Kodi Civil

nga jeta Mon Sep 15, 2008 10:03 pm

I G J
Nr. 7850, datë 29.7.1994
PËR KODIN CIVIL TË REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË

Në mbështetje të nenit 16, të ligjit nr.7491, datë 29.4.1991 "Për dispozitat kryesore kushtetuese", me propozim të Këshillit të Ministrave,

Përmbajtja
PJESA I: PJESA E PËRGJITHSHME
TITULLI I: SUBJEKTET E SË DREJTËS CIVILE
KREU I: PERSONAT FIZIKË
KREU II: PERSONAT JURIDIKË
TITULLI II: PËRFAQËSIMI
KREU I: KUPTIMI DHE LLOJET E PËRFAQËSIMIT
TITULLI III: VEPRIMET JURIDIKE
KREU I: DISPOZITA TË PËRGJITHSHME
KREU II: PAVLEFSHMËRIA E VEPRIMEVE JURIDIKE

nga jeta Mon Sep 15, 2008 10:04 pm

A. Zotësia juridike
Neni 1 - Çdo person fizik gëzon zotësi të plotë e të barabartë për të pasur të drejta dhe detyrime civile, brenda kufijve të caktuar me ligj.

Neni 2 - Zotësia juridike fillon me lindjen e personit gjallë dhe mbaron me vdekjen e tij. Fëmija kur lind i gjallë gëzon zotësi juridike që nga koha e zënies.

Neni 3 - Të huajt gëzojnë po ato të drejta e detyrime që u njihen shtetasve shqiptarë, përveç përjashtimeve të caktuara me ligj.

Neni 4 - Personit fizik nuk mund t'i kufizohen të drejtat civile, përveç përjashtimeve të caktuara me ligj. Veprimi juridik që kufizon zotësinë juridike të një personi fizik, është i pavlefshëm.

B. E drejta e emrit
Neni 5 - Çdo person fizik ka të drejtën dhe detyrimin të ketë emrin dhe mbiemrin e tij që i vihen sipas ligjit. Personi, të cilit i mohohet e drejta e përdorimit të tyre ose cënohet nga përdorimi që të tjerët i bëjnë padrejtësisht, mund të kërkojë në gjykatë përdorimin e emrit ose të mbiemrit të vet, pushimin e cënimit, si dhe shpërblimin e dëmit përkatës. Kjo kërkesë mund të paraqitet edhe nga persona që, ndonëse nuk mbajnë emrin ose mbiemrin e cënuar, apo të përdorur padrejtësisht, kanë interesa familjare të denja për t' u mbrojtur. Gjykata kur pranon padinë urdhëron botimin e vendimit nëFletoren Zyrtare. Me kërkesën e paditësit gjykata mund të urdhërojë botimin e vendimit të saj edhe në gazeta të tjera. Pseudonimi i përdorur nga personi fizik gëzon të njëjtën mbrojtje.

C. Zotësia për të vepruar
Neni 6 - Personit, kur mbush moshën tetëmbëdhjetë vjeç, i lind zotësia e plotë që me veprimet e tij të fitojë të drejta dhe të marrë përsipër detyrime civile. Zotësinë e plotë për të vepruar e fiton me anë të martesës edhe gruaja që nuk ka mbushur moshën tetëmbëdhjetë vjeç. Ajo nuk e humbet këtë zotësi edhe kur martesa është deklaruar e pavlefshme ose është zgjidhur para se të mbushë moshën tetëmbëdhjetë vjeç.

Neni 7 - I mituri, që ka mbushur moshën katërmbedhjetë vjeç, mund të kryejë veprime juridike vetëm me pëlqimin e mëparshëm të përfaqësuesit të tij ligjor. Megjithatë ai mund të bëjë pjesë në organizata shoqërore, të disponojë atë që fiton me punën e tij, të depozitojë kursimet dhe t'i disponojë vetë këto depozita.

Neni 8 - I mituri që nuk ka mbushur moshën katërmbëdhjetë vjeç, është i pazoti për të vepruar. Ai mund të kryejë veprime juridike që i përshtaten moshës së tij dhe që përmbushen aty për aty, si dhe veprime juridike qe i sjellin dobi pa asnjë kundërshpërblim. Veprimet e tjera juridike i kryen në emër të tij përfaqësuesi ligjor.

Neni 9 - Të miturit me moshë katërmbëdhjetë vjeç deri në tetëmbëdhjetë vjeç, i cili është i pazoti të kujdeset për punën e tij për shkak sëmundjesh psiqike ose zhvillimi të metë mendor, mund t'i hiqet zotësia për të kryer veprime juridike me vendim të gjykatës. Këto veprime mund të kryhen vetëm nëpërmjet përfaqësuesit të tij ligjor.

Neni 10 - Personit madhor, që për shkak sëmundjeje psiqike ose zhvillimi të metë mendor, është tërësisht ose pjesërisht i pazoti të kujdeset për punët e tij, mund t'i hiqet ose kufizohet zotësia për të kryer veprime juridike me vendim të gjykatës.

Neni 11 - Veprimi juridik që kufizon zotësinë për të vepruar është ipavlefshëm.

Ç. Banimi dhe qëndrimi
Neni 12 - Banimi është vendi ku personi, për shkak të punës apo të shërbimit të përhershëm, të ndodhjes së pasurisë apo të realizimit të interesave të veta, qëndron zakonisht ose të shumtën e kohës. Çdo person madhor ka të drejtë të caktojë lirisht vendbanimin e tij. Personi nuk mund të ketë njëkohësisht me shumë se një vendbanim. Kjo dispozitë nuk zbatohet për vendbanimin e veprimtarisë së tregtarit.

Neni 13 - I mituri që nuk ka mbushur moshën katërmbëdhjetë vjeç, ka për banim atë të prindërve të tij. Kur prindërit kanë banime të ndryshme, fëmija e tyre nën katërmbëdhjetë vjeç ka për banim atë të prindit pranë të cilit jeton. Personi të cilit i është hequr zotësia për të vepruar dhe fëmijët nën kujdestari kanë për banim atë të përfaqësuesit të tyre ligjor.

Neni 14 - Vendqëndrimi i personit është vendi ku ai ndodhet për të kryer punë ose detyra të caktuara, për të vazhduar një shkollë ose kurs të caktuar, për t'u mjekuar, për të vuajtur një dënim penal, dhe për raste të tjera të kësaj natyre.

D. Shpallja e zhdukjes dhe e vdekjes së një personi
Neni 15 - Personi që mungon nga vendi i banimit ose i vendqëndrimit të fundit të tij dhe për të cilin nuk ka lajme për më shumë se dy vjet, me kërkesën e çdo të interesuari mund të shpallet i zhdukur me vendim të gjykatës. Kur dita e lajmeve të fundit nuk mund të caktohet, afati i mësipërm fillon nga dita e parë e muajit pasardhës në të cilin janë marrë lajmet e fundit. Kur muaji nuk mund të caktohet, afati fillon nga dita 1 janar e vitit të mëpasëm.

Neni 16 - Me shpalljen e zhdukjes së një personi, për administrimin e pasurisë së tij caktohet një kujdestar. Vendimi i gjykatës, me të cilin një person është shpallur i zhdukur, botohet në Fletoren Zyrtare dhe i dërgohet për regjistrim zyrës përkatëse të gjendjes civile.

Neni 17 - Personi që është shpallur i zhdukur, me kërkesën e çdo të interesuari, mund të shpallet i vdekur me vendim të gjykatës, kur kanë kaluar pa patur lajme katër vjet nga dita që është shpallur i zhdukur.

Neni 18 - Personi që ka humbur gjatë veprimeve luftarake dhe kjo humbje vërtetohet nga organet kompetente ushtarake, në rast se kanë kaluar pa patur lajme dy vjet, nga dita që ka hyrë në fuqi marrëveshja e paqes ose tre vjet nga mbarimi i veprimeve luftarake, mund të shpallet i vdekur me vendim të gjykatës, pa qenë nevoja të shpallet më parë i zhdukur.

Neni 19 - Personi që ka humbur gjatë një fatkeqësie natyrore ose në rrethana që bëjnë të besohet se ka vdekur, mund të shpallet si i tillë me vendim të gjykatës, kur kanë kaluar pa patur lajme dy vjet nga dita që ka ngjarë fatkeqësia, pa qenë e nevojshme të shpallet më parë i zhdukur. Kur nuk caktohet dita në të cilën ka ndodhur fatkeqësia, afati dy vjeçar fillon nga dita e parë e muajit që vjen pas atij në të cilin ka ndodhur fatkeqësia dhe, kur nuk mund të caktohet as muaji, afati fillon nga dita e parë e muajit janar të vitit të mëpasëm.

Neni 20 - Kur dy ose më shumë persona kanë vdekur dhe nuk mund të provohet kush prej tyre ka vdekur më parë, për efekte juridike, quhet se të gjithë kanë vdekur në një kohë.

Neni 21 - Kur shpallet vdekja e një personi të zhdukur, caktohet dita se kur ka ngjarë ajo. Kur kjo ditë nuk është e mundur të vërtetohet me saktësi, gjykata e cakton atë sipas rregullave të parashikuara në nenet e këtij Kodi. Me kërkesën e çdo të interesuari, gjykata që ka dhënë vendimin, mund të ndryshojë datën e vdekjes, kur vërtetohet se personi ka vdekur në një ditë tjetër.

