Ç'mendim keni për gjuhën letrare të Shqipes?

nga Mona Tue Dec 21, 2010 2:37 pm

Duke lexuar një referat të zotit Mehmet Elezi, mbajtur me dt 16 Dhjetor 2010, mbi standartizimin e gjuhës letrare të shqipes, më lindi ideja të diskutojmë mbi këtë temë
Ç'mendim keni mbi standartizimin e gjuhës tonë letrare?
Tashmë dihet që baza e gjuhës letrare aktuale është Toskërishtja (më sakt dialekti jugor i përpunuar). Në diskutim është sërish gjuha letrare, kush do vendoset si bazë, gegërishtja apo sërish toskërishtja.
Duke krahasuar gjuhët letrare të SHqipërisë dhe asaj të Kosovës, gjuha letrare që përdoret në Kosovë ka si bazë gegërishten, ndërsa kjo e jona Toskërishten, të dy shtetet flasin të njëjtën gjuhë por dallimi është tek mënyra si flitet. Kjo gjuhë shqipe e përbashkët për ne,
Çfar standarti kishte në fillim kur trevat shqiptare ishin të pa ndara?
Pse Kosova ka bazë gegërishten?
A mos ndoshta gegërishtja ishte baza fillestare e gjuhës tonë?
Dalin shum pyetje, mbi këtë temë, do thoja diskutimin ta bëjm pa mar parasysh nga jemi si origjinë.
Z.Mehmet Elezi, shkrimtarë me origjinë nga Tropoja, në referatin e tij paraqet 3 arsye pse nuk duhet ndryshuar standartizimi i gjuhës letrare

1) Askush nuk mund të argumentojë se gegërishtja është krejt eprore ndaj toskërishtes ose e kundërta. Si gegërishtja edhe toskërishtja kanë epërsitë ose mangësitë e veta. Të dyja janë pjesë jetike të gjuhës shqipe, qëndrojnë si barkushet e zemrës.

2) Shqiptarët s’kanë më kohë me derdhë energji në mosmarrëveshje të panevojshme. Energjitë duhen përqendruar te ndërtimi i të ardhmes së përbashkët në Europë.

3) Dhe së fundi, është si është, mbi gjashtëdhjetë vjet me këtë standard është shkruar e jetësuar një kulturë e tërë.

Ju ftoj në diskutim

nga **Morena** Tue Dec 28, 2010 6:53 pm

Nje pyetje per mbrojtesit e versionit stalinist te gjuhes shqipe, qe
quhet standard, a e mbroni kete standard si trashegimi te sistemit te
kaluar apo keni argumente te tjera qe kane lidhje me "skrupulozitet
akademik"? Se ky standardi vetem "skrupulozitet akademik" nuk ka pasur.
Ky, sic shprehen edhe vete baballaret e tij, eshte bazuar ne gjuhen e
levruar ne Shqiperine socialiste, duke menjanuar me qellim krejtesisht
shkrimtaret e veriut apo ne pergjithesi gegnishten. Qellimi per kete
sigurisht qe ka qene politik. Mendimi varet nga gjuha, eshte i
kondicionuar prej saj. Duke shkallmuar gjuhen shkallmohej edhe mendimi
anti-sistem i shqiptareve. Dekade pas dekade shqiptaret do te harronin
fjalet qe perbenin problem per sistemin. Varferim i gjuhes shqipe duke
tretur dialektin geg mjaft te pasur dhe te provuar te tille edhe me
fjalorin e fundit te Mehmet Elezit. S'ka rruge tjeter pervecse nje
kongres tjeter per drejtshkrimin e shqipes ku profesionistet e fushes,
pa presion politik, pa diktatore qe diktojne punen e akademikeve, pa
sistem totalitar qe kerkon te veje ne sherbim cdo gje, te vendosin me te
miren e mundshme.Gjuha (edhe ajo shqiptare) eshte nje rezervuar shume i madh ku
gjenden gjuha standarte, gjuha letrare, dialektet, krahinizmat, gjuha e
te rinjve, e grave e burrave e me radhe, e me radhe. Cdo te thote
atehere, ne kete kontekst, te shkallmosh gjuhen?Po bej nje
analogji: Pooli gjenetik shqiptar, i territoreve te kultures/gjuhes
shqiptare eshte e perbere nga gjenet e fshatareve/qytetare,
jugoreve/veriore, maloreve/fushore, intelektuale/punetore. Cdo te thote
ne kete kontekst te shkaterrosh gjenet shqiptaret? Nese nje
sarandiot kryqezohet me nje shkodran, njerezit thone, hajt te
trashegohet cifti e me jete te gjate femijes (gjeneve). Kur kryqezohet
nje tiranas me nje prishtinali, gezohet cifti dhe terbohen te dy
katundet. Askujt nuk i shkon ndermend se keto martesa cojne ne shkallmim
te "races shqiptare".Kur njerezit flasin ne dialektin e tyre, qe
eshte shqiptar dhe si e tille pjese e gjuhes shqipe, ai quhet katundar.
Kur dikujt i dallojme theksin e dialektit ne gjuhen standarte e quajme
katundar. Kur te rinjte krijojne gjuhen e tyre, ndjehemi te kercenuar se
po prishet gjuha. Dikush qe edhe pse mund ta zoteroje shqipen
shkelqyeshem, por prape nuk mund ta fshehe se nga vjen (larg qofte nga
veriu), e konsiderojme kulturalisht inferior dhe e perqeshim.Gjuha
eshte e njerezve, per njerezit. Gjuhetaret ndjekin sesi njerezit e
perdorin, se si e zhvillojne, se si rikrijojne, e modulojne, e
thjeshtojne apo komplikojne. Ata mbajne shenime. Ata ndjekin se sa
funskional eshte standarti, sa ze rrenje ai ne njerez, cfare nuk
funksion e vdes e paperdorur kurre dhe e ripunojne standartin duke
normuar zhvillimet e reja te gjuhes. Nuk eshte roli i gjuhetarit te
diktoje se cfare dhe si duhet te flase njeriu: per kete ka disa
konvencione sociale: per hir te respektit te tjetrit, per respekt te
komunikimit, njeriu mundohet te artikulohet qarte e kuptueshem. Kur nje
gjuhetar del nga roli i tij dhe i imponon njeriut se si te flase, kur
percmon ne publik dialektin, krahinizmin, njerezit dhe individualitetin e
tyre gjuhesor, ai nuk eshte me gjuhetar por nje gjuhetar totalitar dhe
racist.

