Të ndash xhelozinë me fëmijët

Ndjenja e xhelozisë për motrat apo vëllezërit më të vegjël, por edhe
për më të mëdhenjtë është e pranishme në çdo familje dhe kërkon shumë
vëmendje, përkujdesje dhe durim nga ana e prindërve për shmangien e saj.

Gjatë
vitit të dytë dhe të tretë të jetës, fëmija fillon të tregojë më shumë
interes për lojërat dhe fëmijët e tjerë. Fillon t'i vëzhgojë ata dhe vë
re se i pëlqejnë lojërat me moshatarët e tij, të cilët, natyrisht arrin
t’i kuptojë më mirë. Pёr fëmijët e kësaj moshe sugjerohet të luajnë në
një kёnd lojërash ose lulishte në të cilat luajnё edhe fёmijё tё tjerё
me lodrat e tyre personale. Brenda pak minutash do tё vini re se
fёmijёt kanё filluar ta pranojnё njëri-tjetrin, luajnё sё bashku duke i
ndarё lodrat e tyre dhe duke mёsuar nga njëri-tjetri. Përshtatja e
fёmijёs qё nё moshё tё vogёl me njerёz tё rinj dhe ndarja e lodrave dhe
sendeve tё tjera me shokёt, e parapërgatit atё pёr marrëdhënien që do
të krijojë me motrёn ose vёllanë mё tё vogёl.
Ёshtё e vёshtirё ta
kuptosh gjatё ditёve tё para tё lindjes sё fёmijёs sё dytё nёse fёmija
i parё vёrtet gёzohet pёr lindjen e tij apo hidhёrohet. Ështё vёnё re
se fëmijët tregojnё xhelozi kundrejt të porsalindurit qё nё ditёt e
para tё lindjes. Shfaqja e xhelozisë varet nga tipi i fëmijës dhe
ndryshon nga një fëmijë te një tjetër, pasi secili ka personalitetin e
tij të veçantë. Përgjithësisht, ata e konsiderojnë atë si një kukull me
tё cilёn mund tё luajnё dhe tё bёjnё çfarё tё duan. Nё subkoshiencёn e
tyre, ata mundohen tё tregojnё se edhe ata vetё e duan beben si nёna
dhe babai, por nё çastet kur askush nuk ёshtё i pranishёm pranё bebes
ose pjesëtarët e tjerë janё tё pёrqendruar diku tjetёr, kanё reagime jo
pozitive tё tilla si: bёjnё sikur e puthin, por e godasin tё
porsalindurin.
Cilat janё disa nga arsyet e xhelozisё sё fёmijёve më të mëdhenj?

• Ndjenja e tё lёnit pas dore nga ana e prindërve. Ata mendojnё se vendin e tij tashmё e ka zёnё dikush tjetёr.

•
Diferenca prej 3-6 vjetësh që fëmijët mund të kenë ndërmjet tyre, si
dhe mosha nё tё cilёn është fёmija i parё, e bën të vështirë
perceptimin nga ana e tij të faktit se dashuria e prindёrve ndaj tij
vazhdon tё jetё e njёjtё, por fëmija i porsalindur ka mё shumё nevojё
pёr pёrkushtimin e tyre.

• Fëmija i sapolindur mbetet për njё
kohё tё gjatё në qendër të vëmendjes së familjes, por edhe të farefisit
dhe shoqërisë. Vizitat dhe dhuratat e shumta nga tё njohurit e
familjes, posaçёrisht pёr lindjen e fёmijёs, dhe dhuratat e bukura
vetёm pёr tё, ia zhvillojnё mё tepёr ndjenjёn e xhelozisë fёmijёs.
Shenjat e xhelozisё te fёmijёt
Xhelozia është diçka e natyrshme, e cila shfaqet tek të gjithë fëmijët në mënyra te ndryshme, si:

•
Nё mungesё tё vёmendjes sё mё tё rriturve mbi fёmijёn e porsalindur,
fëmija “i lënduar” e godet atë me qëllim, por hiqet sikur e bёri pa
dashje.
• Urinimi me dëshirё nё shtrat.
• Dëshira për të urinuar shpesh.
• Përplasja e këmbëve pёr dёshirat e tij tё parealizuara.
• Kërkimi prej nënës së tij që ta mbajë në krahë apo t'i japë të hajë me dorën e saj, megjithëse mund tё ushqehet vetё.
• Dëshira për t'iu kthyer përsëri biberonit.
• Imitimi i gjuhës së më të vegjëlve.
• Thithja e gishtit të madh.
• Refuzimi i ushqimeve të pëlqyera prej tij më parë.

