Gjaku, grupet e gjakut dhe transfuzioni
Faqja 1 e 1
Gjaku, grupet e gjakut dhe transfuzioni
nga Barbi Wed Jul 15, 2009 10:29 am
Gjaku, grupet e gjakut dhe transfuzioni
Gjaku ėshtė mediumi nėpėrmjet te cilit qelizat aktive dhe indet e trupit mbahen ne marrėdhėnie me njeri-tjetrin. Substancat ushqyese, pėrfshire oksigjenin kalojnė nėpėrmjet gjakut; materialet e padobishme pėrfshire acidin karbonik, kalojnė nga indet ne gjak - kjo lidhje e vazhdueshme furnizon indet me energji dhe lejon daljen e materialeve te padobishme.
Sekrecionet e shume gjėndrave te trupit kalojnė nėpėrmjet gjakut ne indet e ndryshe qe janė te destinuar te influencojnė. Gjithashtu qarkullimi i gjakut luan rol themelor ne mbajtjen konstante te temperaturės se trupit ne pjese te ndryshme te tij.
Gjaku ėshtė me ngjyre te kuqe, viskoz, opak, alkalin (ne reaksion) e me njė ere te dobėt por karakteristike. Pėrbehet nga njė likuid transparent, ngjyre te verdhe te hapur - i quajtur PLAZMA - ose liquor sanguinis, ne te cilin "notojnė" njė numėr i pafund qelizash apo trupėzash, qelizat e bardha dhe te kuqe e plateletet e gjakut.
Qelizat e Kuqe -ERITROCITET.
Janė disqe te rrumbullakėta bi-konkave, ngjyre te verdhe - por kur shihen ne grup janė ne ngjyre te kuqe. Mesatarisht kemi rreth 5.000.000 eritrocite pėr njė milimetėr kub. Kėto pėrmbajnė hemoglobinėn e cila ėshtė njė komponent i hekurit, me njė afinitet pėr oksigjenin. Pra bazuar ne aftėsinė e hemoglobinės pėr te "kapur" e transportuar oksigjenin nga mushkėritė ne inde, gjaku behet njė nga komponentėt baze te trupit njerėzor. Ēdo qelize e kuqe ka njė jetėgjatėsi te shkurtėr, kur "lodhet" atėherė trupi e shkatėrron nėpėrmjet mėlēisė apo shpretkės dhe e ekskreton (jashteqet) me ane te biles.
Qelizat E Bardha-LEUKOCITET.
Janė qeliza pa ngjyre me forme e madhėsi te ndryshme. Me te mėdha se qelizat e kuqe por me te pakta ne numėr (raporti ėshtė 1 me 500). Gjithashtu ato kane dhe njė veēori tjetėr-Lėvizjen, e nėpėrmjet kėsaj kalojnė nga muret e kapilareve, ne lėngjet e trupit. Invazioni nga mikroorganizmat sjell njė rritje te shumte te korpuskulėve te bardhė (leukocitozis) te cilėt tentojnė te kongregohen tek vendi i infeksionit duke rrethuar e shkatėrruar invaduesit e huaj. Ky proces quhet FAGOCITOZE - DHE ĖSHTĖ NJĖ NGA MEKANIZMAT ME TE RĖNDĖSISHME NĖPĖRMJET TE CILIT TRUPI MBROHET ndaj infeksioneve. Rruazat e bardha derivojne nga palca e kockave dhe nga gjėndrat limfatike, e kėto ndahen ne tipe te ndryshme, sipas funksionit qe kane.
TROMBOCITET- janė qeliza ne forme disku, shume me te vogla se rruazat e kuqe, me origjine jo krejtėsisht te qarte, por kane rol ne koagulimin e gjakut, janė rreth 300.000 pėr milimetėr kub.