Neni 22 - Vdekja e shpallur me vendim të gjykatës barazohet në të gjitha pasojat juridike me vdekjen e vërtetë. Vendimi i gjykatës me të cilin një person është shpallur i vdekur, botohet në Fletoren Zyrtare dhe i dërgohet për regjistrim zyrës përkatëse të gjendjes civile.

Neni 23 - Kur personi që është shpallur i vdekur del se është i gjallë, me kërkesën e tij ose të çdo të interesuari, vendimi prishet nga gjykata që e ka dhënë. Personi që del se është gjallë ka të drejtë të kërkojë pasurinë e tij dhe pasurinë e fituar me anë të saj, qoftë edhe nga personat e tretë që e kanë fituar nga ata, të cilëve u ka kaluar kjo pasuri për shkak të deklarimit të vdekjes së tij, në kufijtë dhe kushtet e parashikuara nga ky Kod e nga Kodi i Familjes.

nga jeta Mon Sep 15, 2008 10:04 pm

A. Dispozita të përgjithshme
Përmbajtja e personit juridik
Neni 24 - Personat juridikë janë publikë dhe privatë.

Neni 25 - Persona juridikë publikë janë institucionet e ndërmarrjet shtetërore, që financohen vetë ose nga buxheti i shtetit, si dhe entet e tjera publike të njohura nga ligji si person juridik. Institucionet dhe entet shtetërore, që nuk ndjekin qëllime ekonomike, nuk regjistrohen.

Neni 26 - Persona juridikë privatë janë shoqëritë, shoqatat, fondacionet dhe entet e tjera me karakter privat, të cilat e fitojnë personalitetin juridik në mënyrën e caktuar nga ligji.

Emri i personit juridik
Neni 27 - Personi juridik ka emrin e tij të plotë dhe të shkurtuar. Emri i çdo shoqërie ose organizate tjetër që zhvillon veprimtari ekonomike është firma e saj, e cila duhet të shprehë sidomos qëllimin e kësaj veprimtarie.

Qendra e personit juridik
Neni 28 - Personi juridik ka qendrën atje ku ndodhet organi drejtues i tij, përveç kur në statut ose në aktin e krijimit është parashikuar ndryshe.

Zotësia e personit juridik
Neni 29 - Personi juridik ka zotësi të fitojë të drejta dhe të marrë përsipër detyrime civile që nga çasti i krijimit të tij dhe, kur ligji parashikon se duhet të regjistrohet, që nga çasti i regjistrimit.

Neni 30 - Personi juridik mund të kryejë çdo veprim juridik të lejuar nëligj, në aktin e krijimit ose në statut.

Neni 31 - Personi juridik vepron me anë të organeve të veta të parashikuara në ligj, në aktin e krijimit ose në statut, të cilët shprehin vullnetin e tij. Veprimet juridike të kryera nga organet e personit juridik, brenda kompetencave të tyre, quhen si të kryera nga vetë personi juridik.

Përgjegjësia e personit juridik
Neni 32 - Personi juridik është përgjegjës për dëmet e shkaktuara nga organet e tij gjatë përmbushjes së detyrave të tyre. Personi juridik përgjigjet për detyrimet e tij brenda kufijve të pasurisë së tij. Personat që kanë vepruar me cilësinë e organit të personit juridik, kanë përgjegjësi vetjake për shpërblimin e dëmeve që janë shkaktuar për fajin e tyre.

Neni 33 - Shteti dhe personat juridikë shtetërorë nuk përgjigjen për detyrimet e njëri-tjetrit, përveç kur kjo është pranuar prej tyre ose është parashikuar shprehimisht në ligj.

Mbarimi i personit juridik
Neni 34 - Personi juridik mbaron sipas mënyrës së caktuar në aktin ekrijimit, në statut ose në ligj.

Neni 35 - Me mbarimin, personi juridik pushon veprimtarinë e tij dhe vihet në likuidim.

Neni 36 - Kalimi i të drejtave dhe detyrimeve në rast mbarimi të personit juridik, për të cilin kërkohet regjistrimi, sjell pasoja nga koha e regjistrimit. Kur nuk kërkohet regjistrimi, kalimi i të drejtave dhe i detyrimeve në rastet e parashikuara nga paragrafi i mësipërm, sjell pasoja nga koha e miratimit të bilancit përkatës, në mënyrën që parashikohet në ligj, nga organi përkatës që e ka krijuar ose në statut.

Likuidimi i personit juridik
Neni 37 - Likuidimi i personit juridik që ka mbaruar bëhet me realizimin e të drejtave dhe pagimin e detyrimeve nga likuidatorë të caktuar nga organi që ka vendosur mbarimin e tij. Komisioni bën likuidimin sipas dispozitave ligjore përkatëse, statutit ose aktit të themelimit.

Neni 38 - Kur personi juridik mbaron për shkak se ka zhvilluar veprimtari të kundërligjshme, pasuria e mbetur pas likuidimit i kalon shtetit. Likuidimi i personit juridik që falimenton rregullohet me ligj.

B. Shoqatat
Krijimi i shoqatave
Neni 39 - Shoqatat janë organizata shoqërore që ndjekin një qëllim politik, shkencor, kulturor, sportiv, fetar, bamirës ose ndonjë qëllim tjetër joekonomik.

Neni 40 - Vullneti i anëtarëve për krijimin e shoqatës përcaktohet në statutin përkatës, i cili duhet të hartohet me shkrim dhe të përmbajë sidomos:

a) emrin dhe qëllimin e shoqatës, qëndrën e saj dhe territorin në të cilin do të zhvillojë veprimtarinë e vet;
b) kushtet e pranimit dhe të largimit të anëtarëve, si dhe të drejtat dhe detyrat e tyre;
c) organet drejtuese të shoqatës, mënyrën e formimit dhe kompetencat e tyre;
ç) afatet, mënyrën e thirrjes dhe kompetencat e mbledhjeve të përgjithshme dhe të delegatëve;
d) burimin e mjeteve materiale të saj, si dhe kontributet apo kuotat që duhet të japë çdo anëtar;
dh) mënyrën e ndryshimit të statutit dhe të mbarimit të shoqatës.
Neni 41 - Pasi mbledhja e themeluesve të ketë miratuar statutin dhe formuar organin drejtues të saj, duhet të paraqitet kërkesa për regjistrimin e shoqatës në gjykatën e rrethit ku ka qendrën e veprimtarisë së saj. Gjykata kontrollon pajtueshmërinë e statutit me ligjin.

Neni 42 - Shoqata njihet si person juridik që nga dita kur gjykata kompetente e ka miratuar atë dhe e ka regjistruar. Deri në këtë datë themeluesit e shoqatës mund të kryejnë veprimet që janë të nevojshme për organizimin e saj, siç janë sidomos thirrja dhe zhvillimi i mbledhjes së themeluesve dhe zgjedhja e organeve drejtuese.

Neni 43 - Shoqata mund të ketë degë të veta në ato rrethe, qytete e komuna ku ka numrin e anëtarëve të parashikuar në statutin e saj.

Organizimi i shoqatës
Neni 44 - Mbledhja e përgjithshme e anëtarëve ose e përfaqësuesve të tyre, është organi më i lartë i shoqatës. Ajo thirret nga organi drejtues, sipas dispozitave përkatëse të statutit, si dhe kur e kërkon një e pesta e anëtarëve.

Neni 45 - Mbledhja e përgjithshme vendos për pranimin ose përjashtimine anëtarëve dhe për çdo çështje tjetër, që nuk është lënë në kompetencën e ndonjë organi tjetër të shoqatës. Ajo ushtron posaçërisht mbikqyrjen mbi të ardhurat dhe veprimet e shoqatës, si dhe mbi objektet pasurore të saj.

Neni 46 - Të gjithë anëtarët e shoqatës kanë të drejtë vote të barabartë në mbledhjen e përgjithshme. Vendimet merren me shumicën e votave të anëtarëve që janë të pranishëm në mbledhje. Për ndryshimin e statutit, për përjashtimin e një anëtari dhe për shpërndarjen e shoqatës, kur nuk është parashikuar ndryshe, duhet të jenë të pranishëm të paktën 3/4 e anëtarëve.

Neni 47 - Organi drejtues ka të drejtën dhe detyrën të kujdeset për interesat e shoqatës, t'i mbrojë ato, si dhe të përfaqësojë shoqatën sipas kompetencave që i janë dhënë nga statuti.

Antarësia në shoqatë
Neni 48 - Pranimi i anëtarëve të rinj, që përmbushin kushtet e nevojshme, mund të lejohet në çdo kohë. E drejta për të dhënë dorëheqjen është e garantuar, por me kusht që të jetë paraqitur së paku gjashtë muaj para mbarimit të vitit kalendarik ose brenda afatit të parashikuar në statut.

Neni 49 - E drejta e anëtarësisë në shoqatë nuk mund të tjetërsohet dhe as të kalohet me anë trashëgimie.

