Gerdeci, mbyllen hetimet.

nga Vizitor Tue May 05, 2009 6:12 pm

Gerdeci, mbyllen hetimet

Ne prag te njevjetorit te tragjedise se Gerdecit si dhe perfundimit te afatit njevjecar te procesit hetimor, Prokuroria e Pergjithshme eshte fare prane dergimit te kerkeses per gjykim, ne Gjykaten e Larte.

“Dosja nuk ka shkuar ende ne gjykate. Ne jemi ne perfundim e siper te te gjitha veprimeve, por eshte ceshtje ditesh”, u shpreh Rama.

Burime te besueshme te Top Channel pohojne se brenda te martes 17 mars, data e fundit e afatit te hetimeve, dosja me 28 te pandehur do te shkoje ne gjykate. Ne kete menyre organi i akuzes nuk rrezikon me afatet hetimore, sikurse ndodhi me ceshtjen Rreshen-Kalimash, me te pandehur ish- ministrin e Transporteve, Lulzim Bashen.

Pervec kater te arrestuarve, Mihal Delijorgji, Ylli Pinari, Dritan Minxholli dhe Sokol Gjeci, pjesa tjeter e te akuzuarve jane ne gjendje te lire. Mes tyre edhe ish-ministri i mbrojtjes, Fatmir Mediu i akuzuar per shperdorim detyre ne bashkepunim se bashku me dy ish-sekretaret e Pergjithshem te kesaj Ministrie.

Po per shperdorimin e detyres jane te pandehur edhe ish- ushtaraket me te larte te Forcave te Armatosura, ish-Shefi i Shtabit te Pergjithshem, Luan Hoxha, ish-zevendes shefi i Shtabit te Pergjithshem, Agim Lala, ish-komandanti i Forces se Bashkuar, Shpetim Spahiu dhe Zija Bahja, ish-komandant i forces mbeshtetese.

nga Vizitor Tue May 05, 2009 6:13 pm

Pinari: Vdiqën 26 njerëz, unë s’kam faj

Lorenc VANGJELI

Një maket i Kullës Eifel i ndërtuar me ristela nga një i burgosur, një numër i madh fotografish bardh e zi, të vjetra e të reja dhe një stendë me veshje ish-të burgosurish politikë, janë objektet që bien më shumë në sy në korridorin e ngushtë të drejtorisë së përgjithshme të burgjeve. Në stendën e xhamtë ndodhen dhe një palë pranga gjermane të ndryshkura; pamja e tyre është ngjethëse, në duar ato shtrëngoheshin dikur me një vidë, sot, gjithashtu e ndryshkur. Syri tenton të gjejë pak prehje në një riprodhim në vaj të një portreti të Nënë Terezës, ndërsa më tutje ndodhet stema e institucionit dhe një bust i Skënderbeut. Ndonëse duket e çuditshme, mjaftojnë pak minuta për të kuptuar një të vërtetë të madhe që shpesh harrohet në përditshmërinë e secilit, të mbushur me ankesa, dhembje dhe jetë të deformuara kryesisht nga politika, për të kuptuar atë distancë të jashtëzakonshme që ka përshkuar shoqëria nga prangat gjermane në kërkimin drejt përdëllimit dhe shenjtërisë e Nënë Terezës, edhe aty ku ndëshkohet mëkati njerëzor. Në më pak se dy dekada. Një arsye më shumë për të besuar sesa ndryshe do të jetë shoqëria shqiptare pas dy dekadash.

Brenda tek 313
Shkëlqim Kalemi është një ushtarak i ri, drejtor i porsaemëruar i institucionit. E gjejmë në ambientet e kuzhinës. Kuzhina është e ngushtë, por e pastër. Tre gra drekojnë në heshtje. Janë të dënuara dhe ndihmëse të tre kuzhinierëve të punësuar aty. Nuk e ka mendjen tek vizita, por duket nervoz. “Më thuaj, po të pyes edhe njëherë, është e njëjta gjellë që po konsumohet këtu, si ajo që shkon tek të dënuarit?”
Eshtë e njëjta histori që përsëritet pothuaj çdo ditë, çdo ditë e njëjta pyetje nga drejtori, çdo ditë e njëjta përgjigje nga përgjegjësi i kuzhinës.
Pak metra më tej, një mace e zezë laget në shi. “Thonë se macja e zezë ndjell ters, por deri tani, shyqyr na ka ecur mbarë”, thotë një polic shërbimi. Macja duket e urtë dhe nuk trembet nga prania e njerëzve. Kur ka për të ngrënë për të gjithë, ka dhe paqe. Shiu vazhdon të bjerë pa pushim dhe karrocat e mëdha të ushqimit, të mbuluara me plasmas të tejdukshëm marrin rrugën drejt qelive. Konsumohet pak më tepër se gjysma. Çfarë mbetet tepër, kthehet mbrapsht. Familjarët plotësojnë menunë në takimet e përjavshme. Edhe këtë ditë, ushqimi që hanë kuzhinierët dhe të burgosurit është i të njëjtës cilësi.

