettem nga Universiteti i Montrealit kanë
zbuluar se eksperienca fetare "ndez" zonat e kënaqësisë në tru. Ata
kanë vëzhguar 5 murgesha dhe kanë arritur në këtë konkluzion. Ndërsa
studiuesit nga Universiteti Udwig-Maximilians nga Munihu kanë arritur
në konkluzionin se blerja e veshjeve firmë të jep kënaqësi më të madhe
se blerja e një rrobe të bukur, por që nuk është firmato. Çfarë
karakteristikash duhet të ketë një stimul për të të falur kënaqësi?

"Duhet të prekë ndjesitë, duke aktivizuar sensualitetin dhe
seksualitetin", tregon Francesko Conrotto, nga shoqëria e
psikoanalistëve italianë. "Kjo mund të ndodhë edhe nëse nuk provokohen
zonat gjenitale: stimulimi mund të përfshijë zona të ndryshme të
organizmit dhe të kënaqësive intelektuale (si p.sh., dëgjimi i muzikës
ose leximi i një libri). Në këto raste, sensualiteti është në kulm,
vetëm se është i drejtuar nga aktivitete fisnike". Në kënaqësinë
intelektuale, ndjesitë e përfshira janë të dëgjuarit dhe të shikuarit,
të cilat mund të shkaktojnë emocione të forta te njerëzit shumë të
ndjeshëm (sidomos para një vepre arti). Kjo quhet "sindroma e
Stendalit". "Më tepër se 50 për qind e neuroneve në tru i përgjigjen
stimulit viziv. Nuk është e thënë se stimuli duhet të jetë i ri për të
të shkaktuar kënaqësi. Këtu mund të sjellim një shembull ilustrativ:
puthja p.sh., është studimi i një kënaqësie, e cila është provuar kur
kemi qenë foshnjë: pirja nga gjiri i nënës, si dhe më vonë puthja që u
japim partnerëve tanë përditë, përsëritja e së cilës sjell shumë
kënaqësi dhe relaksim", përfundon Lamberto Maffei, drejtues në
Institutin Neuroshkencor në Piza./shqip/

nga bigbeng Tue May 04, 2010 8:10 pm

KENAQESIA eshte aq e shkurter ne jeten e nje njeriu,aq sa eshte koha e celjes dhe vyshkjes se nje trendafili.

nga capkenja Tue May 04, 2010 9:35 pm

Kenaqesi me sjell te rri me njerezit qe dua,kenaqesi me sjell natyra,dielli,hena,yjet,gjelberimi,deti.....kenaqesi per mua eshte edhe kur lexoj nje liber....dmth fakti qe merrem me dicka per mua eshte burim kenaqesie.....

nga erion hoxha Tue Aug 10, 2010 10:35 am

Rezultatet e hulumtimeve shkencore per konceptin e lumturise perforcojne bindjen time se jemi ne fajtore nese kemi apo jo gjendje te lumtur.Problemi qendron a e eliminojme dot negativitetin qe kemi brenda vetes dhe nese jo mos te padisim natyren dhe njerezit e tjere (per njerezit jam pak skeptik sepse midis tyre ka dhe psikovampire;d.m.th njerez qe te ulin moralin.)Pra t'a shikojme jeten sipas sipas konceptit fetar(nuk po bej propagande feje);jetoje diten si te ishte e fundit(sigurisht duke pasur paralele dhe vizionin per te ardhmen.)