♥♥♥♥♥.ShoqeriaJone.♥♥♥♥♥
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

Tetė Shkrimet e shenjta & lashta Kurrė tė Deshifruara!

Shko poshtė

Tetė Shkrimet e shenjta & lashta Kurrė tė Deshifruara! Empty Tetė Shkrimet e shenjta & lashta Kurrė tė Deshifruara!

Mesazh nga capkenja Wed Dec 16, 2009 10:08 am

Tetė kurrė deshifruar shkrimet e shenjta e lashtė
Etruscans, Meroitic, Zapotec dhe Rongo Rongo: kėto janė gjuhėt qė janė ende tė mistereve tė mėdha

Qė nga ajo u shfaq nė tokė, njeriu gjithmonė ka ndjerė nevojėn pėr tė kaluar pėr nė brezat e ardhshėm njohuritė dhe pėrvojėn e fituar me kalimin e kohės. Shkrim ėshtė trillim sigurisht mė e rėndėsishme pėr tė kaluar nė histori. Pa dėshifrimin e njerėzve tė lashtė gjuhė sot do tė ketė njė njohuri shumė tė kufizuar tė qytetėrimeve tė kaluara. Sipas historianėve shkrim e parė tė paraqiten nė tokė dhe nė formė pyke pėrdorur nga Sumerians: gdhendur mbi rrasa argjile tė dhėnat e para datojnė nė 3.000 pes Format e shkrim mė vonė u shfaq nė Egjipt, atėherė Evropa dhe kėshtu me radhė nė Kinė dhe Amerikėn e Jugut Edhe pse tė dhėnat shumė tė kaluarėn janė deshifruar nga historianėt, ka ende gjuhėn e errėt. Ishte nė kėto shkrimet e shenjta ende tė deshifroj revistėn britanike New Scientist kushtuar njė raport tė gjatė identifikimin e tetė Scripts kryesore qė mbeten tė panjohura pėr njerėzimin.



Metoda e pėrdorur - Pėr tė interpretuar njė tekst nė studenti e kaluara duhet tė mbėshtetet gjithnjė e mė dy kėrkesat minimale: njė bollėk i teksteve dhe gjetje arkeologjike qė mund tė ndihmojnė pėr tė interpretuar gjuhė tė panjohur. Njerėzimi nuk do tė deshifruar shkrim me hieroglifė egjiptian pa ndihmėn e Rosetta Stone, pllakė errėt granit zbuluar nė 1822 nė Egjipt. Nė kėtė arkeologjik tė gjetur ėshtė shkruar nė tre skenare tė ndryshme: shkrim me hieroglifė, popullor dhe tė lashtė grek. Pėrmes krahasim me gjuhė greke e lashtė tė njohur tė dijetarėve, ata ishin nė gjendje pėr tė kuptuar rregullat dhe kuptimet e hieroglifet egjiptiane. Sot, ende dėshifrimin shkrimet e lashta mund tė ndahen nė tri kategori: ato shėnime alfabet i tė cilit ishte deshifruar, por ju nuk jeni duke pėrfshirė gjuhėn, librin, shkrimin tė cilit ėshtė e pakuptueshme, por qė ju e dini gjuhėn, alfabetin dhe shkrimet e tė cilit gjuhė janė dy pakuptueshme.