“Të gjithë qeniet njerëzore lindin të barabarta përsa i përket dinjitetit dhe të drejtave të tyre”, parulla e madhe e shkruar në një mur ka funksionuar sërish. Të paktën për ushqimin.

Kapërcimi i pragut
Hapet një derë e rëndë me shula të ndryshkur. Kemi dorëzuar aparatet telefonikë, portofolin dhe jemi kontrolluar imtësisht në trup, pavarësisht se “guida” në mbretërinë e mëkatit është vetë drejtori Kalemi. Mbyllet një derë, hapet tjetra dhe kështu me radhë. Shumë e shumë dyer. Mbas çdo dere të kontrollojnë me të njëjtin seriozitet bezdisës. Të ngjan vetja se je në aeroport dhe të duhet të fluturosh drejt SHBA-së. Mbas disa hapje-mbyllje dyersh nisin të ndryshojnë dhe aromat. Ajri gjithsesi është i rëndë.
Ndërtesa është e vjetër, që në kohën e pushtimit italian dhe në muret e saj gëlqerja është shumështresore. Megjithë kujdesin e vazhdueshëm me llaç, tulla dhe gëlqere të bardhë me shumicë, ngjan si fytyrë e plakur gruaje me makiazh; make up-it nuk i fsheh dot “rrudhat” e kohës. Modernia ka pamjet e disa kabinave telefonike të Albtelekom-it të cilat u shërbejnë po të burgosurve. Në secilën prej tyre janë shënuar numrat nga ku mund të telefonohet falas Avokati i Popullit dhe Komiteti i Helsinkit. Një nga të paraburgosurat telefonon në familjen e saj. Eshtë e veshur keq, sa ka mbaruar drekën dhe thotë se familjarët i ka larg. “Të tjerët edhe mund të kenë celularë këtu, por mua më rroftë kabina. Edhe sikur ta kisha një të tillë, ku do t´i gjeja lekët për karta”, thotë ajo. Ka veshje shumëngjyrëshe dhe është ezmere. Pastaj krejt e heshtur ndjek policin që e shoqëron sërish në qeli.
Një tjetër i paraburgosur është duke u kontrolluar në trup, mbështetur në mur. Sa ka ardhur nga gjykata. “Isha pak ashtu. Nuk e kuptova tamam. Më duket se më nxorën. Nuk e takova pastaj avokatin, po më duket se po rri kot sot, më duket se më thanë se u shuajt masa e sigurisë. Kështu më duket se tha gjykatësi, por kush e morri vesh”, flet shpejt ai me një tronditje që i lexohet lehtë në fytyrë dhe në dridhjen e pavullnetshme të duarve. I fut dhe i nxjerr duart nga xhepat me shpejtësi. Ngjan se kërkon diçka brenda tyre, por ata janë bosh. “E kanë kapur duke vjedhur në autobuz, më duket”, thotë polici që e kontrollon. “Tani që nuk e di çdo të bëhet me mua, tani nuk shtyhet fare, por s`kam çfarë bëj”, i jep zemër vetes i paraburgosuri. Pastaj gjallërohet papritur. I fut dhe i nxjerr duart nga xhepat sërish. Në sektorin e grave të paraburgosura është një fytyrë e re. Një vajzë mjaft simpatike, me një trup si produkt palestre – taka të larta, xhinse të puthitura ngushtë tek këmbët, dekolte e hapur dhe një gjoks bujar që të kap vështrimin si me grep. Një nga ato vajza që të bën të mos ndjehesh keq nëse të thonë “peshk”.
Vajza i tërheq vëmendjen dhe e bën madje edhe të ndryshojë krejtësisht tonin e zërit: Po dola, për atë do të më vijë keq që nuk do ta shoh më. Vetë vajza fotografohet, por nuk pranon të flasë asnjë fjalë. Duket mëkat që ndodhet brenda. Eshtë brenda për shkak të një mëkati të saj, mbasi i ka ndodhur një dramë familjare. Ajo nuk flet me asnjërën prej shoqeve të saj dhe shpejt kthen shpinën për të hyrë në korridor. Pikërisht aty ku disa fletë formati A4, bëjnë një “reklamë” të pazakontë: “Je i mërzitur, je pa shpresë, ju shqetëson ankthi dhe stresi... Një psikolog është gjithmonë këtu për t´ju dëgjuar”. “Si dalin zgjedhjet? Do të ketë amnisti për ne”, një tjetër i paraburgosur përgjigjet për pyetjen që ka bërë shoku i tij: “Patjetër që do të ketë amnisti. Unë vetë jam i pafajshëm”! Eshtë refreni i zakontë i atyre që kanë humbur lirinë, të cilëve, një alkimi e çuditshme, edhe sinjalet krejt të padukshme për botën jashtë, i shndërron në shpresë.

