1944 / Fotografitë e drejtuesve komunistë me emisarët jugosllave..

nga **Morena** Mon Feb 07, 2011 1:08 pm

Një album i tërë i tregon udhëheqësit e të ashtuquajturit shtab
nacionalçlirimtar dhe drejtuesve të Partisë Komuniste të Shqipërisë me
emisarët jugosllavë Dushan Mugosha dhe Miladin Popoviç. Natyrisht nuk
bëhej fjalë për luftë. Të gjithë ata që kanë dalë në pyjet e bukura të
Shqipërisë, në lëndinat me bar ose me borë, janë të gjithë të
shëndetshëm në pritje të orës së mbarimit të luftës dhe sinjalit të
duhur për të goditur “armikun” (që ishin kundërshtarët politikë).

1942/Enver Hoxha, Miladin Popoviç, Dushan Mugosha në Labinot

Miladin
Popoviç, sekretar rajonal i PKJ-së për Kosovë dhe Metohi mori një rol
kryesor në bashkimin e grupeve komuniste dhe në profilizimin e PKSH-së
si një subjekt shtesë i PKJ-së. Në mesin e vitit 1939, PKJ-ja ishte e
interesuar për krijimin e Partisë Komuniste të Shqipërisë. Popoviç
kishte hyrë në lidhje me komunistët e Shqipërisë për të sqaruar “rolin
dyshues të Zai Fundos”. Ai (Popoviç), pasi mori nga Tito direktivat e
veprimit në Zagreb, hyri në lidhje me Grupin Komunist të Shkodrës
nëpërmjet Fadil Hoxhës, Emin Durakut dhe Thanas Zikos. Ky i fundit ishte
student në Beograd, madje vdiq atje. Pas kësaj Hoxha dhe Duraku erdhën
në Kosovë.

Miladin Popoviç, mbajti në Konferencën e 5-të të
PKJ-së në Zagreb, raportin mbi gjendjen e grupeve komuniste në Shqipëri.
Pasi Jugosllavia u sulmua nga forcat gjermane dhe italiane në prill
1941, çka solli kapitullimin e saj, Miladin Popoviç, vëllai i tij dhe
Kristo Filipoviçi u arrestuan teksa udhëtonin nga Kosova për në Mal të
Zi, dhe u internuan në një shkollë të vjetër e të braktisur në Peqin. Ky
arrestim ndërpreu edhe lidhjet midis komunistëve shqiptarë dhe
jugosllavë. Në pranverë të vitit 1941, Vasil Shanto dhe Qemal Stafa të
grupit të Shkodrës, ngarkuan Fadil Hoxhën për të mbajtur lidhjet e
këputura më parë (Vladimir Dedijer “Il sangue tradito”). Në shtator 1941
vjen në Shqipëri e qëndron 10 ditë, Dushan Mugosha.

Ai merr
kontakte me grupet komuniste të Shkodrës dhe të “Të Rinjve”, ku ndër të
tjera propozoi lirimin e Miladinit nga kampi i Peqinit. Koço Tashko në
një letër që i shkruan Kominternit, thotë se që të lehtësohej procesi i
formimit të partisë mbi bazën e shkrirjes së tri grupeve komuniste në
shtator 1941 ai ka qenë në Vitomiric të Pejës (së bashku me Xhevdet
Dodën dhe me një anëtar të grupit të “Të Rinjve”, për të folur me Dushan
Mugoshën pranë KQ të PKJ-së atje, ku kishte kërkuar ndërmjetësim të
kësaj partie për formimin e PKSH-së. Ata i kërkuan falje atij për
mostakimin në Tiranë nga mosnjohja.

