Tashme u gjet.. si u zhduken dinozauret
Faqja 1 e 1
Tashme u gjet.. si u zhduken dinozauret
Tashme u gjet..
Lajmi zyrtar vjen nga Londra, nje asteroid shfarrosi pergjithmone dinosauret. Njė kryevepre asteroid gjigant nė Tokė ėshtė vetėm shpjegim i besueshėm pėr zhdukjen e dinozaurėve, njė ekip shkencor globale tha tė enjten, duke shpresuar pėr tė zgjidhur njė mosmarrėveshje qė ka ndarė ekspertėt pėr dekada tė tėra. Lajmi zyrtar vjen nga Londra, nje asteroid shfarrosi pergjithmone dinosauret. Njė kryevepre asteroid gjigant nė Tokė ėshtė vetėm shpjegim i besueshėm pėr zhdukjen e dinozaurėve, njė ekip shkencor globale tha tė enjten, duke shpresuar pėr tė zgjidhur njė mosmarrėveshje qė ka ndarė ekspertėt pėr dekada tė tėra.
Njė panel i 41 shkencėtarė nga e gjithė bota shqyrtuar me vlerė 20 viteve tė kėrkimeve tė pėrpiqen pėr tė konfirmuar shkaku i ashtu-quajtur kretak-terciar (KT) zhduken, e cila ka krijuar njė mjedis "djallėzor" rreth 65 milion vjet mė parė dhe i spastruan mė shumė se gjysma e tė gjitha llojeve nė planet.
Mendimit shkencor ėshtė ndarė rreth zhdukjes se ishte shkaktuar nga njė asteroid ose nga aktiviteti vullkanik nė kurthe Deccan nė atė qė ėshtė tani Indi, ku ka pasur njė seri tė eruptions super vullkanik qė zgjati rreth 1.5 milion vjet.
Studimi i ri, i kryer nga shkencėtarė nga Evropa, Shtetet e Bashkuara, Meksikė, Kanada dhe Japoni dhe botuar nė revistėn Shkenca, zbuloi se njė 15-kilometra (9 milje) e gjerė asteroid pėrplasur nė Tokė nė Chicxulub nė atė qė ėshtė tani Meksikė ishte keqbėrės.
"Ne tani kemi besim tė madh se njė asteroid ishte shkaku i zhdukjes KT. Kjo shkaktuar zjarre tė mėdha-shkallė, tėrmete qė mė shumė se 10 tė shkallės Rihter, dhe shkarjet kontinentale, i cili krijoi tsunami," tha Joana Morgan e Imperial College nė Londėr , njė bashkė-autor i shqyrtimit.
Asteroid mendohet tė tokės kanė goditur me njė forcė njė miliardė herė mė tė fuqishme se bomba atomike nė Hiroshima.
Morgan tha se "pėrfundimtare gozhdė nė arkivol pėr dinosaurėt" erdhi kur sulmoi materiale fluturoi nė atmosferė, shrouding planetit nė errėsirė, duke shkaktuar njė dimėr globale dhe "vrasje off specie tė shumta qė nuk mund tė pėrshtatet nė kėtė mjedis djallėzor."
Shkencėtarėt qė punojnė mbi studimin analizuar punėn e paleontologėt, geochemists, modelers klima, geophysicists dhe sedimentologists tė cilėt janė mbledhur dėshmi nė lidhje me zhdukjen KT gjatė 20 viteve tė fundit.
Dhėnat gjeologjike tregojnė ngjarje qė shkaktoi dėshtimin dinosaurėt 'shkatėrruar me shpejtėsi detare dhe ekosistemet e tokės, thanė ata, dhe goditi asteroid "ėshtė vetėm shpjegim bindės pėr kėtė."
Peter Schulte e Universitetin e Erlangen nė Gjermani, njė autor tė ēojnė nė studim, tha se tė dhėnat fosile tregojnė qartė njė zhdukje nė masė rreth 65.5 milion vjet mė parė - njė kohė tani tė njohur si K-kufirit Pg.
Megjithė evidencėn e volcanism aktive nė Indi, detare dhe ekosistemet e tokės vetėm tregoi ndryshime tė vogla nė 500,000 vjet para K-kufitare Pg, duke sugjeruar zhdukjes nuk vijnė mė parė dhe nuk ishte shkaktuar nga eruptions.