PLAZMANjė lėng ne te cilin trupat e pėrmendura me lart "notojnė", ėshtė solucion me vlera ushqyese dhe shėrben pėr jashtėqitjen e produkteve te panevojshme. Plazma mban nė forme solucionesh proteina, yndyra, sheqerna, urenė, kripėra (mė tė njohurat klorurin e potasit dhe bikarbonatet, po ashtu dhe gazra-oksigjen, acidin karbonik dhe nitrogjenin. Njė nga proteinat e rėndėsishme ne plazme quhet - Fibrinogjen. Ky gjendet ne trajte solucioni, por ne rastin e humbjes se gjakut -HEMORRAGJI- alternohet dhe merr njė forme tjetėr te quajtur - Fibrine. Si rezultat i kėsaj qelizat "ngatėrrohen" e ngjiten me njėra tjetrėn duke formuar TROMB-in i cili ne fillin ėshtė i bute e me pas forcohet plotėsisht-ky proces njihet me emrin Koagulimi i Gjakut dhe ėshtė njė mekanizėm natyror i mbrojtjes tone ndaj hemorragjisė - pra njė metode pėr te parandaluar humbjen e gjakut duke mbyllur enėn e dėmtuar. Sasia e plote e gjakut te njė njeri ndryshon nga faktorė e individė te ndryshėm, por ka formula specifike pėr ta llogaritur atė me afėrsi te kėnaqshme, megjithatė nuk ėshtė gabim te themi se njė person i rritur, i shėndetshėm ka rreth 5-6 litra gjak. Pas dhėnies se kėtij informacioni te shkurtėr mbi gjakun, te cilin shume mund ta kenė dėgjuar ne periudha te ndryshme, gjate shkollės, leximeve apo nga kontakti me mjekun e spitalet, le te ndalemi te Grupet e gjakut;
Grupet e GJAKUT.
Ėshtė mese e mundur qe njerėzit ne te shkuarėn te kenė menduar, se vdekja nga Hemorragjia - mund te parandalohet duke dhėne gjak nga njė person te tjetri. Vėshtirėsitė teknike e mungesa e njohurive e kane penguar kėtė praktike te kaloje pėrtej spekulimit. Megjithatė, Richard Lower, ne 1666, tentoi te transfuzojė gjakun e qengjit ne njė pacient qe vuante nga konvulsionet. Ne te njėjtėn kohe te njėjtėn gjė beri ne France, Jean Dean. Rezultatet ishin te pakėndshme; pak tentativa u bene me pas deri ne 1901. Ishte pikėrisht ne kėtė vit qe Karl Landsteiner, njė patolog amerikan - demonstroi se suksesi i njė transfuzioni te gjakut varet nga dy gjera:
a. qelizat e gjakut te donor-it (dhuruesit)
b. plazma e recipientit (marrėsit). Duke bere eksperimente te ndryshme - pėrzierjen e qelizave dhe plazmės ne kombinimet e mundshme - ai gjeti katėr grupe gjaku. Kėto grupe varen nga prezenca ne qelizat e kuqe te njė substance, pėr te cilėn sot dimė qe pėrmban proteine e karbohidrate. Kėto substanca quhen - Antigjene. Te injektuara ne kafshe kėto detyrojnė organizmin qe te prodhoje antibodies (antitrupa). Megjithatė shume antitrupa janė prezentė qe ne lindje, si ne rastin e antitrupave te grupeve te gjakut. Kemi dy substanca te grupeve te gjakut, te quajtura A dhe B, ose A e B te marra se bashku ose asnjėrėn prej tyre. Grupet e gjakut janė emėruar A, B, AB dhe O. Plazma pėrmban antitrupa te kėtyre substancave ne njė mėnyrė te tille qe qelizat e individit nuk i shkatėrrojnė ato. Kėshtu pra qelizat e grupit A ekzistojnė ne plazmėn e cila pėrmban njė anti-B antitrup; qelizat e grupit B jetojnė ne prezencėn e anti -A antitrupash; Qelizat e grupit AB nuk janė te shoqėruara nga asnjė lloj antitrupash; personat me gjak te grupit O kane plazme qe ne pėrbėrjen e saj gjinden dhe anti-A e anti B anti trupat. Pra nuk ėshtė absolutisht e domosdoshme tu japim njerėzve te njėjtin grup gjaku. P.sh njė person me grup gjaku A mund te jete dhurues pėr njė person me grup gjaku AB, sepse ne trupin e kėtij te fundit nuk ka antitrupa. Po kėshtu mund te themi se grupi i gjakut O mund ti jepet ēdo personi pasi ky i fundit ne qelizat e tij nuk ka antigjene, ky fakt na ka bere qe ne apelime ta quajmė " dhurues universale" njerėzit me grup gjaku O dhe "recipientė universale" njerėzit me grup gjaku AB.
