♥♥♥♥♥.ShoqeriaJone.♥♥♥♥♥
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

Avni Rrustemi

Shko poshtė

Avni Rrustemi Empty Avni Rrustemi

Mesazh nga Vizitor Thu Apr 23, 2009 11:07 pm

Avni Rrustemi
(1895, Libohovė, Gjirokastėr - 10 qershor 1924) - pedagogė[1], mėsues[2], aktivist[3], deputet[4], atentator[5], shqipėtar nga Shqipėria.

Atdhetar e demokrat revolucionar i shquar, udhėheqės i shoqėrisė demokratike "Bashkimi", pjesėtar i opozitės demokratike nė Asamblenė Kombėtare nė prag tė Revolucionit tė Qershorit 1924. Hero i Popullit. Lindi nė Libohovė, Gjirokastėr nė njė familje atdhetare. Mėsimet fillore i mori nė vendlindje, vazhdoi nė normalen e Elbasanit dhe mė vonė nė Shėn Mitėr Korone (itali), kurse studimet e larta pėr pedagogji i filloi nė Universitetin e Romės. Ndėrkohė Avni Rrustemi punoi si mėsues nė Libohovė (1910), nė Tragjas tė Vlorės (1913), nė Tepelenė (1916-1917) e nė Vlorė (1917-1918).

I rritur dhe i edukuar nė njė mjedis atdhetarėsh, Avni Rrustemi u shqua si veprimtar me armė nė dorė pėr lirinė, pavarėsinė e tėrėsinė territoriale tė Shqipėrisė. Mė 1908 braktisi bankat e shkollės pėr t'u bashkuar me ēetėn e Ēerēiz Topullit , mė 1910 bėri njė pėrpjekje pėr tė vrarė nė Shkodėr komandantin e ekspeditės ushtarake osmane gjeneral Shefqet Turgut pashėn. Mė 1914 u radhit nė forcat shqiptare pėr ēlirimin e Shqipėrisė sė Jugut nga pushtimi i forcave greke. Mė 1918 , me nismėn e tij u formua nė Vlorė shoqėria atdhetare e rinisė vlonjate me emrin "Djalėria e Vlorės". Nė krye tė saj organizoi demonstratėn anti-imperialiste tė 28 Nėntorit 1918 kundėr pushtuesve italianė. Nė pranverė tė vitit 1919 nė Shėn Mitėr krijoi "Lidhjen e Rinisė Shqiptare" pėr mbrojtjen e tė drejtave kombėtare, kurse mė 13 qershor 1920 vrau me atentat nė Paris Esat Pashė Toptanin, politikan me botėkuptime feudale.

Akti heroik i Avni Rrustemit nė Paris, nuk ishte njė atentat i thjeshtė, ai nuk kishte karakter terrorist, apo anarkist... Plumbat e Avni Rrustemit qė shtrinė pėrdhe Pashėn e Toptanit ishin sinjali, kushtrimi i Revolucionit Demokratiko-Borgjez, i njė revolucioni tė ri i popullit shqiptarė qė po ngrihej kundėr feudalizmit. Me t'u kthyer nė Shqipėri, nė dhjetor 1920 ai filloi punėn pėr bashkimin e shoqėrive demokratike ekzistuese nė njė organizatė tė vetme. Kongresi i mbajtur mė 25 prill 1921 nė Vlorė krijoi njė shoqėri qė mori emrin federata "Atdheu". Kryetar nderi i saj u zgjodh Avni Rrustemi. Me nismėn e tij u krijuan dhe organizata profesionale tė mėsuesve. Pas mbylljes sė federatės "Atdheu", nė gusht 1922 pėrsėri me nismėn e Avni Rrustemit mė 13 tetor 1922 u krijua nė Tiranė shoqėria demokratike "Bashkimi".

Avni Rrustemi nuk qe vetėm organizatori kryesor i shoqėrive demokratike, por edhe njė ndėr ideologėt mė tė shquar demokratė. Idetė e tij, tė formuluara nė njė sėrė fjalimesh e artikujsh publicistikė u bėnė armė e fuqishme nė duart e rinisė demokratike e tė masave tė shtypura punonjėse. "Kur qeveria, nuk plotėson nevojat mė me rėndėsi qė ka kombi, - thoshte ai, atėherė kjo nevojė duhet tė realizohet me interesimin e pjesės sė organizuar tė popullit e ta bėjmė ne qeverinė qė ta ndjejė kėtė nevojė". Daljen e vendit nga prapambetja Avni Rrustemi e shikonte nė zhvillimin e ekonomisė sė pavarur kombėtare. "Pa pavarėsi ekonomike, - shkruan ai, - nuk mund tė ketė pavarėsi politike". Idetė e tij demokratike e revolucionare ai i shprehu edhe nė Asamblenė Kushtetuese tė vitit 1924, ku u zgjodh deputet nga populli i ish-prefekturės sė Kosovės. Ai kritikoi me guxim shpėrdorimet e aparatit burokratik tė kohės, fodullėkun e injorancėn e klasave sunduese reaksionare dhe mbrojti me zjarr traditat e popullit tonė dhe tė drejtat e shqiptarėve qė jetonin nė trojet e veta nė Jugosllavi.