Teoria Deccan vullkan hidhet nė dyshim edhe nga modelet e kimi atmosferike, tha ekip, tė cilat tregojnė ndikimin asteroid do tė ketė liruar sasi shumė tė mėdha e pluhur squfuri, dhe blozė nė njė kohė shumė mė e shkurtėr se sa eruptions vullkanike mund tė kenė, duke shkaktuar ekstrem errėsuar dhe ftohjes.
Gareth Collins, njė tjetėr bashkė-autor nga Imperial College, tha ndikim asteroid krijuar njė "ditė djallėzor" qė sinjalizoi fundin e 160-milion-mbretėrojė vitin e dinozaurėve, por gjithashtu doli tė jetė njė ditė e madhe pėr gjitarėt.
"Zhdukje KT ishte njė moment kryesor nė historinė e Tokės, e cila nė fund tė fundit hapi rrugėn pėr njerėzit qė tė bėhen specie mbizotėruese nė Tokė," shkroi ai nė njė koment nė studim.
(Collins ka krijuar njė faqe interneti nė http://impact.ese.ic.ac.uk/ImpactEffects/Chicxulub.html e cila i lejon lexuesit tė parė efektet e ndikimit asteroid.)
(Editing nga Myra MacDonald)
Lajmi zyrtar vjen nga Londra, nje asteroid shfarrosi pergjithmone dinosauret. Njė kryevepre asteroid gjigant nė Tokė ėshtė vetėm shpjegim i besueshėm pėr zhdukjen e dinozaurėve, njė ekip shkencor globale tha tė enjten, duke shpresuar pėr tė zgjidhur njė mosmarrėveshje qė ka ndarė ekspertėt pėr dekada tė tėra. Lajmi zyrtar vjen nga Londra, nje asteroid shfarrosi pergjithmone dinosauret. Njė kryevepre asteroid gjigant nė Tokė ėshtė vetėm shpjegim i besueshėm pėr zhdukjen e dinozaurėve, njė ekip shkencor globale tha tė enjten, duke shpresuar pėr tė zgjidhur njė mosmarrėveshje qė ka ndarė ekspertėt pėr dekada tė tėra.
Njė panel i 41 shkencėtarė nga e gjithė bota shqyrtuar me vlerė 20 viteve tė kėrkimeve tė pėrpiqen pėr tė konfirmuar shkaku i ashtu-quajtur kretak-terciar (KT) zhduken, e cila ka krijuar njė mjedis "djallėzor" rreth 65 milion vjet mė parė dhe i spastruan mė shumė se gjysma e tė gjitha llojeve nė planet.
Mendimit shkencor ėshtė ndarė rreth zhdukjes se ishte shkaktuar nga njė asteroid ose nga aktiviteti vullkanik nė kurthe Deccan nė atė qė ėshtė tani Indi, ku ka pasur njė seri tė eruptions super vullkanik qė zgjati rreth 1.5 milion vjet.
Studimi i ri, i kryer nga shkencėtarė nga Evropa, Shtetet e Bashkuara, Meksikė, Kanada dhe Japoni dhe botuar nė revistėn Shkenca, zbuloi se njė 15-kilometra (9 milje) e gjerė asteroid pėrplasur nė Tokė nė Chicxulub nė atė qė ėshtė tani Meksikė ishte keqbėrės.
"Ne tani kemi besim tė madh se njė asteroid ishte shkaku i zhdukjes KT. Kjo shkaktuar zjarre tė mėdha-shkallė, tėrmete qė mė shumė se 10 tė shkallės Rihter, dhe shkarjet kontinentale, i cili krijoi tsunami," tha Joana Morgan e Imperial College nė Londėr , njė bashkė-autor i shqyrtimit.
Asteroid mendohet tė tokės kanė goditur me njė forcė njė miliardė herė mė tė fuqishme se bomba atomike nė Hiroshima.
Morgan tha se "pėrfundimtare gozhdė nė arkivol pėr dinosaurėt" erdhi kur sulmoi materiale fluturoi nė atmosferė, shrouding planetit nė errėsirė, duke shkaktuar njė dimėr globale dhe "vrasje off specie tė shumta qė nuk mund tė pėrshtatet nė kėtė mjedis djallėzor."
Shkencėtarėt qė punojnė mbi studimin analizuar punėn e paleontologėt, geochemists, modelers klima, geophysicists dhe sedimentologists tė cilėt janė mbledhur dėshmi nė lidhje me zhdukjen KT gjatė 20 viteve tė fundit.