Vlen pėr te thėnė kėtu se kėto "substanca" te grupeve te gjakut janė prezentė dhe ne indet e tjera veē gjakut. Kjo shpjegon vėshtirėsitė qe lindin ne graftet e lėkurės apo gjate transplanteve. Pasi indet, po ashtu si dhe gjaku, do shkatėrroheshin nga anti-trupat.
C`NDODH NĖSE JAPIM NJĖ GRUP GJAKU GABIM ?
Nėse kjo ndodh, ky gjak "do sulmohej" e shkatėrrohej nga antitrupat, nėse jepen sasi te mėdha gjaku atėherė mund te kemi dėmtime te pakthyeshme te veshkave e vdekja mund te vije si rezultat i kėsaj.
Grupi RHESUS.
Ėshtė njė grup tjetėr me njė rėndėsi te konsiderueshme, ka marre emrin pasi pėr here te pare u gjend te majmunet Rhesus (Rhesus monkeys). Tek njeriu sillet si tek grupet e gjakut A, B, O - ne aspektin se ėshtė njė antigjen prezent ne rruazat e kuqe, por ndryshe nga to nuk ka antitrupa presente ne plazem. Thuhet se rreth 85 % e popullsise jane Rhesus positive - pra kane antigjenin resus, ndėrsa 15 % ku antigjeni mungon ėshtė Rhesus negative. Njerėzit me grup Rhesus negative, ndryshe nga ata pozitive, prodhojnė antitrupa tek ky rhesus antigjen - nese u injektohet. Kjo gjė mund te ndodhe gjate njė transfuzioni, nėse pėrveē grupit te gjakut - nuk kontrollohet dhe faktori Rhesus.
Rėndėsia e Faktorit Rhesus gjate shtatzėnisė ėshtė kjo :
Nėse nena e ka gjakun me Rhesus negativ dhe babai me Rhesus pozitiv fėmija, natyrisht mund te jete me gjak ose Rh -, ose me Rh+. Kjo e fundit nuk paraqet problem, por nėse fėmija ka gjakun me Rh pozitive, disa nga rruazat e kuqe te tij mund te futen ne qarkullimin e gjakut te nėnės e pėr rrjedhoje trupi i saj stimulohet qe te prodhoje Rhesus antitrupa. Ne njė mėnyrė a njė tjetėr kėto antitrupa, mund te kthehen ne sistemin e fėmijės dhe fillojnė e shkatėrrojnė rruazat e kuqe te tij. Kjo mund te jete serioze dhe ne disa raste fėmija lind i vdekur ose provokohet lindje e parakohshme.
Megjithatė tabloja e vėrtete nuk ėshtė kaq e frikshme, ne realitet duhen 2 ose me shume shtatzėni pėr nėnėn qe trupi i saj te prodhoje antitrupa ne sasi te mjaftueshme qe te rrezikohet jeta e fėmijės se saj. Po ashtu ne analiza ne mund te kapim shume shpejt e fare thjesht nėse gjate shtatzėnisė trupi i nėnės ka filluar te prodhoje antitrupa, nėse ato janė prezentė atėherė merren masa pėr te ruajtur jetėn e fėmijės (natyrisht qe nena nuk ėshtė ne rrezik ne kėtė rast). Kjo fushe ėshtė akoma me e zgjeruar sesa po e paraqesim ne kėtu, pasi natyrisht nuk mund te pėrmendim te gjitha teknikat qe mjekėsia ka ne dispozicion pėr kėtė problem, i cili ėshtė nen kontrollin e plote te mjekėsisė moderne.
Gjaku ėshtė mediumi nėpėrmjet te cilit qelizat aktive dhe indet e trupit mbahen ne marrėdhėnie me njeri-tjetrin. Substancat ushqyese, pėrfshire oksigjenin kalojnė nėpėrmjet gjakut; materialet e padobishme pėrfshire acidin karbonik, kalojnė nga indet ne gjak - kjo lidhje e vazhdueshme furnizon indet me energji dhe lejon daljen e materialeve te padobishme.
Sekrecionet e shume gjėndrave te trupit kalojnė nėpėrmjet gjakut ne indet e ndryshe qe janė te destinuar te influencojnė. Gjithashtu qarkullimi i gjakut luan rol themelor ne mbajtjen konstante te temperaturės se trupit ne pjese te ndryshme te tij.