Etrusk DHE MEROITIC - Teksti i parė qė do tė deshifruar ende tė listuara nga "New Scientist dhe etrusk. Alfabeti ka qenė pothuajse tėrėsisht deshifruar sė bashku me aspekte tė rėndėsishme tė ciklit tė lartė, por interpretimi i gjuhės ende duket komplekse dhe shpesh tė pakuptueshme. Kjo ndodh sepse shumica e mbishkrimeve tė shumta etrusk ardhur deri ne ditet tona (rreth 10 mijė) janė tė shkruara mė sė shumti i funeralit ėshtė pėrgjithėsisht shumė i shkurtėr. Pėr mė tepėr, edhe pse duket shumė i ngjashėm me shkrim tė lashtė grek, ka dallime tė konsiderueshme. Para sė tė gjitha letrat etrusk janė shkruar nga e djathta nė tė majtė, nė drejtim tė kundėrt tė grek. Pastaj etrusk ėshtė njė gjuhė qė nuk ėshtė dall'indoeuropeo, por vetėm si gjuha baske moderne ka asnjė lidhje me gjuhėn familjet kryesore tė antikitetit. Same shkon pėr skenarin e dytė tė listės: script Meroitic. Pėrdorura nga banorėt e mbretėrisė tė qytetėrimit kush qė lulėzoi rreth 800 pes nė Afrikėn e Veriut, Egjipt jugore mes moderne dhe pjesėn veriore tė Sudanit, shkencėtarėt kanė deshifruar alfabeti, por jo gjuhėn. Sa pėr tė shkruarit, si nė gjuhėn egjiptiane tė lashtė tė njohur dy forma e shkrimit: hieroglifik, i pėrdorur kryesisht nė monumentet, dhe atė garė, e cila pėrdoret nė biznes dhe punėve tė pėrditshme. Dyja format e shkrimit kanė 23 shenjat qė ishin deshifruar ne vitin 1911 nga egjiptologji nė Oksford dhe Profesor Francis Llewellyn Griffith. Por kuptimi i fjalėve vazhdon tė jetė e panjohur dhe nuk ka ngjashmėri me asnjė nga gjuhėt qė fliten nė Afrikėn nėn Sahariane.

GJUHĖT Precolumbian - Ndėr deshifroj shkrimet e shenjta pėr tė shėnuar ende nga New Scientist "duket edhe njė grup i Scripts pėrdorur nga para-qytetėrimeve kolumbian: Olmec, Zapotec dhe epi-Olmec. Skripti i parė ėshtė pėrdorur nga qytetėrimi njėjtin emėr ka jetuar nga 1500 pes dhe 400 d.C. nė jug e sotme-Meksikė qendrore, nė lindje tė Isthmus e Tehuantepec. Deri disa vite mė parė ishte menduar qė kjo popullsi tė lashtė ishte analfabet, por nė vitin 1990 u zbulua njė bllok guri, mbi tė cilat ato shfaqen mbishkrimet qė daton 900 pes Nė tė gjitha ka rreth 60 simbolet, deri mė tani nuk deshifruar: sipas studiuesve, deri sa tė zbuluar rezultatet e tjera arkeologjike me simbolet e njėjta do tė jetė e vėshtirė pėr tė interpretuar kėto shenja. Diēka mė tepėr se ne e dimė gjuhėn e pėrdorur nga qytetėrimi Zapotec: ajo lulėzoi nė luginėn e Oaxaca, rreth 2.600 vjet mė parė. Zapotec pėrdorur njė lloj tė shkrimit karaktere kineze dhe mbishkrimet e parė rrokjezor gjetur datojnė deri nė 600 pes dhe janė tė pranishme nė muret e pikturuar, por edhe nė anije, kockat dhe predha. Kjo popullsi flet njė gjuhė qė ėshtė pėrdorur ende nė zjarr njerėzit qė jetojnė nė Amerikėn Qendrore. Megjithatė, studiuesit nuk kanė arritur tė rindėrtojnė alfabetin e pėrdorur nga ky civilizim edhe pėr shkak tė konfuzionit ekstrem dhe kompleksitetin e gjuhėve moderne qė fliten nga Zapotec people. Sė fundi ka epi-script Olmec. Pista e parė tė kėtij shkrimi shkon prapa nė 1902, kur u zbulua statujėz Tuxtla, njė figurė e shekullit tė dytė pas Krishtit nefrit Gjuha e folur nga njerėzit qė e krijoi kėtė shkrim ėshtė ndoshta njė version arkaik tė Zoche, gjuha e pėrdorur ende sot Isthmus e Tehuantepec. John Justeson dhe Terrence Kaufman, dy studiues amerikanė, kanė sugjeruar njė dėshifrimin fragmentare tė kėtij shkrimi, por derisa e gjetėn gjen i ri do tė jetė shumė e vėshtirė qė tė ketė njė interpretim tė qartė.