Neni 50 - Anëtarët që kanë dhënë dorëheqjen ose që janë përjashtuar nga shoqata, nuk kanë të drejtë në kapitalin apo pasurinë themelore të shoqatës. Ata kanë detyrën të derdhin kuotat për kohën gjatë së cilës kanë bërë pjesë në shoqatë.

Neni 51 - Çdo anëtar ka të drejtë të kundërshtojë në gjykatën kompetente vendimet e shoqatës që vijnë në kundërshtim me ligjin ose me statutin. Ky kundërshtim mund të bëhet brenda një muaji nga dita kur anëtari ka marrë njoftimin për atë vendim.

Shpërndarja
Neni 52 - Shpërndarja e shoqatës bëhet:

a) me vendim të mbledhjes së përgjithshme të thirrur posaçërisht;
b) kur numri i anëtarëve të saj ka mbërritur nën numrin e caktuar në statut, ose kur qëllimi i saj është përmbushur apo nuk ka mundësi të përmbushet;
c) kur ajo ka humbur aftësinë paguese;
ç) me vendim të gjykatës kompetente kur shoqata është larguar nga qëllimi i caktuar në statut ose kur ajo ka filluar të kryejë veprimtari të kundraligjshme.
Neni 53 - Kur vendoset shpërndarja e shoqatës, ajo çregjistrohet, pushon veprimtarinë e saj dhe vihet në likuidim nga komisioni i likuidimit, i cili formohet dhe vepron sipas rregullave përkatëse në fuqi.

C. Fondacionet
Mënyra e krijimit
Neni 54 - Fondacioni krijohet për arritjen e një qëllimi të posaçëm me dobi shoqërore. Fondacionet krijohen nga persona fizikë dhe juridikë, vendas ose të huaj. Ato krijohen me akt publik ose me testament.

Neni 55 - Akti për krijimin e fondacionit, me kërkesën e themeluesve, regjistrohet në gjykatën e rrethit, ku fondacioni ka q‚ndrën e vet. Në aktin e krijimit përcaktohen sidomos emrat e themeluesve, qëllimi i fondacionit, përbërësit e pasurisë (para, letra me vlerë, ose sende të luajtshme dhe të paluajtshme), burimet dhe mënyra e financimit, organet drejtuese, kompetencat e tyre, si dhe emrat e anëtarëve të administratës.

Neni 56 - Fondacioni fiton cilësinë e personit juridik që nga data e regjistrimit të tij. Nuk lejohet që fondacioni të kryejë veprimtari fitimprurëse.

Neni 57 - Akti për krijimin e fondacionit mund të shfuqizohet nga themeluesit para regjistrimit ose kur ende nuk ka filluar veprimtarinë përkatëse. Akti i krijimit të fondacionit mund të kundërshtohet nga trashëgimtarët ose nga kreditorët e themeluesit.

Ushtrimi i veprimtarisë të fondacionit
Neni 58 - Organet e fondacionit, mënyra e formimit dhe kompetencat e tyre caktohen nga akti i krijimit. Çdo fondacion kryen veprimtarinë e vet në bazë të dispozitave të legjislacionit në fuqi dhe të aktit të themelimit të tij.

Neni 59 - Fondacionet mbikqyren nga institucionet shtetërore me të cilët lidhet drejtpërdrejt qëllimi i veprimtarisë së tyre. Këto institucione mbikqyrin posaçërisht që fondet monetare dhe pasuritë e tjera të fondacionit të përdoren në përputhje me qëllimin e tij.

Neni 60 - Drejtuesi i institucionit mbikqyrës ka të drejtë të kërkojë nga gjykata kompetente anullimin e vendimit të organit të fondacionit kur vjen në kundërshtim të hapur me qëllimin përkatës, me dispozitat ligjore apo me aktin e krijimit. Gjykata mund të pezullojë zbatimin e këtij vendimi deri në dhënien e vendimit përfundimtar të saj.

Neni 61 - Mosmarrëveshjet pasurore, në të cilat fondacioni është palë, zgjidhen nga gjykata kompetente.

Neni 62 - Fondacioni shpërndahet:

a) në bazë të ligjit, kur është përmbushur qëllimi për të cilin u krijua ose kur qëllimi i tij nuk mund të përmbushet më;
b) me vendim të gjykatës kur vërtetohet se fondacioni ka filluar të ushtrojë veprimtari të paligjshme ose jo morale.
Shpërndarja e fondacionit mund të kërkohet nga drejtuesi i institucionit mbikqyrës ose nga çdo subjekt i interesuar.

Neni 63 - Për pasuritë që mbeten pas shpërndarjes së fondacionit, me kërkesën e drejtuesit të institucionit mbikqyrës ose të çdo personi të interesuar, gjykata vendos duke patur parasysh destinacionin e tyre dhe qëllimin themelor për të cilin është krijuar fondacioni.

nga jeta Mon Sep 15, 2008 10:05 pm

Kuptimi i përfaqësimit
Neni 64 - Me përfaqësimin një person (përfaqësuesi) kryen, brenda tagreve që i janë dhënë nga ligji, nga prokura ose nga gjykata, veprime juridike në emër e për llogari të një personi fizik ose juridik tjetër (i përfaqësuari). Përfaqësimi nuk lejohet kur veprimi juridik duhet, sipas ligjit, të kryhet nga vetë personi. Nuk mund të veprojë si përfaqësues personi që nuk ka zotësi të plotë për të vepruar.

Kufijtë dhe pasojat e përfaqësimit
Neni 65 - Tagret e përfaqësimit ligjor caktohen nga dispozitat e ligjit që i japin këtë cilësi, ndërsa tagret e përfaqësuesit të emëruar nga i përfaqësuari caktohen me prokurë. Tagret e përfaqësuesit mund të nxirren edhe nga rrethanat, në të cilat kryhen veprimet juridike përkatëse.

Neni 66 - Veprimet juridike të kryera nga përfaqësuesi, brenda tagreve që i janë dhënë, krijojnë pasoja drejtëpërdrejt për të përfaqësuarin.

Neni 67 - Përfaqësuesi nuk mund të kryejë veprime juridike në emër të të përfaqësuarit as me veten e tij dhe as me persona të tjerë të përfaqësuar prej tij, përveç kur i përfaqësuari e ka lejuar këtë shprehimisht, ose kur përmbajtja e veprimit juridik nuk cënon interesat e tij.

Neni 68 - Kur për kryerjen e një veprimi juridik janë caktuar dy ose më shumë përfaqësues, secili prej tyre mund ta kryejë atë pa pjesëmarrjen e përfaqësuesve të tjerë, përveç kur në prokurë është parashikuar ndryshe.

Neni 69 - Përfaqësuesi detyrohet të veprojë personalisht dhe nuk mund të emërojë zëvendës të tij, përveç kur është lejuar nga i përfaqësuari, kur pasuria që përmendet në prokurë ndodhet jashtë territorit të rrethit ku banon përfaqësuesi, si dhe kur caktimi i zëvendësit çmohet i nevojshëm për mbrojtjen e interesave të të përfaqësuarit. Përfaqësuesi duhet të njoftojë menjëherë të përfaqësuarin për zëvendësin që ka caktuar, përndryshe ai përgjigjet për veprimet e zëvendësit. Zëvendësi mund të hiqet në çdo kohë nga i përfaqësuari ose nga përfaqësuesi që e ka caktuar.

Përfaqësimi me prokurë
Neni 70 - Prokura është dokumenti në të cilin i përfaqësuari, me vullnetin e tij të lirë ka përcaktuar karakterin dhe vëllimin e tagreveqë i ka dhënë përfaqësuesit.

Neni 71 - Prokura është e përgjithshme kur i përfaqësuari i ka dhënë përfaqësuesit tagre për të kryer veprime juridike të shumëllojshme, të cilat kanë të bëjnë me një tërësi të drejtash të të përfaqësuarit, përveç atyre që i ka përjashtuar shprehimisht. Prokura është e posaçme kur i përfaqësuari i ka dhënë përfaqësuesit tagrin për të kryer një ose disa veprime juridike të caktuara, që karakterizohen nga një qëllim i përbashkët.

Neni 72 - Prokura bëhet gjithmonë me shkresë. Çdo prokurë për të lidhur një kontratë, e cila sipas ligjit mund të bëhet vetëm me akt noterial, duhet të përpilohet në këtë formë, përndryshe është e pavlefshme. Edhe prokura për kryerjen e veprimeve para gjykatave dhe institucioneve të tjera shtetërore, duhet të bëhet me akt noterial, përveç kur me dispozita ligjore lejohet që ajo të bëhet me shkresë të thjeshtë. Prokura në emër të personave juridikë publikë e privatë mud të bëhet edhe vetëm me nënshkrimin e drejtuesit të tij dhe me vulën përkatëse, përveç kur ligji kërkon që veprimi juridik të kryhet me akt noterial.