Tek njerëzit e Gërdecit
Në derën e çdo qelie është shkruar nga jashtë emri i të paraburgosurit. Në korridorin e katit të dytë, pikërisht aty ku vite më parë ishin mbyllur ish-drejtuesit e lartë komunistë, ndodhen të paraburgosurit më të njohur. Dera hapet dhe nga një shtrat marinari ngrihen në të njëjtën kohë, Ylli Pinari ish-drejtor i MEICO-s dhe Dritan Minxholli, ish-drejtor i fabrikës së Gërdecit. Brenda është nxehtë. Duhma e shiut jashtë, brenda të merr frymën. Eshtë një qeli fare e ngushtë. Jo më shumë se shtatë-tetë metra katror. E ngushtë dhe e gjatë, në formë katërkëndëshi. Tre stola plastikë, një aparat televizori, një frigorifer në cep, frutiera dhe një tufë më libra. Mbi shtratin e Pinarit dhe një aparat tensioni.
“Si mund të kalohet këtu? Eshtë e vështirë, por njeriu mësohet shpejt dhe me gjithçka. Tashmë jam mësuar dhe me faktin që paskam kaluar një infarkt në zemër në dhjetorin e kaluar. Ndoshta duhet të bëj një koronografi”, thotë Pinari. Vendos një kokërr trinitrinë nën gjuhë dhe shpjegon se është mjekuar prej kohësh nga zemra, por tashmë shqetësimet i janë shtuar. “Ankesa ndaj personelit”? Pinari hidhur. “Asnjë, nuk kam asnjë ankesë, nëse më duhet ta bëj, do ta bëja për fatin. Kurrë nuk e kisha menduar veten këtu në këto rrethana!”
Eshtë një bisedë mjaft e vështirë. Eshtë një bisedë që nuk mund të shmangë arsyen se pse ai, Minxholli dhe Delijorgji janë që prej një viti të paraburgosur, ndërsa një skuadër me ushtarakë e civilë janë marrë të pandehur. Tensioni në qeli është i lartë. Në fillimjavë do të dalin përpara gjykatës së lartë. Edhe pse pranojnë se kanë shumë gjëra për të thënë, edhe pse janë përmendur në qindra e qindra artikuj gazetash, në foltore politike dhe debate televizive, ata kanë vendosur të heshtin. Të këshilluar nga avokatët e tyre për të mos folur me shtypin, ata presin ditën e ballafaqimit të madh.
Megjithatë, është hera e parë që prej një viti që flasin me shtypin.
Befas, secili nga ta, bën të njëjtin pohim të çuditshëm për një njeri në kushtet e tyre: “Nuk themi që jemi të pafajshëm. Nëse kam shkelur rregullat teknike, nëse kam gabuar këtu e aty le të dënohem. Por nuk kam dashur kurrë të vras njerëz”, thotë me protestë të qetë e të lodhur Minxholli duke përgatitur një kafe dhe duke ndezur një cigare pa mbaruar atë që ka në dorë. “Kam firmosur dhjetëra e qindra shkresa. Shumë nga to kanë qenë rutinë e punës dhe mund edhe të kem gabuar diku. Nuk e kthej dot mbrapsht kohën, çfarë nuk do të jepja për të qenë sot ndryshe”, thotë Pinari.