Gjaku ėshtė me ngjyre te kuqe, viskoz, opak, alkalin (ne reaksion) e me njė ere te dobėt por karakteristike. Pėrbehet nga njė likuid transparent, ngjyre te verdhe te hapur - i quajtur PLAZMA - ose liquor sanguinis, ne te cilin "notojnė" njė numėr i pafund qelizash apo trupėzash, qelizat e bardha dhe te kuqe e plateletet e gjakut.
Qelizat e Kuqe -ERITROCITET.
Janė disqe te rrumbullakėta bi-konkave, ngjyre te verdhe - por kur shihen ne grup janė ne ngjyre te kuqe. Mesatarisht kemi rreth 5.000.000 eritrocite pėr njė milimetėr kub. Kėto pėrmbajnė hemoglobinėn e cila ėshtė njė komponent i hekurit, me njė afinitet pėr oksigjenin. Pra bazuar ne aftėsinė e hemoglobinės pėr te "kapur" e transportuar oksigjenin nga mushkėritė ne inde, gjaku behet njė nga komponentėt baze te trupit njerėzor. Ēdo qelize e kuqe ka njė jetėgjatėsi te shkurtėr, kur "lodhet" atėherė trupi e shkatėrron nėpėrmjet mėlēisė apo shpretkės dhe e ekskreton (jashteqet) me ane te biles.
Qelizat E Bardha-LEUKOCITET.
Janė qeliza pa ngjyre me forme e madhėsi te ndryshme. Me te mėdha se qelizat e kuqe por me te pakta ne numėr (raporti ėshtė 1 me 500). Gjithashtu ato kane dhe njė veēori tjetėr-Lėvizjen, e nėpėrmjet kėsaj kalojnė nga muret e kapilareve, ne lėngjet e trupit. Invazioni nga mikroorganizmat sjell njė rritje te shumte te korpuskulėve te bardhė (leukocitozis) te cilėt tentojnė te kongregohen tek vendi i infeksionit duke rrethuar e shkatėrruar invaduesit e huaj. Ky proces quhet FAGOCITOZE - DHE ĖSHTĖ NJĖ NGA MEKANIZMAT ME TE RĖNDĖSISHME NĖPĖRMJET TE CILIT TRUPI MBROHET ndaj infeksioneve. Rruazat e bardha derivojne nga palca e kockave dhe nga gjėndrat limfatike, e kėto ndahen ne tipe te ndryshme, sipas funksionit qe kane.
TROMBOCITET- janė qeliza ne forme disku, shume me te vogla se rruazat e kuqe, me origjine jo krejtėsisht te qarte, por kane rol ne koagulimin e gjakut, janė rreth 300.000 pėr milimetėr kub.
PLAZMANjė lėng ne te cilin trupat e pėrmendura me lart "notojnė", ėshtė solucion me vlera ushqyese dhe shėrben pėr jashtėqitjen e produkteve te panevojshme. Plazma mban nė forme solucionesh proteina, yndyra, sheqerna, urenė, kripėra (mė tė njohurat klorurin e potasit dhe bikarbonatet, po ashtu dhe gazra-oksigjen, acidin karbonik dhe nitrogjenin. Njė nga proteinat e rėndėsishme ne plazme quhet - Fibrinogjen. Ky gjendet ne trajte solucioni, por ne rastin e humbjes se gjakut -HEMORRAGJI- alternohet dhe merr njė forme tjetėr te quajtur - Fibrine. Si rezultat i kėsaj qelizat "ngatėrrohen" e ngjiten me njėra tjetrėn duke formuar TROMB-in i cili ne fillin ėshtė i bute e me pas forcohet plotėsisht-ky proces njihet me emrin Koagulimi i Gjakut dhe ėshtė njė mekanizėm natyror i mbrojtjes tone ndaj hemorragjisė - pra njė metode pėr te parandaluar humbjen e gjakut duke mbyllur enėn e dėmtuar. Sasia e plote e gjakut te njė njeri ndryshon nga faktorė e individė te ndryshėm, por ka formula specifike pėr ta llogaritur atė me afėrsi te kėnaqshme, megjithatė nuk ėshtė gabim te themi se njė person i rritur, i shėndetshėm ka rreth 5-6 litra gjak. Pas dhėnies se kėtij informacioni te shkurtėr mbi gjakun, te cilin shume mund ta kenė dėgjuar ne periudha te ndryshme, gjate shkollės, leximeve apo nga kontakti me mjekun e spitalet, le te ndalemi te Grupet e gjakut;
Grupet e GJAKUT.
