Perplasja e galaktikave,me shpejt sesa mendohej.

nga Barbi Tue Jul 07, 2009 7:20 pm

Përplasja e galaktikave, më shpejt sesa mendohej
Perplasja e galaktikave,me shpejt sesa mendohej. Galaktika-490x320

Largohuni nga rruga! Ndeshja e galaktikave do të ndodhë më shpejt se që kanë menduar shkencëtarët.

Nga Express më 07.01.2009 në ora 10:06
Të martën shkencëtarët njoftuan se Rruga e Qumështit do të përplaset me galaktikën fqinje më shpejt se që ishte menduar.
Sipas matjeve më të detajuara të bëra deri tani, shkencëtarët e pranuan se e kishin nënvlerësuar së tepërmi masën e Rrugës së Qumështit.
Matjet e reja nënkuptojnë se dy galaksitë, të cilat janë në rrugën për përplasjen kataklizmike, do të përplasen me njëra-tjetrën më herët se që kishin parashikuar shkencëtarët.

Kur të takohen dy galaksitë, lëkundjet e fuqishme do të shtypin shtëllungat e gazit ndëryjor brenda tyre, duke çuar në lulëzimin e yjeve të reja në një ‘urra’ të fundit të mrekullueshme, para se mbeturinat gjigante ngadalë të errësohen dhe të shuhen përfundimisht.
Fatmirësisht, katastrofa galaktike qëndron akoma shumë larg në të ardhmen.

Sistemi ynë solar është rreth 28,000 vite dritë larg nga qendra e Rrugës së Qumështit, që është një nga më shumë se 35 galaktikat në zonën e afërt tonë kozmike. Galaktika Andromeda, e cila është dy herë më e madhe se e jona, është rreth 2 milionë vite dritë larg. Karl Menten, një astronom nga Instituti Max Planck për Radio Astronomi në Gjermani, tha se përderisa përplasja e galaktikave do të ndodhë më shpejt se që pritej, nuk ka arsye për alarm. “Ne prapë presim që kjo të ndodhë miliarda vite në të ardhmen,” tha ai.

Një ekip i udhëhequr nga Menten dhe Mark Reid në Qendrën Harvard-Smithsonian për Astrofizikë në Massachusetts, ka përdorë radio teleskopë të quajtur ‘Very Large Baseline Array’ (VLBA) për të bërë matje precize të Rrugës së Qumështit, përderisa ajo lëviz nëpër hapësirë. Përderisa galaktika rrotullohet, pjesët që emetojnë radiovalë lëvizin afërsisht si Toka, duke ua lejuar kështu studiuesve të gjejnë përgjigjen se sa shpejt po tjerrjet galaktika.

Shkencëtarët kanë regjistruar radiovalë të forta, që vijnë nga të katër krahët spiralë të galaksisë, ku lindin yje të reja. Nxehtësia nga yjet i ngroh molekulat e alkoolit në shtëllungat e gazit ndëryjor, që lirojnë energji si radiovalë.

Matjet treguan se sistemi ynë solar është duke lëvizur 600,000mph, d.m.th. 100,000mph më shpejt se që mendohej. “Këto matje janë duke e përmirësuar të kuptuarit tonë për strukturën dhe lëvizjen e galaksisë sonë,” tha Menten.

Rrotullimi më i shpejtë i galaksisë do të thotë se masa e saj duhet të jetë e ngjashme me atë të Andromedës, rreth 270 miliardë herë më e madhe sesa masa e Diellit, ose 33% më e madhe sesa kishin treguar llogaritjet e mëparshme. “Ne nuk do të mendojmë më për Rrugën e Qumështit si motra e vogël e galaksisë Andromeda,” tha Reid. Studimi u prezantua në takimin vjetor të Shoqatës Astronomike Amerikane, në Long Beach, California.

Astronomët besojnë se përplasja e galaktikave mund të ndodhë në kohën e njëjtë kur dielli ynë do ta djegë edhe karburantin e fundit nuklear, brenda 7 miliardë viteve të ardhshme. Është shumë pak e mundshme që të përplasen planetët ose yjet. Ndërsa dy galaktikat do të bashkohen për të formuar një galaktikë të re, më të madhe.
“Galaktikat do të trazohen dramatikisht, por ato janë shumë të shpejta, kështu që do të bashkohen dhe eventualisht të gjitha yjet do të shuhen, dhe ajo do të bëhet një galaktikë e madhe e vdekur,” tha Gerry Gilmore nga Instituti i Astronomisë në Universitetin e Cambridge, i cili nuk ishte i përfshirë në studim. “Një gjë që ne akoma nuk e dimë është nëse Andromeda do të na godasë drejt apo kalimthi.” Nëse galaktika e godet një pjesë të Rrugës së Qumështit, pritet që ajo të tërhiqet mbrapsht për përplasje të mëtutjeshme. Përplasja e plotë mund të ndodhë për miliona vite.

Sipas Gilmore, studimi bën më shumë sesa vetëm që sjell datën e abdikimit galaktik. Studimi gjithashtu hedh dritë në natyrën e materies së errët, substanca e padukshme që besohet se i mban bashkë galaktikat. Gilmore thotë se zbulimet e reja tregojnë se ka më shumë materie të errët në qendër të galaksisë, që mund të jetë e ftohtë dhe më kompakte sesa kanë menduar astronomët.

Astronomët tjerë që morën pjesë në takim, raportuan për një hartë të re të krahëve spiralë të Rrugës së Qumështit. Ajo paraqet dy krahë të dukshëm dhe simetrikë në formë spiraleje, që dalin nga bërthama e galaksisë e që pastaj degëzohen në katër krahë të ndarë. Vrojtimet e mëhershme i kishin bërë konfuz astronomët, duke zbuluar numra të ndryshëm të krahëve spiralë që dilnin nga qendra e galaksisë.
(The Guardian)

Thursday	+14°	+7°
Friday	+12°	+6°
Saturday	+13°	+4°
Sunday	+11°	+1°
Monday	+11°	+1°
Tuesday	+12°	+5°

Perplasja e galaktikave,me shpejt sesa mendohej.

Perplasja e galaktikave,me shpejt sesa mendohej.

MENU

SHTYPI I DITES

REVISTA

FAQET PARTNER