Fantazia: Si ndikon te ne !

nga **Morena** Sun Mar 28, 2010 12:26 pm

Fantazia: Si ndikon te ne

Endrrat
me syhapur na ngushëllojnë për atë që nuk jemi dhe nuk kemi, lehtësojnë
ankthin tonë, na ndihmojnë të ndreqim, të paktën në mendje, gabimet e
së shkuarës

Fantazia është një element i rëndësishëm i
mendjes, i cili na hedh në botët që nuk ekzistojnë, ku gjithçka është e
mundur dhe na tregon se si zgjidhen problemet. Është një lloj kinemaje
e brendshme. Por pse është e domosdoshme dhe a ka efekte mbi jetën tonë
të vërtetë? Psikologjia ka vetëm një shekull që e studion këtë fenomen,
por fantazia është pjesë e jona dhe shfaqet që në fëmijëri. Në fakt,
ëndrrat me syhapur janë vazhdimësia e një mënyre të menduari "magjike",
tipike e fëmijërisë. Një fëmijë mendon se realiteti është i ndikueshëm
nga dëshirat e tij. Imagjinon sikur arrin të fluturojë, ose t‘i lëvizë
objektet në distancë. Sipas studimeve të një psikologeje amerikane, më
shumë se 60% e fëmijëve, nga mosha 3 deri në 8 vjeç, kanë pasur një
shok imagjinar me të cilin luanin. Psikologia hedh poshtë mundësinë që
lidhet me shokët imagjinarë, pasi është një tregues mjaft shqetësues:
"Miqtë imagjinarë kanë një rol shumë të rëndësishëm në zhvillimin
emocional të fëmijëve. Si pasojë, fëmijët duhet të kenë
të vërtetë, shoqëri, mbështetje dhe mbrojtje". Përmes lojës, ata
krijojnë fantazi që i lejojnë të shkojnë përtej limiteve të tyre. Janë
të vetëdijshëm që "shtirja" nuk është realitet, por derisa të zgjasë
loja, ata imagjinojnë sikur është e tillë.
Një nga të parët që
zbuloi fuqinë dhe mekanizmat psikologjikë të fantazisë ishte themeluesi
i psikanalizës, Zigmund Frojd. Ai i dha fantazisë një rëndësi të
veçantë në jetën mentale. Për të fantazia ishte mënyra për të shprehur
nevojat e papërmbushura, të cilat nuk mund të shpreheshin në tjetër
mënyrë. Njeriu është i prirur të kërkojë kënaqësinë, por shpesh
realiteti e detyron të heqë dorë prej saj. Kështu, fantazia të jep
mundësinë të hysh në botë të ndryshme, ku çdo dëshirë mund të bëhet
realitet, pavarësisht limiteve të jetës së përditshme. Ëndrrat me
syhapur na ngushëllojnë për atë që nuk jemi dhe nuk kemi, lehtësojnë
ankthin tonë, na ndihmojnë të ndreqim - të paktën në mendje -gabimet e
së shkuarës. Gjithsesi, aktiviteti imagjinar nuk është vetëm një lloj
zgjidhjeje... "Konkretisht" na shërben sepse është edhe një instrument
për "të parashikuar" të ardhmen. Për shembull, si të mobilojmë shtëpinë
ose reagimin që do të ketë partneri ynë kur të shohë një dhuratë. Me
pak fjalë, vëmë në përdorim aftësitë tona imagjinuese.
Sipas një
psikoanalisteje amerikane, fantazia ka një rol mjaft të rëndësishëm në
drejtimin e zgjedhjeve dhe marrëdhënieve tona. Ajo thotë se nuk ka
dyshim që çdo vajzë ëndërron për "princin e kaltër". Ky është një model
partneri ideal, të cilin ato nuk e njohin. Të bien në dashuri do të
thotë që personi real të koincidojë me "princin e kaltër", ose të
paktën të ketë disa ****akteristika "ideale" me të. Por, përveç gjërave
të bukura, fantazia ka edhe dizavantazhe: mund të vërë në diskutim
marrëdhëniet tona.
Në fakt, fantazia ruhet me kujdes të madh. Në
pjesën më të madhe të rasteve njerëzit janë të gatshëm të tregojnë më
shumë ëndrrat që shohin natën, sesa ato që ëndërrojnë me syhapur.
Ndoshta kjo ndodh nga thjeshtësia, turpi ose frika se më pas të tjerët
mund t‘i vënë në lojë. "Shpesh është edhe frika se mos humbasin fuqinë
e fantazisë", shpjegon psikoanalisti. Kanë frikë se kur t‘u tregojnë
miqve një histori të përzier me fantazi, kjo e fundit mund të
shndërrohet në një element shqetësues, që nuk u jep më kënaqësi, por ua
shton më shumë ankthin dhe tensionin. Herë të tjera preferohet që të
jetohet në fshehtësi për të shmangur përballjen me realitetin, për
shembull kur sheh fytyrën e shqetësuar të një shoku, që të bën të
kuptosh se ëndrra jote nuk mund të realizohet. Në fakt, çdo njeri ka
fantazitë e tij, madje pjesa më e madhe kanë shumë ngjashmëri mes tyre,
që shpesh shërbejnë për të plotësuar dëshirat e paplotësuara në
realitet. Gjithsesi, këto nuk janë të vetmet. Shumë të shpeshta janë
"fantazitë e suksesit, gëzimit, pushtetit, por edhe ato për të jetuar
eksperienca të paharrueshme.
Shpesh fantazitë shprehin aspekte të
personalitetit, të cilat nuk përputhen me imazhin që secili ka për
veten; trauma dhe frikë. Këto të fundit shfaqen në fantazi në formë "të
maskuar", kështu që personi mund t‘i shprehë pa e kuptuar. Një grua që
e imagjinon veten si "kullufitëse burrash", në realitet mund ta fshehë
frikën që nuk preferohet dhe nuk pranohet nga të tjerët. Siç thotë edhe
psikoanalistja amerikane, "fantazia është një lojë prestigji që njeriu
vepron pa e kuptuar se si ndodhi".
Kështu ndodh edhe me ëndrrat që
shohim gjatë natës: janë shfaqje dëshirash të maskuara, të
pavetëdijshme, ashtu si fantazitë. Por mes tyre, në fakt, ka një
ndryshim rrënjësor: në ëndërr ndodh një përmbysje totale mes lidhjeve
logjike; ndërsa ato me syhapur janë prodhim i një mendjeje të
vetëdijshme dhe si pasojë janë më të lidhura me realitetin. Me
fantazinë mund ta imagjinojmë veten mbi dunat e Saharasë, më pas t‘i
rikthemi të tashmes për të menduar se çfarë do të gatuajmë për drekë.
Një
udhëtim në fantazi është një zgjidhje e shkëlqyer për humorin dhe
gjendjen shpirtërore. Por nëse ky udhëtim përdoret si arratisje
sistematike nga realiteti, mund të shndërrohet në një drogë mentale që
jep varësi, duke i bërë njerëzit të paaftë të përballojnë problemet e
tyre, madje duke arritur deri në atë pikë sa nuk mund të ndajnë atë që
është dhe nuk është e vërtetë!

Thursday	+14°	+7°
Friday	+12°	+6°
Saturday	+13°	+4°
Sunday	+11°	+1°
Monday	+11°	+1°
Tuesday	+12°	+5°

Fantazia: Si ndikon te ne !

Fantazia: Si ndikon te ne !

MENU

SHTYPI I DITES

REVISTA

FAQET PARTNER