Neni 73 - Prokura për të tërhequr dërgesa postare ose para nga zyrat postare apo nga bankat deri në një shumë të caktuar prej tyre, prokura për të terhequr paga dhe shpërblime të tjera që rrjedhin nga marrëdhëniet e punës, si dhe prokura për të tërhequr pensione, ndihma e bursa, mund të vërtetohen edhe nga:

a) administratori i lagjes së qytetit ose kryeplaku i fshatit;
b) drejtuesi i personit juridik apo i degës së tij, ku i përfaqësuari është në marrëdhënie pune ose ndjek shkollën;
c) drejtuesi i institucionit shëndetësor ku i përfaqësuari është shtruar për mjekim;
ç) komanda e repartit ushtarak ku shërben i përfaqësuari;
d) drejtuesi i institucionit ku i përfaqësuari mbahet i arrestuar ose vuan dënimin me heqje të lirisë.

Neni 74 - Ndryshimet në prokurë duhet t'u bëhen të njohura të tretëve me mjete të përshtatshme. Në mungesë të njoftimeve të tilla, këto ndryshime nuk mund t'u kundrejtohen të tretëve, përveç kur provohet që këta i dinin ndryshimet në prokurë në kohën kur është kryer veprimi juridik.

Neni 75 - I përfaqësuari mund të shfuqizojë prokurën dhe përfaqësuesi të heqë dorë prej saj në çdo kohë. Çdo marrëveshje e kundërt është e pavlefshme.

Mbarimi i prokurës
Neni 76 - Prokura mbaron kur:

a) përfaqësuesi ka kryer veprimet juridike për të cilat ajo ishte dhënë;
b) është plotësuar afati për të cilin ajo ishte dhënë;
c) kur ka vdekur përfaqësuesi apo i përfaqësuari, ose kur njëri prej tyre ka humbur zotësinë për të vepruar;
ç) ka mbaruar personi juridik përfaqësues apo i përfaqësuar;
d) kur i përfaqësuari ka shfuqizuar prokurën ose përfaqësuesi ka hequr dorë prej saj. Pas mbarimit të prokurës perfaqësuesi, me kërkesën e të përfaqësuarit duhet t'i kthejë atij aktin e prokurës.

Përfaqësimi pas ndryshimeve ose mbarimit të prokurës

Neni 77 - Veprimet juridike të kryera nga përfaqësuesi, pas ndryshimeve të bëra në prokurë ose pas mbarimit të saj, janë të detyrueshme për të përfaqësuarin ose për trashëgimtarët e tij, në rast se personat e tretë, me të cilët janë kryer ato veprime juridike, nuk kanë patur dijeni për ndryshimet ose për mbarimin e prokurës.

Përfaqësimi pa tagre
Neni 78 - Kur një person fizik ose juridik vepron si përfaqësues pa e patur këtë cilësi, si edhe kur përfaqësuesi ka kapërcyer tagret që i janë dhënë, veprimi juridik i kryer në këto kushte nuk është i detyrueshëm për personin në emrin e të cilit janë kryer, përveç kur ky e ka miratuar atë më vonë. Kur miratimi nuk është dhënë, personi i tretë që ka qenë në mirëbesim ka të drejtë të kërkojë shpërblimin e dëmit nga përfaqësuesi.

nga jeta Mon Sep 15, 2008 10:05 pm

Përkufizimi i veprimit juridik

Neni 79 - Veprimi juridik është shfaqja e ligjshme e vullnetit të personit fizik ose juridik, që synon të krijojë, të ndryshojë ose të shuajë të drejta ose detyrime civile. Veprimi juridik mund të jetë i njëanshëm ose i dyanshëm.

Format e veprimit juridik

Neni 80 - Veprimi juridik mund të kryhet me shkrim, me gojë dhe me çdo lloj shfaqje tjetër të padyshimtë të vullnetit. Shkresa mund të jetë e thjeshtë ose akt noterial.

Neni 81 - Veprimi juridik me shkresë duhet të nënshkruhet nga personi që e kryen atë.

Neni 82 - Personi që nuk di, ose që për shkak sëmundje ose të metash fizike nuk mund të nënshkruajë, ngarkon një person tjetër për këtë qëllim. Nënshkrimi i këtij personi duhet të vërtetohet nga noteri, duke u treguar shkaku për të cilin personi që ka kryer veprimin juridik nuk ka mundur t'a nënshkruajë vetë. Për veprimet që kryhen në bankat dhe në institucionet e tjera të kreditit, në zyrat postare apo doganore, nënshkrimi i këtij personi vërtetohet nga një nëpunës i autorizuar i këtyre institucioneve.

Neni 83 - Veprimi juridik për kalimin e pronësisë së sendeve të paluajtshme dhe të të drejtave reale mbi to, duhet të bëhet me akt noterial dhe të regjistrohet, përndryshe nuk është i vlefshëm. Eshtë i pavlefshëm veprimi juridik që nuk është bërë në formën e kërkuar shprehimisht nga ligji. Në rastet e tjera veprimi juridik është i vlefshëm, por nuk mund të provohet me dëshmitarë.

Veprimet juridike me kusht

Neni 84 - Veprimi juridik është me kusht kur lindja ose shuarja e të drejtave dhe e detyrimeve të parashikuara në të, varen nga një ngjarje e cila nuk dihet në se do të ndodhë.

Neni 85 - Kushti është pezullues kur të drejtat dhe detyrimet lindin po të ndodhë ngjarja. Kushti është zgjidhës kur të drejtat dhe detyrimet shuhen po të ndodhë ngjarja.

Neni 86 - Kur vërtetimi i kushtit është ndaluar me keqbesim nga pala që do të perfitonte nga mos vërtetimi i tij, kushti quhet se është vërtetuar. Kur vërtetimi i kushtit është shkaktuar me keqbesim nga pala që do të përfitonte nga vërtetimi i tij, kushti quhet se nuk është vërtetuar.

Neni 87 - Kur e drejta që varet nga vërtetimi i kushtit cënohet ose humbet nga veprimet e palës së detyruar me kusht, kjo duhet të shpërblejë dëmin e shkaktuar në rast se kushti vërtetohet.

Neni 88 - Pasojat që lidhen me vërtetimin e kushtit fillojnë nga çasti që është vërtetuar kushti, përveç kur nga përmbajtja e veprimit juridik del se këto pasoja duhet të fillojnë në një kohë të mëparshme.

Veprimet juridike me afat

Neni 89 - Afati i veprimit juridik është çasti i caktuar, nga i cili fillon ose pushon fuqia juridike ose disa nga efektet e tij.

Neni 90 - Afati është pezullues kur në veprimin juridik është parashikuar se pasojat e tij fillojnë nga një kohë e caktuar. Afati është zgjidhës kur në veprimin juridik është parashikuar se pasojat e tij pushojnë në një kohë të caktuar.

Llogaritja e afateve të veprimeve juridike

Neni 91 - Kur afati është caktuar me ditë, nuk llogaritet dita në të cilën takon ngjarja ose koha nga e cila ai duhet të fillojë. Afati që është caktuar në javë, në muaj ose në vite, mbaron,me kalimin e asaj dite të javës së fundit ose të muajit të fundit që ka të njëjtin emër ose numër me atë të ditës që ai ka filluar. Kur një ditë e tillë mungon në muajin e fundit, afati mbaron me kalimin e ditës së fundit të këtij muaji. Kur dita e fundit e një afati bie në ditë pushimi, afati mbaron në ditën e punës që vjen pas asaj të pushimit.

nga jeta Mon Sep 15, 2008 10:08 pm

(nenet 7, 8, 13, 17, 14, 15, 16, dhe
37/a)

Veprime juridike të pavlefshme

Neni 92 - Veprimet juridike të pavlefshme nuk krijojnë asnjë pasojë juridike. Të tilla janë ato që:

a) vijnë në kundërshtim me një dispozitë urdhëruese të ligjit;
b) kryhen për të mashtruar ligjin;
c) kryhen nga të mitur nën moshën katërmbëdhjetë vjeç;
ç) bëhen në marrëveshje të palëve pa patur për qëllim që të
sjellin pasoja juridike (fiktive ose të simuluara).

Neni 93 - Kur veprimi juridik është bërë me qëllim për të mbuluar një veprim juridik tjetër, ky i fundit është i vlefshëm në qoftë se përmbush gjithë kushtet e nevojshme për vlefshmërinë e tij. Veprimi juridik fiktiv ose i simuluar nuk dëmton personat etretë të cilët në mirëbesim kanë fituar të drejta në bazë të tij.

Veprime juridike që shpallen të pavlefshme

Neni 94 - Të anullueshme quhen veprimet juridike të cilat janë të vlefshme gjersa gjykata me kërkesën e të interesuarit i shpall të pavlefshme. Të tilla janë veprimet juridike të kryera nga:

a) të miturit mbi katërmbëdhjetë vjeç, kur veprimin juridik e
kanë kryer pa pëlqimin e prindit ose të kujdestarit;

b) personat, të cilët për shkak sëmundje psikike ose zhvillimi
të metë mendor u është hequr ose kufizuar zotësia për të vepruar, kur veprimin juridik e kanë kryer pa pëlqimin e kujdestarit;

c) personat, të cilët në kohën e kryerjes së veprimit juridik
nuk ishin të ndërgjegjshëm për rëndësinë e veprimeve të tyre, megjithëse në atë kohë nuk u ishte hequr zotësia për të vepruar;

ç) personi që ka kryer veprimin juridik duke qënë i mashtruar,
i kanosur, në lajthim ose për shkak të nevojës së madhe.