Enver Hoxha, Miladin Popoviç, Vasil Shanto, Kristo Themelko,
Ramadan Çitaku në Labinot pranë kasolles së Shegunit

Pas
kësaj, KQ i PKJ-së, dërgoi Mugoshën në Shqipëri për të qëndruar sa më
gjatë, ku u kërkua nxjerrja e Miladin Popoviçit nga kampi i Peqinit.
Personat që u morën me lirimin e tij ishin Vasil Shanto dhe Mustafa
Gjinishi. Në kujtimet e tij Mugosha shkruan se Grupi i Korçës ishte më i
vjetri dhe kishte kryetar Koço Tashkon, “ishdiplomat që kishte dalë
shpejt nga puna, kishte banuar në Moskë dhe kishte punuar privat në
Tiranë”. Ai thotë se Koçi Xoxe ishte zejtar që ishte anëtar i grupit që
nga viti 1933, Miha Lako ishte punëtor, se Enver Hoxha kishte ardhur në
Grupin e Korçës në prag të Luftës së Dytë Botërore. Si Dushani, ashtu
edhe Miladini, përzgjodhën drejtuesit e lartë komunistë. Ata u bënë
instruktuesit kryesorë të vëllavrasjes së madhe që ndodhi në vitet 1943 –
1944. Në fund të fundit, si komunistët, ballistët, zogistët, etj, ishin
të gjithë shqiptarë. Vrasjet e tyre ishin vetëm në dëm të Shqipërisë.

Por
drejtuesit e lartë të PKSHsë, përveçse shërbëtorë ishin edhe krejt
naivë. Të mbërthyer nga një arrogancë ndaj vëllezërve të tyre dhe të
pushtuar nga një mendjelehtësi e jashtëzakonshme në raport me
jugosllavët, komunistët e Shqipërisë kanë lënë në letër emocionet e tyre
nga koha e luftës. Letrat drejtuar Miladin Popoviçit, Dushan Mugoshës
por edhe Josib Broz – Titos, ngeleshin në çdo kohë, pengjet më të
sigurta në duart të jugosllavëve. Janë qindra prej tyre që janë të
struktura sot në arkivat e Beogradit, si dëshmia më e gjallë e asaj që
ka ndodhur në atë kohë aq të vështirë për Shqipërinë. Jo pak presione
është bërë me këto letra, pjesa publike e të cilave duhet të pranojmë se
është mjaft e vogël. Ato janë përdorur për kthesa në histori ose për të
bërë ujditë e nevojshme që siguronin një regjim të ashpër në Shqipëri
dhe një terror të garantuar në Kosovë. Këto letra që po botojmë sot janë
publikuar nga Vladimir Dedijer në librin “Gjaku i tradhtuar”, një libër
që njohu botimin në vitin 1949 dhe që shihej më së shumti si
kundërveprim ndaj skizmës së vitit 1948 kur Jugosllavia e shpall armike
nga Stalini. Dedijer, sekretar i Titos, ka botuar disa letra me
faksimile në librin e tij. në atë kohë Enver Hoxha tregoi një interes të
paparë për të ditur se çfarë kishte tjetër në ato arkiva, kush kishte
raportuar (ndoshta) kundër tij dhe si ruheshin raportimet e tij kundër
të tjerëve.

Dushan Mugosha dhe Vasil Shanto

Letra e Enver Hoxhës drejtuar Dushan Mugoshës

Shok
i dashur Dushan Mugosha! Tash jam më i fortë nga atë ditë që u ndamë po
malli është kurdoherë i madh. Aliu qenkësh më i fortë nga ne, sido që
sigurisht e marr me mënd ay e dinte se sa e preku ndarja. Jo ne por të
gjithë ishin të prekur. Dr. Nishani zuri të qarët duke thënë ?kujtoj
poshtërsitë që ka thënë armiku për Dushanë e Alinë për këta dy shokë, aq
të mirë, të vendosur, që kanë lënë familjet, vendin e tyre dhe erdhën
të na ndihmojnë ne, të luftojnë tok me ne?. Por të flasim për punë pak.
Këtu kanë ardh gati të gjithë Tuk, Besnik, Hodo, Dali, Beqir Balluk,
Nexhip, Pullumb etj. Nakua me Shulen s’kanë ardh akoma. Me ta kemi
fillue me ba disa konferenca. E filloi Tuku me Besnikun, konferenca
publike për mbi aksionet e Brigadës, qëndrimin e partizanëve etj.