Ėshtė mese e mundur qe njerėzit ne te shkuarėn te kenė menduar, se vdekja nga Hemorragjia - mund te parandalohet duke dhėne gjak nga njė person te tjetri. Vėshtirėsitė teknike e mungesa e njohurive e kane penguar kėtė praktike te kaloje pėrtej spekulimit. Megjithatė, Richard Lower, ne 1666, tentoi te transfuzojė gjakun e qengjit ne njė pacient qe vuante nga konvulsionet. Ne te njėjtėn kohe te njėjtėn gjė beri ne France, Jean Dean. Rezultatet ishin te pakėndshme; pak tentativa u bene me pas deri ne 1901. Ishte pikėrisht ne kėtė vit qe Karl Landsteiner, njė patolog amerikan - demonstroi se suksesi i njė transfuzioni te gjakut varet nga dy gjera:
a. qelizat e gjakut te donor-it (dhuruesit)
b. plazma e recipientit (marrėsit). Duke bere eksperimente te ndryshme - pėrzierjen e qelizave dhe plazmės ne kombinimet e mundshme - ai gjeti katėr grupe gjaku. Kėto grupe varen nga prezenca ne qelizat e kuqe te njė substance, pėr te cilėn sot dimė qe pėrmban proteine e karbohidrate. Kėto substanca quhen - Antigjene. Te injektuara ne kafshe kėto detyrojnė organizmin qe te prodhoje antibodies (antitrupa). Megjithatė shume antitrupa janė prezentė qe ne lindje, si ne rastin e antitrupave te grupeve te gjakut. Kemi dy substanca te grupeve te gjakut, te quajtura A dhe B, ose A e B te marra se bashku ose asnjėrėn prej tyre. Grupet e gjakut janė emėruar A, B, AB dhe O. Plazma pėrmban antitrupa te kėtyre substancave ne njė mėnyrė te tille qe qelizat e individit nuk i shkatėrrojnė ato. Kėshtu pra qelizat e grupit A ekzistojnė ne plazmėn e cila pėrmban njė anti-B antitrup; qelizat e grupit B jetojnė ne prezencėn e anti -A antitrupash; Qelizat e grupit AB nuk janė te shoqėruara nga asnjė lloj antitrupash; personat me gjak te grupit O kane plazme qe ne pėrbėrjen e saj gjinden dhe anti-A e anti B anti trupat. Pra nuk ėshtė absolutisht e domosdoshme tu japim njerėzve te njėjtin grup gjaku. P.sh njė person me grup gjaku A mund te jete dhurues pėr njė person me grup gjaku AB, sepse ne trupin e kėtij te fundit nuk ka antitrupa. Po kėshtu mund te themi se grupi i gjakut O mund ti jepet ēdo personi pasi ky i fundit ne qelizat e tij nuk ka antigjene, ky fakt na ka bere qe ne apelime ta quajmė " dhurues universale" njerėzit me grup gjaku O dhe "recipientė universale" njerėzit me grup gjaku AB.
Vlen pėr te thėnė kėtu se kėto "substanca" te grupeve te gjakut janė prezentė dhe ne indet e tjera veē gjakut. Kjo shpjegon vėshtirėsitė qe lindin ne graftet e lėkurės apo gjate transplanteve. Pasi indet, po ashtu si dhe gjaku, do shkatėrroheshin nga anti-trupat.
C`NDODH NĖSE JAPIM NJĖ GRUP GJAKU GABIM ?
Nėse kjo ndodh, ky gjak "do sulmohej" e shkatėrrohej nga antitrupat, nėse jepen sasi te mėdha gjaku atėherė mund te kemi dėmtime te pakthyeshme te veshkave e vdekja mund te vije si rezultat i kėsaj.
Grupi RHESUS.