Anullimi i këtyre veprimeve mund të kërkohet edhe pas vdekjes së personit përkatës, por vetëm kur para vdekjes është kërkuar heqja e zotësisë së tij për të vepruar.

Neni 95 - Mashtrimi mund të shkaktojë që veprimi juridik të shpallet i pavlefshëm, kur gënjeshtra e përdorur nga njëra palë, për ta shpënë në gabim palën tjetër, është e tillë që pa atë pala nuk do ta kishte kryer veprimin juridik. Kur mashtrimi është bërë nga një person i tretë, pala e mashtruar mund të kërkojë shpalljen e pavlefshmërise së veprimit juridik vetëm kur në kohën e kryerjes së tij pala tjetër ka ditur oseduhej të dinte mashtrimin.

Neni 96 - Kanosja mund të shkaktojë që veprimi juridik të shpallet i pavlefshëm, kur është e tillë sa të friksojë personin se ai vetë, bashkëshorti,pasardhësit ose paraardhësit e tij do të pësojnë një dëm fizik ose material të padrejtë dhe të rëndë. Kanosja mund të kryhet edhe nga një person i tretë që nuk merr pjesë në veprimin juridik.

Neni 97 - Lajthimi mund të shkaktojë që veprimi juridik të shpallet i pavlefshëm vetëm në qoftë se lidhet me cilësinë e sendit, me identitetin ose cilësitë e personit tjetër, apo me rrethana aq thelbësore sa që pa ato, pala nuk do të kishte kryer veprimin juridik.

Neni 98 - Lajthimi në llogaritje nuk sjell shpalljen e veprimit juridik si të pavlefshëm, por vetëm korregjimin e tij, përveç kur gabimi në sasi ka qenë përcaktues për marrëveshjen.

Neni 99 - Veprimi juridik mund të shpallet i pavlefshëm në rastin kur për shkak të nevojës së madhe, detyrimet e marra nga njëra palë janë krejt të papërfillshme në krahasim me përfitimet që nxjerr pala tjetër nga veprimi juridik.

Neni 100 - Veprimi juridik i kryer nga përfaqësuesi mund të shpallet i pavlefshëm me kërkesën e të përfaqësuarit, kur vullneti i përfaqësuesit është me ves. Kur vesi ka të bëjë me elemente të përcaktuara nga i përfaqësuari, veprimi juridik mund të shpallet i pavlefshëm, vetëm në qoftë se ishte i vesuar vullneti i këtij të fundit.

Neni 101 - Kur në veprimin jurdik ka rëndësi përcaktimi i mirëbesimit ose i keqbesimit, i dijenisë ose i mosdijenisë së rrethanave të caktuara, që përbëjnë kushte përcaktuese të vlefshme ose të pavlefshme të veprimit juridik, mbahet parasysh personi i përfaqësuesit, përveç kur bëhet fjalë për rrethana të përcaktuara nga i përfaqësuari. I përfaqësuari që është në keqbesim nuk mund të përfitojë në asnjë rast nga mosdijenia ose mirëbesimi i përfaqësuesit.

Neni 102 - Veprimi juridik i kryer në dëm të të përfaqësuarit për shkak marrëveshjeje me keqbesim midis përfaqësuesit dhe personit të tretë, mund të shpallet i pavlefshëm për të përfaqësuarin.

Afati i parashkrimit të padisë

Neni 103 - Padia për të kërkuar që një veprim juridik të shpallet i pavlefshëm, parashkruhet brenda pesë vjetëve.

Neni 104 - Afati për ngritjen e padisë fillon:

a) për veprime juridike të kryera nga persona që u është hequr
ose kanë patur zotësi juridike të kufizuar për të vepruar, që nga dita që janë bërë madhorë ose që u është kthyer zotësia për të vepruar;

b) për veprime juridike të kryera me mashtrim, kanosje ose
lajthim, nga dita që mashtrimi ose lajthimi janë zbuluar, ose kanosja ka pushuar, por në çdo rast, jo më shumë se tre vjet nga dita që është kryer veprimi juridik;

c) në raste të tjera, që nga dita që është kryer veprimi
juridik.

Neni 105 - Veprimi jurdik që shpallet i pavlefshëm quhet i tillë që nga çasti kur është kryer.

Pasojat e pavlefshmërisë së veprimit juridik

Neni 106 - Kur veprimi juridik është i pavlefshëm për arsye se vjen në kundërshtim me ligjin, ose është bërë me qëllim mashtrimi të ligjit, çdo gjë që palët i kanë dhënë njëra-tjetrës merret dhe kalon në të ardhurat e shtetit dhe kur nuk është e mundur të merret po ajo gjë, kërkohet vlefta e saj. Kur njëra nga palët ka vepruar në mirëbesim, gjykata mund të vendosë që çdo gjë që ka dhënë kjo palë t'i kthehet kësaj dhe kur nuk është e mundur kthimi i po kësaj gjëje, i paguhet vlefta e saj.

Neni 107 - Kur veprimi juridik shpallet i pavlefshëm për arësye se është bërë me mashtrim, kanosje, nga nevoja e madhe ose sepse mungon forma e kërkuar nga ligji, secila nga palët duhet t'i kthejë palës tjetër çdo gjë që ka marrë prej saj dhe, kur nuk është e mundur t'i kthehet po ajo gjë, t'i paguhet vlefta e saj.

Neni 108 - Kur veprimi juridik konstatohet se është i pavlefshëm për arësye se është kryer nga një i mitur, që nuk ka mbushur moshën katërmbëdhjetë vjeç ose shpallet i pavlefshëm se është kryer nga një i mitur që ka mbushur moshën katërmbëdhjetë vjeç, por pa pëlqimin e prindit ose të kujdestarit të tij, secila nga palët detyrohet t'i kthejë palës tjetër çdo gjë që ka marrë prej saj dhe kur nuk është e mundur të kthejë po atë gjë, t'i paguajë vleftën. Përveç kësaj, pala që ka zotësi për të vepruar detyrohet t'i shperblejë të miturit dëmin që ky ka pësuar për shkak se veprimi juridik konstatohet ose shpallet i pavlefshëm.

Neni 109 - Kur veprimi juridik shpallet i pavlefshëm për arsye se është kryer nga një person, të cilit i është hequr krejt zotësia për të vepruar ose për arsye se është kryer nga një person të cilit i është kufizuar zotësia për të vepruar e pa patur pëlqimin e kujdestarit të tij, ose për arsye se është kryer nga një person i cili në kohën e kryerjes së veprimit juridik nuk ka patur ndërgjegjen e rëndësisë së veprimeve të tij, secila nga palët detyrohet t'i kthejë palës tjetër çdo gjë që ka marrë prej saj dhe, kur nuk është e mundur t'i kthejë po atë gjë, t'i paguajë vleftën. Përveç kësaj, pala që ka patur zotësinë për të vepruar detyrohet t'i shpërblejë palës tjetër dëmin që kjo palëka pësuar për shkak të veprimit juridik që është shpallur i pavlefshëm, në rast se dinte ose duhet të dinte se pala tjetër nuk ka patur zotësi për të vepruar ose nuk ka patur ndërgjegjen e rëndësisë së veprimeve të saj.

Neni 110 - Kur veprimi juridik shpallet i pavlefshëm për arsye se njëra nga palët ka qenë në lajthim, secila nga palët detyrohet t'i kthejë palës tjetër çdo gjë që ka marrë prej saj dhe, kur nuk është e mundur t'i kthejë po atë gjë, t'i paguajë vleftën. Përveç kësaj, pala që ka kërkuar të shpallet i pavlefshëm veprimi juridik detyrohet t'i shpërblejë palës tjetër dëmin që ajo ka pësuar për shkak se veprimi juridik është shpallur i pavlefshëm, me përjashtim të rastit kur ajo provon se nuk ka faj që ka rënë në lajthim ose se pala tjetër ka ditur ose duhet të dinte lajthimin.

Neni 111 - Kur shkaku i pavlefshmërisë prek vetëm një pjesë të veprimit juridik, ky mbetet i vlefshëm në pjesët e tjera të tij, përveç kur, sipas përmbajtjes së veprimit juridik, këto pjesë paraqesin marrëdhënie të pandashme me pjesën e pavlefshme të veprimit juridik.