NGA linear NE DISCO PARTY - Ka ende shkrimet e lashta tė deshifroj njė nga mė tė famshme ėshtė "Linear A". Zbulim me njė tjetėr shkrim tė lashta, Linear B (deshifruar nė vitin 1952), nga arkeologu i njohur britanik Arthur Evans gjatė gėrmimeve nė Kretė nė vitin 1900, ky alfabet u pėrdor nė civilizimin grek miken nė mijėvjeēarin e dytė pes Pėrbėhet nga shenjat e sipėr nga e majta nė tė djathtė dhe tė pranishėm nė disa pllakat argjilore, ky shkrim ėshtė ende i palexueshėm dhe i pakuptueshėm, edhe pse ajo ka shumė simbole te perbashketa me linear B. Vijon Rongo-shkrim Rongo (do tė thotė "kėngėve") tė pėrdorura qė banorėt e hershme e Pashkėve Island: Ata u ulėn nė ishull nė Oqeanin Paqėsor rreth 300 pas Krishtit Kjo gjuhė e lashtė ėshtė shumė e ngjashme me Rapanui, gjuha e folur sot nė ishullin e Pashkėve, por shkrimi ėshtė i pakuptueshėm dhe komplekse (kjo ėshtė njė drejtshkrim "bustrofedica," njė sistem i shenjave qe nuk ka drejtim tė caktuar, por drejtim ndryshon vazhdimisht). Ata erdhėn te ne vetėm 25 tė hyra nė Rongo Rongo: shumica e kėtyre shkrimeve janė gdhendur nė copa druri. Njė tjetėr ėshtė shkruar pakuptueshme "industriale", tė pėrdorura nga qytetėrimeve qė kanė jetuar nė Luginėn Indus midis 2500 dhe 1900 pes Pėr fat tė keq, mbetet njė hyrje pak, duke u bazuar veēanėrisht nė enė qeramike dhe nuk duhet tė jetė mbi 5 karaktere. Shenjat janė rreth 400 tė njohur dhe pėr shkak tė shkurtėsinė e mbishkrimeve nuk ishte ende e mundur tė deshifroj kėtė shkrim. E fundit dy ekzistues janė historike ende tė deshifroj proto-Elamite dhe shkruar nė disk pėr njė parti. Parė ėshtė jo mė i vjetėr-shkrim deshifruar botė. Ajo ishte zhvilluar rreth 3.000 pes sė bashku me shkrim gjuha sumeriane. Fundit ka jetuar disa shekuj ka qenė dhe deshifruar pjesėrisht, dhe proto-Elamite shkrim u shua vetėm pas 150 vjetėsh qė nga shfaqja e saj nė rajonin e Elamit, emri i lashtė biblik dhėnė pėr territorin e cila tani i korrespondon nė jug-perėndimore tė Iranit . Ne e dimė shumė pak pėr njerėzit tė cilėt pėrdorin kėtė shkrim. Ende mbetet e paqartė nėse karakteri ėshtė gjuha e mbishkrimeve. Duke shkruar kėtė nė Disc Phaistos ėshtė njė grup i molds shtypur me simbolet e gdhendur nė tė dy anėt e arkeologjike tė gjeni. Zbuluar nė vitin 1908 nga Luigi Pernier italiane dhe Federico Halbherr, ndėrsa ata ishin gėrmime arkeologjike nė Kretė nė pallatin Minoan e Phaistos, kėtė relike qė datojnė qė mrekullueshme 1700 pes dhe pėrbėhet nga 241 simboleve, tė gjitha shenjat nuk janė deshifruar ende dhe nuk kanė ngjashmėri me shkrimet e njohur e kohės.


Tetė Shkrimet e shenjta & lashta Kurrė tė Deshifruara! 5259d1260895572-tete-shkrimet-e-shenjta-lashta-kurre-te-deshifruara-te_1
capkenja
capkenja
Perparues
Perparues

Gjinia Gjinia : Female
Ditelindja Ditelindja : 14/06/1993
Numri i postimeve Numri i postimeve : 15046
Vendndodhja Vendndodhja : Ne boten e cudirave
Hobi Hobi : Studente...
Humor Humor : Sa per vete
Data e rregjistrimit Data e rregjistrimit : 07/12/2009
Falenderimet Falenderimet : 138

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

Mbrapsht nė krye

- Similar topics

 
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti pėrgjigjeni temave tė kėtij forumi