Ndjehet që është i trishtuar. “Në këtë vit kam dëgjuar pothuaj gjithçka që kanë thënë për mua. Më kanë bërë kriminel, bandit, njeri të rëndomtë e gjithëfarë epitetesh të tjera. Në opinion është hedhur shumë baltë. Jashtë nuk funksionon parimi i prezmimit të pafajësisë. Kjo baltë do të na ndjekë në gjithë jetën sido që të vejë puna. Por kjo është e keqja më e vogël. Nata është e tmerrshme. Nuk janë pak 26 viktima. O zot!”
Dhe befas, nis e flet për procedurën e hetimit. Ka një mijë e një detaje që duhet të ishin ndryshe. Tashmë një njohës i mirë i kodeve, ai thotë se në gjykatë do të mbrohet duke thënë se nuk është njohur me akuzën. “Më kanë dhënë dy CD kompjuteri, por ku ta gjej kompiuterin këtu në qeli për të njohur akuzën”, thotë ai. “Unë kam qenë ushtarak, por jam arrestuar nga prokuror civil, por kush i sheh sot këto gjëra”.
Më pas detaje dhe detaje të pafundme nga ajo çfarë përgatiti shpërthimin e 15 marsit. Zgjedhjet. Ndikimi i tyre në proces. Përballja me ushtarakët. Ndjehet i tradhëtuar nga një pjesë e tyre. Fatmir Mediu? Eshtë një emër tabu dhe nuk përmendet. “E di që nuk do të më besosh dhe nuk ke pse të më besosh, por po të them që nuk e kam njohur kurrë baxhanakun e Berishës. Njëherë më kërkoi që të sillte dhe vëllain e tij në punë. I thashë se ishte punë e vështirë, por më tha se nuk kishte problem. Nuk di pastaj pse vëllai i tij nuk erdhi në Gërdec”, thotë Minxholli. Pastaj vijojnë hamendësime të pafundme. Si ndodhi? Pse ndodhi? “Ka tre xhirime të vendngjarjes. Dy kuptohet që janë bërë rastësisht. I treti, xhirimi nga hotel Kontinental në Vorë është bërë me kamera të vendosur në stativ. Ndoshta nuk do të mësohet kurrë e vërteta”, thonë. Nuk e besojnë se shkëndija fatale ka ardhur nga saldimi i një karroce. “Ishte salduar gati 20 minuta më parë”. Në qeli, teoritë konspirative janë krejt të besueshme. Në qeli, ka pak kohë për të menduar për veten. Në qeli, preokupimi kryesor është për ata që kanë mbetur jashtë. Për familjarët. “Ata e vuajnë më shumë se ne mbylljen këtu”, thonë të dy.