Ėshtė njė grup tjetėr me njė rėndėsi te konsiderueshme, ka marre emrin pasi pėr here te pare u gjend te majmunet Rhesus (Rhesus monkeys). Tek njeriu sillet si tek grupet e gjakut A, B, O - ne aspektin se ėshtė njė antigjen prezent ne rruazat e kuqe, por ndryshe nga to nuk ka antitrupa presente ne plazem. Thuhet se rreth 85 % e popullsise jane Rhesus positive - pra kane antigjenin resus, ndėrsa 15 % ku antigjeni mungon ėshtė Rhesus negative. Njerėzit me grup Rhesus negative, ndryshe nga ata pozitive, prodhojnė antitrupa tek ky rhesus antigjen - nese u injektohet. Kjo gjė mund te ndodhe gjate njė transfuzioni, nėse pėrveē grupit te gjakut - nuk kontrollohet dhe faktori Rhesus.
Rėndėsia e Faktorit Rhesus gjate shtatzėnisė ėshtė kjo :
Nėse nena e ka gjakun me Rhesus negativ dhe babai me Rhesus pozitiv fėmija, natyrisht mund te jete me gjak ose Rh -, ose me Rh+. Kjo e fundit nuk paraqet problem, por nėse fėmija ka gjakun me Rh pozitive, disa nga rruazat e kuqe te tij mund te futen ne qarkullimin e gjakut te nėnės e pėr rrjedhoje trupi i saj stimulohet qe te prodhoje Rhesus antitrupa. Ne njė mėnyrė a njė tjetėr kėto antitrupa, mund te kthehen ne sistemin e fėmijės dhe fillojnė e shkatėrrojnė rruazat e kuqe te tij. Kjo mund te jete serioze dhe ne disa raste fėmija lind i vdekur ose provokohet lindje e parakohshme.
Megjithatė tabloja e vėrtete nuk ėshtė kaq e frikshme, ne realitet duhen 2 ose me shume shtatzėni pėr nėnėn qe trupi i saj te prodhoje antitrupa ne sasi te mjaftueshme qe te rrezikohet jeta e fėmijės se saj. Po ashtu ne analiza ne mund te kapim shume shpejt e fare thjesht nėse gjate shtatzėnisė trupi i nėnės ka filluar te prodhoje antitrupa, nėse ato janė prezentė atėherė merren masa pėr te ruajtur jetėn e fėmijės (natyrisht qe nena nuk ėshtė ne rrezik ne kėtė rast). Kjo fushe ėshtė akoma me e zgjeruar sesa po e paraqesim ne kėtu, pasi natyrisht nuk mund te pėrmendim te gjitha teknikat qe mjekėsia ka ne dispozicion pėr kėtė problem, i cili ėshtė nen kontrollin e plote te mjekėsisė moderne.
Barbi- Perparues
Gjinia : 
Numri i postimeve : 11902 Vendndodhja : Ne ferr Hobi : Librat kohet e fundit Humor : o sa kom qesh Data e rregjistrimit : 03/07/2009 Falenderimet : 121
Re: Gjaku, grupet e gjakut dhe transfuzioni
nga Barbi Wed Jul 15, 2009 10:30 am
GRUPE TE TJERA GJAKU.
Janė shume grupe te tjerė gjaku qe njihen, por ėshtė tepėr e rralle mundėsia qe ato te shkaktojnė probleme, ne ēfarėdo lloj mėnyre. Kemi grupet M dhe N e S dhe P e shume te tjerė, disa e kane marre emrin nga pacientet e pare ne te cilin janė zbuluar - njė mode mjekėsore moderne kjo.
Rėndėsia kryesore ne studimin e kėtyre grupeve dhe shume te tjerėve ėshtė ne Etnologji - studimet sociale dhe te origjinės fisnore ashtu si dhe ne mjekėsinė ligjore, pėrdoret ne rastet e pėrcaktimit te atėsisė se fėmijės; por kurrė nuk mund ta provoje atė me ekzaktėsi - sot pėr kėtė problem pėrdoret testi i DNA, POR NE ANĖN TJETĖR KA FUNKSION PĖRJASHTUES - P.SH MUND TE PROVOJE ME SAKTĖSI QE NJĖ PERSON NUK ĖSHTĖ BABAI I FĖMIJĖS - NE DISA KOMBINIME GRUPESH.
TRANSFUZIONI I GJAKUT !