Kёshilla pёr shmangien e sjelljeve tё sipёrpёrmendura

Këshillohet që prindёrit të tregohen tё kujdesshëm në evidentimin dhe shmangien e këtyre sjelljeve.

•
Para se fёmija i dytё tё vijё nё jetё, prindёrit t’i shpjegojnё fёmijёs
së parë, nё njё gjuhё tё thjeshtё, qё ai mund ta kuptojё, ndryshimet qё
do tё ndodhin nё familje, pёr shembull: t’i shpjegojnё atij se nё
shtёpinё e tyre do tё vijnё shumё vizitorë pёr tё vizituar nёnёn e
sёmurё dhe të mos i thuhet se po vijnё vizitorё pёr tё parё beben e
sapolindur.
• T’i tregohet fёmijёs në lidhje me kujdesin e madh qё
ka pasur nёna gjatё foshnjёrisё sё tij dhe njёkohёsisht t’i shpjegohet
qё po aq përkujdesje dhe pёrkushtim i duhet edhe vёllait ose motrёs së
vogël.

• Nёse fёmija ёshtё shumё i lidhur me nёnёn, gjatё kohёs
sё shtatzanisё sё dytё, pjesëtarё tё tjerё tё familjes si babai, gjyshi
ose gjyshja tё mundohen tё pёrkushtohen mё shumё pas fёmijёs, nё mёnyrё
qё tё largohet sadopak nga nёna. Nёse kjo largёsi nga nёna do tё ndodhë
gjatё kohёs qё fёmija i dytё ka lindur, te fёmija mё i madh do tё
zhvillohet ndjenja e xhelozisё pёr nёnёn.

• Prindёrit të
përpiqen ta minimizojë qortimin apo dënimin e fëmijës së madh në rastet
kur ai ka dëmtuar fëmijën e vogël ose bёn zhurmё pёr ta ngritur atё nga
gjumi.

• Ёshtё e rëndësishme që të stimulohet te fëmija i madh
ndjesia e "partnerit" për fëmijën pasardhës, përkundër asaj të
“rivalit”.

• Nëse nuk e pranojmë kërkesën e tij për t’u ushqyer
e larë, atёherё kur ai dёshiron dhe ashtu siç dёshiron ai, e lëmë atë
të mendojë se po e mohojmë, se prindёrit e lënё pas dore dhe kështu
ndenja e xhelozisë rritet më shumë tek ai. Nëse ia mundësojmë
realizimin e kërkesave (jo të atyre kёrkesave tё cilat janё tё dёmshme
pёr formimin e karakterit tё fёmijёs), atëherë ka shumë mundësi që
xhelozia të fillojë të zbutet dhe sjellja e fёmijёs tё kthehet nё
normalitet si mё parё. Kjo ndodh sepse ai fillon ta ndiejë vetë se nuk
është aspak e përshtatshme për të veshja me pelena apo pirja me biberon.

Nëse
i japim mundësi fëmijës të ndihmojë në banjën e bebit, në veshjen e
tij, nё “gёnjimin” e tё voglit pёr ta ushqyer e në shumë veprime të
tjera të ngjashme me këto, ai bindet se jo vetëm nuk është lënë pas
dore, por për të tashmë ka detyrime edhe më të mëdha, edhe më të
veçanta se sa për të voglin. Ai arrin ta kuptojë mё qartё se tani ka
shumё vlera nё familje. Thёniet e nёnёs nё moment kur fёmija i madh nuk
ka qenё i pranishёm gjatё banjos ose ushqimit tё tё voglit, se e ka
shumё tё vёshtirё ta ushqejë ose ta lajë pa ndihmёn e tij, i japin
shumё kurajo fёmijёs. Nga ana tjetër, këto pohime janë të leverdishme
edhe për nënën, e cila lehtësohet për një periudhë kohe nga detyra
tepër e rëndësishme, por dhe e lodhshme për t'u marrë me të dy fëmijët
njëkohësisht. Një veprim i tillë, pёr mё tepёr, ndihmon në harmoninë
familjare.
Me rritjen e fëmijëve, sjellja e motrave apo e
vëllezërve ndaj njëri-tjetrit bëhet më e ndërlikuar nёse xhelozirat e
vogla tё vegjёlisё nuk kurohen nё kohёn dhe nё mёnyrёn e duhur. Në
uljen apo rritjen e ndjenjës së xhelozisë rolin kryesor e kanё
prindërit. Të mos i jepen kurrë përparësi të dukshme fëmijës më të
vogël ndaj më të madhit. Të krijojmë marrëdhënie të barabarta midis të
dy fëmijëve, jo duke i vlerësuar kёto marrёdhёnie me syrin tone, por
duke i parë me syrin e fëmijës. /Telegrafi/