Do
të fillojmë dhe një kurs të vogël, ne kemi konferenca me këto tema.
-Lufta imperialiste e para, dhe e dyta, luftë e drejtë dhe e padrejtë.
-Partia në Ushtri. -Organizimi i pushtetit. -Lufta Nacionalçlirimtare.
Do të organizojmë edhe disa kurse ushtarake. Tuku nuk është shumë i
kënaqur nga Mehmeti (mos e merr se po të shkruaj apostafat për këtë gjë
dhe me tendencë). Por Tuku na priste dhe thotë se qëkur ka ikur Sala
Mehmeti s’peshon njeri, përpara mbledhjes së brigadës ka nënvleftësuar
aksionin kundër Haki Blloshmit dhe atë të. Urdhra të çuditshme dhe jo
shoqërore i ka dhënë Tukut e mjaft gjëra të tjera. Të gjitha këto, mos
ki frikë se do t’i shohim me gjakftohtësi, pa paragjykime dhe do të
veprojmë ashtu si vendosëm. Zgjedhjet në Korçë po bëhen me sukses në
zonat e lira, por kemi frikë se do të na vinë shumë pak nga zonat e
okupuara. Do të të lajmërojmë për zhvillimin e gjërave.Dushan na shkruaj
dhe ti kurdoherë. Të përqafoj me shumë mall Taras

Letra e Nexhmije Hoxhës drejtuar Dushan Mugoshës

I
dashur shoku Dushan. Me keqardhje të madhe mora vesht largimin tënd nga
Shqipnija. Veçanërisht më erdhi keq që nuk mundëm të takohemi para se
t’iknje. Me gjithë se kemi ndenjur pak kohë bashkë e ndjej mungesën
t’ënde në mes t’onë ashtu si edhe shokët më t’afërt. Sigurisht do të
kujtojsh jo vetëm shokët që jetove dhe bashkëpunove gjatë këtyre dy
vjetëve e ma, por sigurisht do të marrë malli dhe për malet e fushat e
Shqipërisë që i lave me djersë dhe që u pive dhallën. A po jo ? Jo vetëm
ne, por gjithë populli Shqiptar do të ketë një mik të dashur të tij e
sigurisht kur të sjellë rasti të kthehesh ndonjë herë në vendin tonë, do
të shohësh se me punë do të të shpërblejë atë që ke bërë për shpëtimin
dhe naltësimin e tij. Sigurojmë me bindje të plotë që do të shtojmë
gjithnjë hovin e punës që të forcojmë e të naltësojmë Partinë tonë dhe
t’i sigurojmë dhe popullit t’onë pushtetin e tij.

Se vetëm
kështu do të shpërblejmë dhe ndihmën tuaj të vlefshme. Dushan, thuaju
shokëve të Jugosllavisë, se shokët Shqiptarë ndjekin me admirim hapin e
tyre dhe kërkojnë emra që të ndjekin dhe shembullin e tyre heroik.
Thuaju që gjithë populli Shqiptar ndjenë për popujt e Jugosllavisë dhe
për luftën e tyre një dashuri të madhe. Të gjithëve të fala shoqërore.
Mos na harro. Po të mundësh na kujto dhe me ndonjë cop letër. Udhë e
mbarë dhe u pjekshim për së shpejti në botën e lirë? Vdekje fashizmit -
Liri popullit? Të fala shoqërore Nexhmija.

Nga Kastriot Dervishi Gazeta 55.

Thursday	+14°	+7°
Friday	+12°	+6°
Saturday	+13°	+4°
Sunday	+11°	+1°
Monday	+11°	+1°
Tuesday	+12°	+5°

1944 / Fotografitë e drejtuesve komunistë me emisarët jugosllave..

1944 / Fotografitë e drejtuesve komunistë me emisarët jugosllave..

MENU

SHTYPI I DITES

REVISTA

FAQET PARTNER