Shenja me e qarte pėr njė Transfuzion gjaku ėshtė ne rastet e hemorragjisė - veēanėrisht ne ato akute dhe masive (aksidente, trauma etj) ku gjaku i humbur duhet zėvendėsuar me shpejtėsi e ne sasinė e plote. Ne hemorragjitė e ngadalshme, gjaku zėvendėsohet - gjithashtu - por jepet me kohe me te ngadalte - pėr te mos renduar punėn e zemrės. Ne raste shoku (shock) apo gjate djegieve, nuk humbet shume gjak por kemi humbje te plazmės e pėr pasoje presioni i gjakut bie. Kjo ėshtė tepėr e rrezikshme. Ne njė moment hemorragjik humbja e plazmės konsiderohet me e rrezikshme sesa humbja e rruazave te kuqe. Ne fakt kur nuk kemi mundėsi te japim direkt gjak apo plazme - ne rastet urgjente jepet njė solucion te dobėt salin (kripor) sa pėr te restauruar presionin e gjakut derisa te arrijmė te marrim furnizime me gjak.
Mund te mendohet se jepet transfuzion gjaku ne rastet me anemi, por meqė janė faktorė e mekanizma te tjerė ne veprim kjo aplikohet rralle, sepse:
1. Anemia zakonisht kurohet me metoda te zakonshme, si ilaēet.
2. Gjithmonė ka njė element Risku - sado te vogėl, ne transfuzion.
3. Anemia ėshtė ne qeliza dhe jo ne plazme, pra dhėnia e sasive te mėdha te lėngjeve direkt ne qarkullimin vazal ,mund te mbisforcoje njė zemėr paksa te dėmtuar nga anemia. Por ka dhe raste, kur mund te behet transfuzion, ne anemi tepėr te avancuara, kjo behet me "qeliza te paketuara", duke hequr plazmėn nga gjaku.
Njė rėndėsi te veēante transfuzioni merr gjate operimeve kirurgjikale. Shume operacione kane humbje gjaku pasi ka procedura ekstensive te cilat duan kohe. Kjo humbje gjaku ve ne pikėpyetje suksesshmėrinė e operacionit. Transfuzione gjaku pėrpara, gjate dhe/ose pas operacioneve bėjnė te mundur qe kirurget te bėjnė ndėrhyrje te tilla, qe paraardhėsit e tyre shume vjet me pare veē mund ti ėndėrronin. Ka raste te pafundme se kur mund te jepet njė transfuzion gjaku, por mendja menjėherė te shkon te pėrdorimi numėr njė dhe ne shkalle masive i tij - e ku tjetėr veēse ne lufte. Nuk mund te rrime pa kujtuar kirurget e mjeket e Luftės se dyte Botėrore te forcave aleate, te cilėt bene transfuzione e operime ne njė shkalle te papare ndonjėherė. Me njė guxim vetėmohues e organizim shembullor, sallat operatore e ekipet e transfuzionit - shpesh kane vepruar ne vijėn e frontit apo fare pranė tij, e ku ka qene njė nder faktorėt, qe nuk mund te konsiderohet i vogėl, ne fitoren pėrfundimtare.
Janė shume grupe te tjerė gjaku qe njihen, por ėshtė tepėr e rralle mundėsia qe ato te shkaktojnė probleme, ne ēfarėdo lloj mėnyre. Kemi grupet M dhe N e S dhe P e shume te tjerė, disa e kane marre emrin nga pacientet e pare ne te cilin janė zbuluar - njė mode mjekėsore moderne kjo.
Rėndėsia kryesore ne studimin e kėtyre grupeve dhe shume te tjerėve ėshtė ne Etnologji - studimet sociale dhe te origjinės fisnore ashtu si dhe ne mjekėsinė ligjore, pėrdoret ne rastet e pėrcaktimit te atėsisė se fėmijės; por kurrė nuk mund ta provoje atė me ekzaktėsi - sot pėr kėtė problem pėrdoret testi i DNA, POR NE ANĖN TJETĖR KA FUNKSION PĖRJASHTUES - P.SH MUND TE PROVOJE ME SAKTĖSI QE NJĖ PERSON NUK ĖSHTĖ BABAI I FĖMIJĖS - NE DISA KOMBINIME GRUPESH.
TRANSFUZIONI I GJAKUT !