Marre nga "Wikibooks"

nga JK Wed Sep 03, 2014 12:33 pm

Akte te Rendesishme Nderkombetare
Kodi Civil Eu_reuters_8_30_10_EU_flags.preview_843747

Burime themelore: Traktate-Konventa, dhe Parime te Përgjithshme Juridike
Burime ndihmese: Jurisprudenca – Rezolutat ndërkombëtare, Praktika Gjyqësore dhe Doktrina;

Traktatet ndërkombëtare

Jane marreveshjet e lidhura mes dy ose me shume subjekteve te se drejtes nder. Element
qenesor per ekzistimin e traktatit eshte pajtimi i vullnetit te subjekteve i cili shprehet permes organeve kompetente. Traktatet Nderkombetare, mund te klasifikohen ne baze te disa kritereve:

-sipas lendes (politike, ekonomike)
-sipas objektivave (paqes, mrojtjes)
-formes (me shkrim, me goje)
-menyres se lidhjes (solemne, te thjeshta)
-kohes sa do jene ne fuqi
-hapesires gjeografike ne te cilen shtrihen etj.
Rezoluta 63-155 “Per Zhdukjen e te gjitha Formave te Dhunes ndaj Grave”
Kodi Civil Violenza-donne

[mbi raportin e Komitetit të Tretë A/63/425)]
Asambleja e Përgjithëshme,
Duke sjellë në vëmendje rezolutat e veta 61/143 të 19 dhjetor 2006 dhe 62/133 të 18 dhjetor
2007, dhe të gjitha rezolutat e mëparëshme për eliminimin e dhunës kundër grave,
Duke riafirmuar detyrimin e shteteve për të përmirësuar dhe mbrojtur të drejtat e njeriut, liritë
themelore dhe duke riafirmuar se diskriminimi me bazë seksin bie ndesh me Kartën e Kombeve
të Bashkuara, Konventën për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit kundër Grave1
dhe instrumente të tjera ndërkombëtare të të drejtave të njeriut, dhe se eliminimi i
diskriminimit me bazë seksi është pjesë përbërëse e përpjekjeve për zhdukjen e të gjitha
formave të dhunës kundër grave,
Duke riafirmuar po ashtu se Deklarata për Zhdukjen e Dhunës kundër Grave2
, Deklarata e
Beijing dhe Platforma për Veprim3
, rezultatet e seancës së posaçme të njëzetë e tre të
Asamblesë së Përgjithëshme me titull “Gratë 2000: barazia gjinore, zhvillimi dhe paqja për
shekullin e njëzetë e një”4
, dhe deklarata e adoptuar në seancën e dyzetë e nëntë të Komisionit
për Statusin e Grave5
,
Duke riafirmuar më tej angazhimet ndërkombëtare në fushën e zhvillimit social dhe të barazisë
gjinore për përparimin e grave të bërë në Konferencën Botërore për të Drejtat e Njeriut,
Konferencën Ndërkombëtare për Popullsinë dhe Zhvillimin, Takimin e Nivelit të Lartë Botëror
për Zhvillimin Social dhe Konferencën Botërore kundër Racizmit, Diskriminimit Racial,
Ksenofobisë dhe Intolerancës së lidhur me to, si dhe angazhimet e marra në Deklaratën e
Mijëvjveçarit të Kombeve të Bashkuara6

Dhe Takimi i Nivelit të Lartë Botëror të 20057
, dhe duke vërejtur vëmendjen e treguar për
Eliminimin e të Gjitha formave të Dhunës kundër Grave Indigjene në Deklaratën e Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njerëzve Indigjenë e adoptuar nga Asambleja e Përgjithëshme në
rezolutën 61/295 të 13 shtator 2007,
Duke sjellë në vëmendje përfshirjen e krimeve me bazë gjinore dhe krimet e dhunës seksuale në
Statutin e Romës të Gjykatës Ndërkombëtare Kriminale8
, si dhe njohja nga tribunalet kriminale
ndërkombëtare ad hoc që përdhunimi përbën një krim lufte, një krim kundër njerëzimit ose një
akt themelor të gjenocidit ose torturës,
Duke sjellë në vëmendje edhe Rezolutën e Këshillit të Sigurimit 1325 (2000) e 31 tetorit 2000,
dhe duke mirëpritur adoptimin e Rezolutës së Këshillit 1820 (2008) e 19 qershorit 2008 për
gratë, paqen dhe sigurinë,
Shumë të shqetësuar për përhapjen e dhunës kundër grave dhe vajzave në të gjitha format dhe
manifestimet e veta, dhe duke përsëritur nevojën për të intensifikuar përpjekjet për të
parandaluar dhe zhdukur të gjitha format e dhunës kundër grave dhe vajzave në mbarë botën,
Duke kuptuar se dhuna kundër grave i ka rrënjët në marrëdhëniet historikisht të pabarabarta
mes burrave dhe grave dhe se të gjitha format e dhunës kundër grave dhunojnë në mënyrë
serioze dhe dëmtojnë ose zerojnë gëzimin e të drejtave dhe të lirive themelore, të njeriut, të
grave, dhe përbëjnë një pengesë madhore për aftësinë e grave për të përdorur kapacitetet e tyre,
Duke pranuar gjithashtu se varfëria e grave dhe mungesa e pushtetit, që burojnë nga
përjashtimi i tyre prej politikave sociale dhe nga përfitimet e zhvillimit të qëndrueshëm, mund
t’i ekspozojnë ato ndaj një rreziku më të madh dhune, dhe se dhuna kundër grave pengon
zhvillimin shoqëror dhe ekonomik të komuniteteve dhe Shteteve, si dhe arritjen e synimeve për
zhvillim të pranuara ndërkombëtarisht duke përfshirë Synimet për Zhvillim të Mirëvjeçarit,
Duke pranuar më tej se rritja e autoritetit të grave, duke siguruar përfaqësimin e tyre të plotë
dhe pjesëmarrjen e tyre të plotë dhe të barabartë në të gjitha nivelet e vendimmarrjes, është e
rëndësishme për eliminimin e dhunës kundër grave dhe vajzave,
Duke pranuar nevojën për të trajtuar çështjen e dhunës kundër grave në tërësinë e vet, përmes kuptimit të lidhjes midis dhunës kundër grave dhe çështjev të tjera si HIV/AIDS, çrrënjosja e
varfërisë, sigurimi i ushqimit, paqja dhe siguria, ndëihma humanitare, shëndeti, dhe parandalimi
i krimit,
Duke shprehur vlerësimin e vet për numrin e madh të aktiviteteve të ndërmarra nga Shtetet për
të eliminuar të gjitha format e dhunës kundër grave, të tilla si miratimi dhe përmirësimi i
legjislacionit që lidhet me aktet e dhunës kundër grave dhe adoptimin e plan-veprimeve
kombëtare gjithëpërfshirëse për të luftuar këtë dhunë,
Duke kuptuar rolin e rëndësishëm të shoqërisë civile, në veçanti të organizatave të grave, në përpjekjet për të eliminuar të gjitha format e dhunës kundër grave,