Dhėnat gjeologjike tregojnė ngjarje qė shkaktoi dėshtimin dinosaurėt 'shkatėrruar me shpejtėsi detare dhe ekosistemet e tokės, thanė ata, dhe goditi asteroid "ėshtė vetėm shpjegim bindės pėr kėtė."
Peter Schulte e Universitetin e Erlangen nė Gjermani, njė autor tė ēojnė nė studim, tha se tė dhėnat fosile tregojnė qartė njė zhdukje nė masė rreth 65.5 milion vjet mė parė - njė kohė tani tė njohur si K-kufirit Pg.
Megjithė evidencėn e volcanism aktive nė Indi, detare dhe ekosistemet e tokės vetėm tregoi ndryshime tė vogla nė 500,000 vjet para K-kufitare Pg, duke sugjeruar zhdukjes nuk vijnė mė parė dhe nuk ishte shkaktuar nga eruptions.
Teoria Deccan vullkan hidhet nė dyshim edhe nga modelet e kimi atmosferike, tha ekip, tė cilat tregojnė ndikimin asteroid do tė ketė liruar sasi shumė tė mėdha e pluhur squfuri, dhe blozė nė njė kohė shumė mė e shkurtėr se sa eruptions vullkanike mund tė kenė, duke shkaktuar ekstrem errėsuar dhe ftohjes.
Gareth Collins, njė tjetėr bashkė-autor nga Imperial College, tha ndikim asteroid krijuar njė "ditė djallėzor" qė sinjalizoi fundin e 160-milion-mbretėrojė vitin e dinozaurėve, por gjithashtu doli tė jetė njė ditė e madhe pėr gjitarėt.
"Zhdukje KT ishte njė moment kryesor nė historinė e Tokės, e cila nė fund tė fundit hapi rrugėn pėr njerėzit qė tė bėhen specie mbizotėruese nė Tokė," shkroi ai nė njė koment nė studim.
(Collins ka krijuar njė faqe interneti nė http://impact.ese.ic.ac.uk/ImpactEffects/Chicxulub.html e cila i lejon lexuesit tė parė efektet e ndikimit asteroid.)
(Editing nga Myra MacDonald)
capkenja- Perparues
- Gjinia :
Ditelindja : 14/06/1993
Numri i postimeve : 15046
Vendndodhja : Ne boten e cudirave
Hobi : Studente...
Humor : Sa per vete
Data e rregjistrimit : 07/12/2009
Falenderimet : 138
Similar topics
» U gjet kush e ndot lanen.
» Prodhimet qe do te zhduken nga ngrohja globale...
» Divorcet, tashme nje mode !
» Prodhimet qe do te zhduken nga ngrohja globale...
» Divorcet, tashme nje mode !
Faqja 1 e 1
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti pėrgjigjeni temave tė kėtij forumi
Fri Jul 27, 2018 12:20 am nga XHEMI
» SHtepia e marinos ju mirepret !!!
Sat Mar 24, 2018 6:05 pm nga ēim ēaku
» Perandoria ,,,e Shkodra Channel And NAQES SHKODRANEe...
Sat Mar 24, 2018 6:05 pm nga ēim ēaku
» U rihap shpella luksoze e Ylli-t
Sat Mar 24, 2018 6:04 pm nga ēim ēaku
» shtepia EDA 82..eshte e hapur me miqt
Sat Mar 24, 2018 6:03 pm nga ēim ēaku
» ViLa E <<Goces Tironse>>
Sat Mar 24, 2018 6:02 pm nga ēim ēaku
» welcome in my castel xhoooooooooniiiii
Sat Mar 24, 2018 6:00 pm nga ēim ēaku
» Capital Club<>Tzio
Sat Mar 24, 2018 5:55 pm nga ēim ēaku
» Pershendetje nga Adea
Sat Mar 24, 2018 5:54 pm nga ēim ēaku
» Pallati i Tironcit
Sat Mar 24, 2018 5:53 pm nga ēim ēaku
» Keshtjella e MORENES...
Sat Mar 24, 2018 5:52 pm nga ēim ēaku
» Kasollja e Mona&Takut !!!
Sat Mar 24, 2018 5:50 pm nga ēim ēaku
» Vjen nje moment dhe..!..
Sat Mar 24, 2018 5:31 pm nga ēim ēaku
» Tė flasim pėr festėn e tė dashuruarve,dhuratat dhe mendimet pėr kėtė ditė !
Sat Mar 24, 2018 5:29 pm nga ēim ēaku
» A JENI ZESHKAN/E APO BJOND/E/?
Sat Mar 24, 2018 5:26 pm nga ēim ēaku