Delijorgji
Eshtë vonë. Orët që për të mbyllurit pa liri në qeli janë të pafundme, kanë kaluar krejt pa u ndjerë për ne të tjerët. Eshtë koha e vizitave të familjarëve. Dalim jashtë. Në korridor ndeshemi ballë për ballë me Delijorgjin. Eshtë i veshur me kostum të bardhë sportiv. Ka një gotë plastike me kafe në dorë dhe pi cigare. Shumë cigare. “Edhe një muaj, edhe një muaj të mos kishte ndodhur hataja dhe do të kishte mbaruar demontimi i predhave. Që atëherë janë demontuar vetëm 100 ton”, thotë Delijorgji. Duket i qetë ose më saktë di të fshehë mjaft mirë shqetësimin e tij. “Vrasjen nuk do ta pranoj kurrë. Nuk jam vrasës, në Gërdec vajta për të fituar sepse jam biznesmen dhe jo për të vrarë”, thotë me nervozizëm. “Nuk do të hidhja në erë gjithçka. Fati, fati i keq na mbylli këtu”. Emri i Mediut është sërish tabu. Në korridoret e burgut ai është “Ai”. “Ai” quhen dhe të tjerët rrotull kësaj historie.

Ikja
Rruga e kthimit është e njëjtë si më parë. Nga dritaret e vogla të secilës derë qelie dalin shtëllunga të dendura tymi cigaresh. Nga fundi i korridorit ka sërish avull. Dushet funksionojnë me ujë të nxehtë. Banjot janë të veshura me pllaka majolike. Por nuk kanë dyer. “Liria e të burgosurit, ta bësh atë punë me derë të hapur”, një nga të paraburgosurit që na ndjek me vështrim pyetës.
Jeta rrjedh sipas një rrethrrotullimi 24 orësh të pandryshueshëm: zgjimi në orën 06.00 të mëngjezit, gjumë në orën 22.00 të mbrëmjes. Macja e zezë është sërish në oborr. Askush nuk e ngacmon. Ka ushqim për të gjithë. Shiu ka mbaruar. Ka diell tashmë. Brenda në korridore dritat qëndrojnë të ndezura tërë kohën. Në pjesën fundore të njërës prej dyerve është shkruar me laps plumbi: “Këtu ke përballë një mur, çdo çast është një përjetësi, ditët janë të pafundme dhe çdo vit ka pafundësisht ditë”. Pak a shumë siç e ka thënë Oskar Uajldi. Por në Tiranë, tek 313, e ka shqipëruar sipas dhembjes vetjake, një dorë e panjohur. Tani ndoshta është jashtë. Ndoshta është ende brenda aty ku koha mbretëron ndryshe.

03/05/2009
Marrë nga revista MAPO

nga Vizitor Tue May 05, 2009 6:14 pm

"Gerdeci" procesi nuk hapet

Gjykata e Larte e ka shtyre seancen gjyqesore ne ngarkim te 29 te pandehurve dhe shoqerise “Albademil”, qe akuzohen nga Prokuroria e Pergjithshme si shkaktare per tragjedine e Gerdecit. (UDPATE)
Mungesa e te pandehurit Shkelzen Madani dhe avokatit te tij per arsye shendetesore, ngaterresa e te pandehurit Dritan Minxholli, ne prokuren per avokatin e tij, ku kishte nenshkruar me ermin Artan, mungesa e prokures per te pandehurit gjeneral Agim Lala, dhe Fahri Toska, kane qene kater arsyet qe e detyruan Kolegjin Penal te drejtuar nga Besnik Ymeraj ta shtyne kete seance e cila u zhvillua pa pranine e kamerave televizive.

Ne sallen e gjyqit nga te pandehurit te cilet jane ne gjendje arresti, ka qene vetem Sokol Ngjeci, i cili mesa duket do te jete i vetmi qe do te marre pjese ne proces nga ata qe ndodhen ne burgun 313. Tre te akuzuarit e tjere, Delijorgji, Minxholli dhe Pinari kane kerkuar qe ne proces te perfaqesohen nga avokatet perkates edhe pa pranine e tyre.

Nga te gjithe gjeneralet e akuzuar, ne salle ndodhej vetem ish-shefi i Shtabit te Pergjithshem Luan Hoxha, i cili tha se do te mungoje ne seancat e radhes dhe do te perfaqesohet me avokatin e tij. Edhe ish-ministri i Mbrojtjes, Fatmir Mediu ka preferuar te dergoje dy avokatet e tij, te cilet do ta perfaqesojne ate edhe ne mungese te tij.

Per shkak se te pandehurit dhe mbrojtja e tyre, nuk ka qene e gjitha prezente ne sale grupi i 5 prokuroreve qe do te paraqesin akuzen nuk e mori dot fjalen.

Sokol Stojani, Arben Dollapi, Arqile Koca, Alfred Progonati si edhe Kujtim Luli, te cilet thane se jo domosdoshmerisht duhet te jene te peste ne salle ne seancat ne vazhdim dhe jane grupi i cili do te perfaqesoje akuzen e shtetit shqiptar ne procesin me te bujshem te viteve te fundit.

29 avokate ishin prezente ne salle, ndersa vetem nje i pandehur Zenun Ferro nuk pranoi te mbrohet ne kete proces me avokat, por ka kerkuar te vetembrohet.

Avokati Arben Prifti ka marre persiper te mbroje me shume te pandehur ne proces, tre prej tyre, Delijorgjin, Minxhollin, Juliana panaritin, si edhe shoqerine “Albademil”.