Familja Marubi dhe historiku i fotografise

Pjetër Marubi në fundin e shek. 19-të ishte i pari nga familja Marubi, që solli artin e fotografisë në Shqipëri. Në fototekën Marubi u ruajtën rreth 150 000 negativë dhe fotografi nga luftërat e ndryshme të shqiptarëve për liri e pavarësi. Portrete të ndryshme të kohës, si dëshmi historike, u bënë nga fillimisht Pietro Marubi, një emigrant italian që vendosi të jetojë në Shkodër në familjen Kodheli nga Zadrima. Zanatin e artit të fotografisë e mësoi më pas Kel Kodheli (1870-1940), i cili pas vdekjes së Pjetrit, mori mbiemrin e tij, Marubi.
Studioja Marubi u krijua mes viteve 1885-1890. Ajo përfshinte hapësira me përmasa 5 x 7 m., brenda shtëpisë së marubëve në Shkodër. Fototeka Marubi në vitin 1970 u bë pjesë e Muzeut të Shkodrës. Aty ruhen më shumë se 20 000 xhama e filma. Një pjesë e mirë e fototekës që vjen pas vitit 1919, ndodhet e regjistruar në rend alfabetik, sipas emrave të të fotografuarve. Djathtas - luftetarët e lirisë.

Fotografi i fundit i familjes Marubi është Gegë Marubi, i cili shihet në fotografinë majtas me një djalë, në një fotografi të padatuar. Ai e ruan artin e fotografisë si traditë të familjes deri më 1984, megjithëse në Shqipëri ekzistonte një sistem, i cili e çoi njeriun drejt mungesës së pronës dhe trashëgimisë.

Ndërsa poshtë - djathtas, shohim një fotografi nga "Djelmnia e Shalës", të Kel Marubit fotografuar me siguri gjatë viteve 1900-1915. Pas luftës së dytë botërore, Gegë Marubi nuk pati fatin të linte trashëgimtarë, të cilët do mund ta vazhdonin artin e fotografimit.