Shenja me e qarte pėr njė Transfuzion gjaku ėshtė ne rastet e hemorragjisė - veēanėrisht ne ato akute dhe masive (aksidente, trauma etj) ku gjaku i humbur duhet zėvendėsuar me shpejtėsi e ne sasinė e plote. Ne hemorragjitė e ngadalshme, gjaku zėvendėsohet - gjithashtu - por jepet me kohe me te ngadalte - pėr te mos renduar punėn e zemrės. Ne raste shoku (shock) apo gjate djegieve, nuk humbet shume gjak por kemi humbje te plazmės e pėr pasoje presioni i gjakut bie. Kjo ėshtė tepėr e rrezikshme. Ne njė moment hemorragjik humbja e plazmės konsiderohet me e rrezikshme sesa humbja e rruazave te kuqe. Ne fakt kur nuk kemi mundėsi te japim direkt gjak apo plazme - ne rastet urgjente jepet njė solucion te dobėt salin (kripor) sa pėr te restauruar presionin e gjakut derisa te arrijmė te marrim furnizime me gjak.
Mund te mendohet se jepet transfuzion gjaku ne rastet me anemi, por meqė janė faktorė e mekanizma te tjerė ne veprim kjo aplikohet rralle, sepse:
1. Anemia zakonisht kurohet me metoda te zakonshme, si ilaēet.
2. Gjithmonė ka njė element Risku - sado te vogėl, ne transfuzion.
3. Anemia ėshtė ne qeliza dhe jo ne plazme, pra dhėnia e sasive te mėdha te lėngjeve direkt ne qarkullimin vazal ,mund te mbisforcoje njė zemėr paksa te dėmtuar nga anemia. Por ka dhe raste, kur mund te behet transfuzion, ne anemi tepėr te avancuara, kjo behet me "qeliza te paketuara", duke hequr plazmėn nga gjaku.
Njė rėndėsi te veēante transfuzioni merr gjate operimeve kirurgjikale. Shume operacione kane humbje gjaku pasi ka procedura ekstensive te cilat duan kohe. Kjo humbje gjaku ve ne pikėpyetje suksesshmėrinė e operacionit. Transfuzione gjaku pėrpara, gjate dhe/ose pas operacioneve bėjnė te mundur qe kirurget te bėjnė ndėrhyrje te tilla, qe paraardhėsit e tyre shume vjet me pare veē mund ti ėndėrronin. Ka raste te pafundme se kur mund te jepet njė transfuzion gjaku, por mendja menjėherė te shkon te pėrdorimi numėr njė dhe ne shkalle masive i tij - e ku tjetėr veēse ne lufte. Nuk mund te rrime pa kujtuar kirurget e mjeket e Luftės se dyte Botėrore te forcave aleate, te cilėt bene transfuzione e operime ne njė shkalle te papare ndonjėherė. Me njė guxim vetėmohues e organizim shembullor, sallat operatore e ekipet e transfuzionit - shpesh kane vepruar ne vijėn e frontit apo fare pranė tij, e ku ka qene njė nder faktorėt, qe nuk mund te konsiderohet i vogėl, ne fitoren pėrfundimtare.
Barbi- Perparues
- Gjinia : Numri i postimeve : 11902 Vendndodhja : Ne ferr Hobi : Librat kohet e fundit Humor : o sa kom qesh Data e rregjistrimit : 03/07/2009 Falenderimet : 121
Similar topics» Natriumi rrit presionin e gjakut .
» Grupi i gjakut
» Shtate problemet me te medha te meshkujve per te cilat u vlon gjaku!
» madheshtia e zotit si gjaku ne vena ...sofra mirkrpitese fierake
» Grupi i gjakut
» Shtate problemet me te medha te meshkujve per te cilat u vlon gjaku!
» madheshtia e zotit si gjaku ne vena ...sofra mirkrpitese fierake
Faqja 1 e 1
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti pėrgjigjeni temave tė kėtij forumi
» SHtepia e marinos ju mirepret !!!
» Perandoria ,,,e Shkodra Channel And NAQES SHKODRANEe...
» U rihap shpella luksoze e Ylli-t
» shtepia EDA 82..eshte e hapur me miqt
» ViLa E <<Goces Tironse>>
» welcome in my castel xhoooooooooniiiii
» Capital Club<>Tzio
» Pershendetje nga Adea
» Pallati i Tironcit
» Keshtjella e MORENES...
» Kasollja e Mona&Takut !!!
» Vjen nje moment dhe..!..
» Tė flasim pėr festėn e tė dashuruarve,dhuratat dhe mendimet pėr kėtė ditė !
» A JENI ZESHKAN/E APO BJOND/E/?