nga JK Wed Sep 03, 2014 12:35 pm

1. Thekson se “dhuna kundër grave” nënkupton çdo akt të dhunës me bazë gjinore që rezulton
në, ose ka të ngjarë të rezultojë në, dëmtim fizik, seksual ose psikologjik ose vuajtje të grave,
duke përfshirë kërcënimet për akte të tilla, detyrimin me forcë, ose privimin nga liria, qoftë kur
kjo ndodh publikisht ose në jetën private;
2. Të pranojë që dhuna kundër grave dhe vajzave vazhdon në çdo vend të botës si një dhunim i
përhapur i të drejtave të njeriut dhe një pengesë madhore për arritjen e barazisë gjinore,
zhvillimit, paqes, dhe qëllimeve të zhvillimit të pranuara ndërkombëtarisht, në veçanti Qëllimet
e Mijëvjeçarit për Zhvillim;
3. Shpreh shqetësimin e vet për nivelin e mosndëshkimit për akte të dhunës kundër grave në
mbarë botën;
4. Mirëpret raportin e Sekretarit të Përgjithshëm për intensifikimin e përpjekjeve për të
zhdukur të gjitha format e dhunës kundër grave9
, dhe konsideron raportin e Sekretarit të
Përgjithshëm për eliminimin e përdhunimit dhe të formave të tjera të dhunës seksuale në të
gjitha manifestimet e tij, duke përfshirë në konflikt dhe në situata që lidhen me të10;
5. Mirëpret gjithashtu përpjekjet dhe ndihmesat e rëndësisshme në nivelet vendore, kombëtare,
rajonale dhe ndërkombëtare për të eliminuar të gjitha format e dhunës kundër grave, duke
përfshirë shkaqet dhe pasojat e tyre, nga Komiteti për Zhdukjen e Diskriminimit kundër Grave
dhe Raportuesit të Posaçëm për dhunën kundër grave, në veçanti raportin e dytë tematik për
dhunën kundër grave,shkaqet dhe pasojat përgatitur nga Raportuesi i Posaçëm i Këshillit të të
Drejtave të Njeriut në 200811;
6. Njeh rolin e rëndësishëm të familjes për parandalimin dhe luftën kundër dhunës ndaj grave
dhe vajzave dhe nevojën për të mbështetur kapacitetin e familjes për të parandaluar dhe luftuar
dhunën kundër grave;
7. Mirëpret fushatën e Sekretarit të Përgjithshëm për t’i dhënë fund dhunës kundër grave
“BASHKOHUNI PËR T”I DHËNË FUND DHUNËS NDAJ GRUAS”, mbështetur, ndër të
tjera, nga fushata e Fondit për Zhvillimin e Grave i Kombeve të Bashkuara “Thuaji JO dhunës
kundër grave” dhe nisma e agjencive të Kombeve të Bashkuara “Ndal Përdhunimit Tani; Veprimi i Kombeve të Bashkuara kundër Dhunës Seksuale në Konflikt”, thekson nevojën për të
garantuar që aktivitete konkrete do të ndërmerren në vazhdim nga sistemi i Kombeve të
Bashkuara për të intensifikuar veprimin për ndërprerjen e dhunës kundër grave, në konsultim
me aktivitetet ekzistuese të mbarë sistemit për dhunën kundër grave dhe kërkesat e Sekretarit të
Përgjithshëm për të identifikuar, shpallur dhe raportuar në bazë të rezultateve të pritshme të
fushatës së tij;
8. Dënon fuqimisht të gjitha aktet e dhunës kundër grave dhe vajzave, qoftë kur këto akte
kryhen nga Shteti, nga persona privatë ose nga aktorë jo shtetërorë, dhe bën thirrje për të eliminuar të gjitha format e dhunës me bazë gjinore në familje, brenda komunitetit në
përgjithësi dhe kur shkaktohen ose lejohen nga Shteti;
9. Thekson se është e rëndësishme që Shtetet të dënojnë fuqimisht të gjitha format e dhunës
kundër grave dhe të mos i referohen ndonjë zakoni tradite apo besimi fetar për t’iu shmangur
detyrimeve në lidhje me eliminimin e dhunës si parashtrohet në Deklaratën për Eliminimin e
Dhunës Kundër Grave;2
10. Thekson gjithashtu se Shtetet kanë detyrimin për të çuar përpara dhe mbrojtur të drejtat e
njeriut dhe liritë themelore të grave dhe të vajzave dhe duhet të ushtrojë vigjilencën e
nevojshme për të parandaluar, hetuar, ndjekur penalisht dhe ndëshkuar autorët e dhunës kundër
grave dhe vajzave dhe për t’u dhënë mbrojtje viktimave, dhe se dështimi për të bërë këtë shkel
dhe dëmton ose asgjëson gëzimin e të drejtave dhe të lirive themelore të njeriut;
11. U bën thirrje Shteteve që t’i japin fund mosndëshkimit të dhunës kundër grave përmes
hetimit, ndjekjes penale dhe ndëshkimit të autorëve duke garantuar që gratë të kenë mbrojtje të
njëjtë nga ligji dhe qasje të njëtë në sistemin e drejtësisë dhe duke tërhequr vëmendjen tek
vigjilenca publike duke eliminuar ato qëndrime që ruajnë, justifikojnë ose tolerojnë të gjitha
format e dhunës kundër grave dhe vajzave;
12. Duke riafirmuar se vazhdimi i konflikteve të armatosur në pjesë të ndryshme të botës është
pengesë madhore për zhdukjen e të gjitha formave të dhunës kundër grave, dhe duke mbajtur në
mendje se konfliktet e armatosur dhe tipeve të tjera të konfliktit, dhe terrorizmi, dhe marrja
peng vazhdojnë ende në shumë pjesë të botës dhe agresioni, pushtimi i huaj dhe konfliktet
etnike dhe format e tjera të konfliktit janë një realitet që vazhdon duke ndikuar gra dhe burra në
gati çdo rajon, kërkon nga të gjitha Shtetet dhe nga komuniteti ndërkombëtar që të
përqëndrohen veçanërisht dhe t’iu kushtojnë vëmendje parësore dhe ndihmë vuajtjeve të grave
dhe vajzave që jetojnë në këto situata dhe për të garantuar që, ku ka dhunë kundër tyre, të gjithë
autorët e kësaj dhune të hetohen, dhe ndiqen penalisht dhe të dënohen për t’i dhënë fund
mosndëshkimit, ndërsa theksohet nevoja për të respektuar ligjin ndërkombëtar humanitar dhe
ligjin për të drejtat e njeriut;
13. Thekson nevojën për përjashtimin e vrasjes dhe gjymtimit të grave dhe vajzave, si të
ndaluara sipas ligjit ndërkombëtar, dhe krimet e dhunës seksuale nga dispozitat e amnistisë në
kontekstin e proceseve të rezolutës së konfliktit;
14. Thekson gjithashtu se Shtetet duhet të marrin masa për të garantuar që të gjithë zyrtarët
përgjegjës për zbatimin e politikave dhe të programeve që synojnë parandalimin e dhunës
kundër grave, mbrojtjen dhe ndihmën e viktimave, dhe hetimin dhe ndëshkimin e dhunës
kundër grave, të marrin trajnimin e duhur për t’i bërë ata të ndjeshëm për nevojat e ndryshme
dhe specifike të grave, në veçanti të grave që i janë nënshtruar dhunës, në mënyrë që, gratë të
mos riviktimizohen kur kërkojnë drejtësi dhe shpagim;
15. Thekson më tej se Shtetet duhet të marrin të gjitha masat e mundshme për t’i aftësuar dhe
informuar gratë për të drejtat e tyre kur kërkojnë shpagim përmes mekanizmave të drejtësisë, të
informojnë të gjithë për të drejtat e grave dhe për ndëshkimet ekzistuese për shkeljet e këtyre të drejtave, të angazhojnë burrat dhe djemtë, si dhe familjet e tyre, si dhe agjentët ndryshues në
parandalimin dhe ndëshkimin e dhunës ndaj grave;
16.U bën thirrje Shteteve që të vazhdojnë të zhvillojnë strategjinë e tyre kombëtare dhe një
taktitë më sistematike, gjithëpërfshirëse, shumësektoriale dhe të qëndrueshme që synon në
zhdukjen e të gjitha formave të dhunës kundër grave, duke përfshirë arritjen e barazisë gjinore
dhe aftësimin e grave, dhe duke përdorur praktikat më të mira për t’i dhënë fund
mosndëshkimit dhe kulturës së tolerancës ndaj dhunës kundër grave, ndër të tjera, në fushat e
legjislacionit, parandalimit, zbatimit të ligjit, ndihmës së viktimave dhe rehabilitimit, të tilla si:
(a) Ngritja në partneritet me të gjithë grupet e interesit, një plan kombëtar të integruar kushtuar
luftës kundër dhunës ndaj grave në të gjtiha aspektet e saj, çka përfshin mbledhjen e të dhënave
dhe analizën, masat për parandalimin dhe mbrojtjen, si dhe fushatat kombëtare informuese që
përdorin burimet për të eliminuar burimet për të eliminuar nga media stereotipe gjinore që çojnë
në dhunë kundër grave dhe vajzave;
(b)Rishikimi dhe kur është nevoja, përmirësimi ose revokimi i të gjitha ligjeve, rregulloreve,
politikave, praktikave dhe zakoneve që diskriminojnë gratë ose kanë ndikim diskriminues mbi
gratë, dhe garantimi se dispozitat e sistemeve të shumëfishta ligjore, kur ato ekzistojnë, të
përputhen me detyrimet ndërkombëtare për të drejtat e njeriut, angazhimet dhe parimet,
përfshirë parimin e mos-diskriminimit;
(c)Duke vlerësuar dhe matur ndikimin e legjislacionit, rregulloreve dhe procedurave aktuale në
lidhje me dhunën kundër grave, duke përfshirë edhe arsyet për raportimin e ulët, dhe kur është e
nevojshme, përforcimi i ligjit kriminal dhe procedurës që lidhet me të gjitha format e dhunës
kundër grave dhe, kur është e nevojshme, përfshirja në ligj e masave që synojnë parandalimin e dhunës kundër grave;
(d)Duke garantuar se ka dije të mjaftueshme, përfshirë ekspertizën në taktikat ligjore efektive
për eliminimin e dhunës kundër grave, ndërgjegjësimin dhe koordinimin në sistemin ligjor dhe,
kur është e përshtatshme, të caktohet një pikë fokale në sistemin ligjor për shkaqet e dhunës
kundër grave;
(e)Duke garantuar mbledhjen dhe analizën sistematike të të dhënave për të monitoruar të gjitha
format e dhunës ndaj grave, ndërsa garantohet dhe ruhet fshehtësia dhe konfidencialiteti i
viktimave, duke përfshirë zyrat kombëtare të statistikës dhe kur është e përshtatshme në
partneritet me aktorë të tjerë;
(f)Ngritja e mekanizmave të përshtatshëm për monitorimin dhe vlerësimin e zbatimit të
masave kombëtare, duke përfshirë plan-veprimet kombëtare, të ndërmarra për zhdukjen e
dhunës kundër grave dhe vajzave, duke përfshirë përmes përdorimit të indikatorëve kombëtarë;
(g)Dhënia e mbështetjes së përshtatshme financiare për zbatimin e plan-veprimeve kombëtare
për t’i dhënë fund dhunës kundër grave si dhe aktivitete të tjera të lidhura me të;
(h) Vënia në dispozicion e burimeve të përshtatshme për të çuar përpara dhe aftësuar gratë dhe
barazinë gjinore dhe për të parandaluar dhe shpaguar të gjitha format dhe manifestimet e
dhunës kundër grave;
(i)Adoptimi i të gjitha masave të përshtatshme, veçanërisht në fushën e arsimit, për të
modifikuar modelet sociale dhe kulturore të sjelljes së burrave dhe grave për të zhdukur
paragjykimet, praktikat zakonore dhe praktika të tjera që bazohen në idenë e inferioritetit ose
superioritetit të cilitdo seks dhe në rolet stereotipike për burrat dhe gratë;
(j)Aftësimi i grave, në veçanti i grave që jetojnë në varfëri, përmes, ndër të tjera, politikave
sociale dhe ekonomike që u garantojnë atyre qasje të plotë dhe të barabartë në të gjitha nivelet e
arsimimit dhe trajnimit dhe në shërbimet e përballueshme dhe të përshtatshme publike dhe
sociale, si dhe qasje të barabartë në burimet financiare dhe të drejta të plota dhe të barabarta për
të zotëruar truall dhe pasuri të tjera, dhe marrja e masave të përshtatshme për të adresuar
numrin në rritje të të pastrehave ose të grave me banesë të papërshtatshme në mënyrë që të
pakësohet rreziku për t’u dhunuar;
(k) Trajtimi i të gjitha formave të dhunës kundër grave dhe vajzave si vepër kriminale, e
dënueshme me ligj, dhe garantimi i dënimeve në përpjestim me shkallën e krimeve dhe të
sanksioneve në legjislacionin vendas për të dënuar dhe shpaguar si duhet, të këqijat e bëra ndaj
grave që i janë nënshtruar dhunës;
(l) Marrja e masave të efektshme për të parandaluar miratimin e viktimës për t’u bërë pengesë
për sjelljen e autorëve të dhunës kundër grave përpara drejtësisë, duke garantuar mbrojtjen e
duhur për viktimat;
(m)Garantimi që ndihma ligjore e efektshme është në dispozicion të të gjitha femrave viktima
të dhunës në mënyrë që ato të mund të marrin vendime të informuara në lidhje, ndër të tjera, me
procedurat dhe çështjet ligjore që lidhen me ligjin e familjes, duke siguruar gjithashtu se
viktimat kanë qasje në shpagimin e drejtë dhe efektiv për dëmet që ato kanë pësuar, duke përfshirë adoptimin e legjislacionit kombëtar kur është e nevojshme;
(n)Garantimi që të gjithë zyrtarët publikë përkatës të koordinojnë me efektshmëri parandalimin,
hetimin, ndjekjen penale dhe ndëshkimin e të gjitha formave të dhunës dhe ofrimin e mbrojtjes
dhe mbështetjes së viktimave;
(o)Zhvillimi ose përmirësimi dhe shpërndarja e programeve të specializuara të trajnimit për
oficerët e policisë, gjyqësorit, punonjësit shëndetësorë, personelin e zbatimit të ligjit, dhe
autoritetet e tjera publike që kanë lidhje, duke përfshirë mjetet praktike dhe praktikat më të mira
për identifikimin,parandalimin dhe trajtimin e rasteve të dhunës kundër grave dhe sesi të
ndihmohen viktimat e dhunës;
(p)Forcimi i infrastrukturës kombëtare shëndetësore dhe sociale për të përforcuar masat për të
promovuar qasjen e barabartë të grave në shërbimet publike dhe për të trajtuar pasojat
shëndetësore të të gjitha formave të dhunës kundër grave, duke përfshirë mbështetjen e viktimave