nga Mona Tue Dec 28, 2010 7:42 pm

Nuk eshte roli i gjuhetarit te diktoje se cfare dhe si duhet te flase njeriu,,,

Nuk mendoj se standartizimi i gjuhës shqipe detyron njerzimin si të flasi, mendoj e shkruara në tekstet shkollore, në gazeta apo medjat publike duhet të jet e standartizuar në një mënyrë që të kuptohet nga të gjith
Nëse ecim me iden që paragjykohemi nga mënyra e të folurës, skemi për të arritur në një gjuhë ekzakte letrare

nga Vizitor Fri Jan 11, 2013 2:58 pm

Morena shkruajti:Nje pyetje per mbrojtesit e versionit stalinist te gjuhes shqipe, qe
quhet standard, a e mbroni kete standard si trashegimi te sistemit te
kaluar apo keni argumente te tjera qe kane lidhje me "skrupulozitet
akademik"? Se ky standardi vetem "skrupulozitet akademik" nuk ka pasur.
Ky, sic shprehen edhe vete baballaret e tij, eshte bazuar ne gjuhen e
levruar ne Shqiperine socialiste, duke menjanuar me qellim krejtesisht
shkrimtaret e veriut apo ne pergjithesi gegnishten. Qellimi per kete
sigurisht qe ka qene politik. Mendimi varet nga gjuha, eshte i
kondicionuar prej saj. Duke shkallmuar gjuhen shkallmohej edhe mendimi
anti-sistem i shqiptareve. Dekade pas dekade shqiptaret do te harronin
fjalet qe perbenin problem per sistemin. Varferim i gjuhes shqipe duke
tretur dialektin geg mjaft te pasur dhe te provuar te tille edhe me
fjalorin e fundit te Mehmet Elezit. S'ka rruge tjeter pervecse nje
kongres tjeter per drejtshkrimin e shqipes ku profesionistet e fushes,
pa presion politik, pa diktatore qe diktojne punen e akademikeve, pa
sistem totalitar qe kerkon te veje ne sherbim cdo gje, te vendosin me te
miren e mundshme.Gjuha (edhe ajo shqiptare) eshte nje rezervuar shume i madh ku
gjenden gjuha standarte, gjuha letrare, dialektet, krahinizmat, gjuha e
te rinjve, e grave e burrave e me radhe, e me radhe. Cdo te thote
atehere, ne kete kontekst, te shkallmosh gjuhen?Po bej nje
analogji: Pooli gjenetik shqiptar, i territoreve te kultures/gjuhes
shqiptare eshte e perbere nga gjenet e fshatareve/qytetare,
jugoreve/veriore, maloreve/fushore, intelektuale/punetore. Cdo te thote
ne kete kontekst te shkaterrosh gjenet shqiptaret? Nese nje
sarandiot kryqezohet me nje shkodran, njerezit thone, hajt te
trashegohet cifti e me jete te gjate femijes (gjeneve). Kur kryqezohet
nje tiranas me nje prishtinali, gezohet cifti dhe terbohen te dy
katundet. Askujt nuk i shkon ndermend se keto martesa cojne ne shkallmim
te "races shqiptare".Kur njerezit flasin ne dialektin e tyre, qe
eshte shqiptar dhe si e tille pjese e gjuhes shqipe, ai quhet katundar.
Kur dikujt i dallojme theksin e dialektit ne gjuhen standarte e quajme
katundar. Kur te rinjte krijojne gjuhen e tyre, ndjehemi te kercenuar se
po prishet gjuha. Dikush qe edhe pse mund ta zoteroje shqipen
shkelqyeshem, por prape nuk mund ta fshehe se nga vjen (larg qofte nga
veriu), e konsiderojme kulturalisht inferior dhe e perqeshim.Gjuha
eshte e njerezve, per njerezit. Gjuhetaret ndjekin sesi njerezit e
perdorin, se si e zhvillojne, se si rikrijojne, e modulojne, e
thjeshtojne apo komplikojne. Ata mbajne shenime. Ata ndjekin se sa
funskional eshte standarti, sa ze rrenje ai ne njerez, cfare nuk
funksion e vdes e paperdorur kurre dhe e ripunojne standartin duke
normuar zhvillimet e reja te gjuhes. Nuk eshte roli i gjuhetarit te
diktoje se cfare dhe si duhet te flase njeriu: per kete ka disa
konvencione sociale: per hir te respektit te tjetrit, per respekt te
komunikimit, njeriu mundohet te artikulohet qarte e kuptueshem. Kur nje
gjuhetar del nga roli i tij dhe i imponon njeriut se si te flase, kur
percmon ne publik dialektin, krahinizmin, njerezit dhe individualitetin e
tyre gjuhesor, ai nuk eshte me gjuhetar por nje gjuhetar totalitar dhe
racist.

jam shum dakord mew ty e gjithshka qe ke shkrujt ti