nga JK Wed Sep 03, 2014 12:36 pm

(q)Ngritja ose mbështetja e qëndrave të integruara përmes të cilave, u ofrohen
strehëza,shërbime ligjore, shëndetësore, psikologjike, këshillimore dhe shërbime të tjera
viktimave të dhunës të të gjitha formave të dhunës kundër grave dhe, kur këto qëndra nuk janë
të realizueshme, çuarja përpara e bashkëpunimit dhe koordinimit të agjencive, në mënyrë që t’i
bëjnë shpagimet më të arritshme dhe të lehtësojnë riaftësimin fizik, psikologjik, dhe social të
viktimave, dhe të garantojnë që viktimat të kenë qasje në këto shërbime;
(r)Garantimi i riabilitimit dhe riintegrimit të plotë të viktimave të dhunës në shoqëri;
(s)Garantimi që sistemi i burgjeve dhe i shërbimeve të lirimit me kusht të ofrojnë programe të
përshtatshme reabilitimi për autorët, si mjete parandaluese për të evituar kthimin në krim;
(t)Mbështetja dhe angazhimi në partneritete me organizatat jo-qeveritare, në veçanti me
organizatat e grave, dhe aktorë të tjerë që kanë lidhje, dhe sektorin privat për t’i dhënë fund
dhunës kundër grave;
17. i bën thirrje komunitetit ndërkombëtar, përfshirë sistemin e Kombeve të Bashkuara dhe, kur
duhet, organizatat rajonale dhe nënrajonale për të mbështetur përpjekjet kombëtare për të çuar
përpara aftësimin e grave dhe barazinë gjinore në mënyrë që të zgjerohen përpjekjet kombëtare
për të zhdukur dhunën kundër grave dhe vajzave, përfshirë, sipas kërkesës, në zhvillimin dhe
zbatimin e plan veprimit kombëtar për zhdukjen e dhunës kundër grave dhe vajzave, përmes,
ndër të tjera, dhe marrjes në konsideratë të përparësive kombëtare, ndihmës zyrtare për
zhvillim, dhe formave të tjera të përshtatshme të ndihmës, të tilla si lehtësimi dhe ndarja e
udhëzimeve, metodologjive dhe praktikave më të mira;
18. Thekson ndihmesën e tribunalëve ndërkombëtarë penalë për t’i dhënë fund mosndëshkimit
përmes garantimit të përcaktimit të përgjegjësisë dhe ndëshkimit të autorëve të dhunës kundër
grave, si dhe kontributit që mund të japë Gjykata Kriminale Ndërkombëtare, dhe u kërkon Shteteve që të shohin mundësinë për të ratifikuar ose për t’u bërë palë në Statutin e Romës, që
hyrin në fuqi në 1 korrik 2002;
19. Mirëpret hapat e marrë nga disa organizma të Kombeve të Bashkuar për të diskutuar brenda
mandateve të tyre respektivë, çështjen e dhunës kudnër grave në të gjitha format dhe
manifestimet e veta, dhe të inkurajojë të gjithë organizmat që kanë lidhje që të vazhdojnë të
trajtojnë këtë çështje në përpjekjet e tyre të ardhme dhe në programet e tyre të punës;
20. Përsërit kërkesën e vet bërë Rrjetit të Agjencive për Gratë dhe Barazinë Gjinore që të shohë
mundësitë dhe mjetet për të zgjeruar efektshmërinë e Fondit të Besimit ët Kombeve të
Bashkuara në Mbështetje të Veprimeve për të Zhdukur Dhunën kundër Grave si një mekanizëm
financimi për mbarë sistemin për parandalimin dhe shpagimin e të gjitha formave të dhunës
kundër grave dhe vajzave, dhe në lidhje me këtë thekson rëndësinë e kontributeve të reja dhe në
rritje nga të gjitha Shtetet për Fondin në mënyrë që të arrihet objektivi i caktuar nga Fondi për Zhvillimin e Grave i Kombeve të Bashkuara; 21. U bën thirrje të gjithë organeve, njësive, fondeve dhe programeve të Kombeve të Bashkuar,
dhe agjencive të specializuara dhe fton institucionet Bretton Ëoods që të shtojnë përpjekjet e
tyre në të gjitha nivelet për të zhdukur të gjitha format e dhunës kundër grave dhe vajzave dhe
për të koordinuar më mirë punën e tyre, ndër të tjera, përmes Task Forcës për Dhunën ndaj
Grave të Rrjetit të Agjencive për Gratë dhe Barazinë Gjinore;
22. i kërkon Sekretarit të Përgjithshëm që t’i dorëzojë:
(a) Asamblesë së Përgjithshme në sesionin e gjashtëdhjetë e katërt një raport me informacion të
dhënë nga organet e Kombeve të Bashkuar, fondet dhe programet e specializuar për aktivitetet
në zbatim të rezolutave
61/143 dhe 62/133 të Asamblesë dhe për të paraqitur rezolutë, përfshirë atë për ndihmën e tyre
ndaj Shteteve në përpjekjet për të zhdukur të gjitha format e dhunës ndaj grave;
(b) Asamblesë së Përgjithshme në sesionin e vet të gjashtëdhjetë e katërt një raport me
informacion të dhënë nga Shtetet për aktivitet e tyre në zbatim të rezolutës në fjalë;
23. Kërkon gjithashtu nga Sekretari i Përgjithshëm që të paraqesë një raport verbal në
Komisionin për Statusin e Grave në sesionin e tij të pesëdhjetë e tretë me informacion të dhënë
nga organet e Kombeve të Bashkuara, fondet dhe programet e agjencive të specializuara për
aktivitetet në zbatim të rezolutave 61/143 dhe 62/133, përfshirë edhe për përparimin e bërë në
rritjen e efektshmërisë së Fondit të Besimit të Kombeve të Bashkuara në Mbështetje të
Veprimeve për të Zhdukur Dhunën kundër Grave si një mekanizëm i Kombeve të Bashkuara
mbarë-sistemik dhe për përparimin e bërë nga fushata e Sekretarit të Përgjithshëm për t’i dhënë
fund dhunës kundër grave, dhe i bën thirrje organeve, njësive, fondeve dhe programve të
Kombeve të Bashkuara dhe agjencive të specializuara që të kontribuojnë menjëherë për këtë
raport;
24. Vendos që të vazhdojë shqyrtimin e çështjes në sesionin e vet të gjashtëdhjetë e katërt nën titullin “Përparimi i Grave”.
Takimi plenar i 70të
18 dhjetor 2008