Nė kushtet e ashpėrsimit tė kontradiktave klasore e politike tė vendit, reaksioni ēifligar me Ahmet Zogun nė krye organizoi vrasjen e Avni Rrustemit mė 22 prill 1924. Me kėtė akt reaksioni synonte tė godiste lėvizjen demokratike-borgjeze nė ngritje. Vrasja e udhėheqėsit tė shquar tė Lėvizjes demokratike shėrbeu si shkėndijė e revolucionit qė triumfoi mė 10 qershor 1924.

Vizitor
Vizitor


Mbrapsht nė krye Shko poshtė

Avni Rrustemi Empty Re: Avni Rrustemi

Mesazh nga Vizitor Thu Apr 23, 2009 11:07 pm

Avni Rrustemi Avni_rrustemi

Vizitor
Vizitor


Mbrapsht nė krye Shko poshtė

Avni Rrustemi Empty Re: Avni Rrustemi

Mesazh nga Vizitor Thu Apr 23, 2009 11:09 pm

Avniu, biri i Libohovės dhe i Shqipėrisė, atdhetarė e patundur me orientime demokratike tė kohės, duke parė gjendjen e rėndė ekonomike dhe shoqėrore nė Shqipėri, ai „u shkri si qiriri“, i Namit duke dhėnė ēdo gjė nga vetja si shembull i brazave tė ri, qė tė edukojė gjeneratėn e re qė po rritej nė njė frymė krejt tė re pėrparimtare pėr t’i dalė zot shqiptarisė.
Avniu i kuptoi mė mirė dhe mė ēartė nga tė tjerėt qėllimet grabitqare tė shteteve fqinje tė cilat hapur e fshehur po synonin ri copėtimin e Shqipėrisė, pėr fat tė keq e gjitha kjo mė mbėshtetjen dhe qėndrimin antishqiptar tė disa nga Fuqive tė Mėdha tė cilat nėn ndikimin e Rusisė Cariste po mbyllnin njėrin sy para invadimeve serbe, Greke e Bullgare nė territoret shqiptare. Nė kėtė mes, dorėn nė zemėr edhe me qėndrimin e imzanė e Portės sė lartė e cila pėr mė se pesė shekuj shqiptarėve ua kishte sjellė diellin mbi kokė! Kėshtu qė, politika e atėhershme Franceze, Angleze etj. atėbotė ishin tė gatshme qė Shqipėrinė ta fshinin qoftė edhe nga harta evropiane si shtet.

Pėrballur me kėtė gjendje tė rėndė Avniu dhe bashkėluftėtarėt e tij, nuk po rrinin duarkryq, ata kishin mobilizuar tė gjitha forcat e veta e me rininė djaloshare po vepronin anė e kėnd atdheut
Nė mėnyrė qė tė ishin gati edhe me armė nė dorė pėr t’i dalė nė mbrojtje tokės sonė tė shenjtė
, ku veē kishin filluar t’i ngulnin thonjtė e tyre nė tokat tona si Italia qė kishte mėsyrė Vlorėn!

Avniu, ishte atdhetar e demokrat, revolucionar dhe intelektual, qė ēėshtjen e atdheut e kishte vėnė mbi tė gjitha, madje edhe mbi jetėn e tij. Ai, duke e ndier si nevojė tė kohės qė djemtė atdhedashės t’i mobilizoi dhe t’i ketė kurdoherė tė gatshėm, pėr tė qenė pranė e pranė, themeloi Shoqėrinė Demokratike „Bashkimi“, shumė nga pikat e kėtij programi edhe sot e kėsaj dite nuk e kanė humbur aktualitetin e tyre. Avniu ishte pjesėtar i denjė i opozitės demokratike nė Asamblenė Kombėtare mu nė prag tė Revolucionit Demokratik Borgjez tė Qershorit tė vitit 1924, ishte kjo Qeveria e parė Demokratike nė Ballkan e mė gjerė qė udhėhiqej nga bijtė mė tė devotshėm tė shqiptarisė nė krye me Fan Nolin e madh.
Avniu punoi si mėsues nė Libohovė, pastaj nė Targjas tė Vlorės, nė Tepelenė e nė Vlorė etj. Ai, ishte rreshtuar me kohė nė mjedise atdhetarėsh, qė po pėrpiqeshin e luftonin me pushkėn krahut pėr tė zmbrapsur lakmitė e armiqve te Shqipėrisė si dhe pėr tė penguar pėrēarjen e vendit nga agallarė e bejlerė dritėshkurtėr, tė cilėt i kishte verbuar lakmia pėr prona, ē’fliqe. Qėllimet e Avniut dhe bashkėmendimtarėve e bashkėluftėtarėve tė tij, ishin tė prera dhe tė ēarta: liria dhe pavarėsia e tėrėsisė tokėsore shqiptare, pra qėndresė, luftė dhe pėrpjekje pėr Shqipėrinė e lirė, sovrane e demokratike, qė do tė jetonte nė fqinjėsi tė mirė me tė gjitha ato shtate qė do ta respektonin kėtė parim universal ndėrkombėtar.

Nė vitin 1908, Avniu braktisi bankat shkollore dhe iu bashkua ēetės sė Ēerēiz Topullit. Qė mė 1910, Avniu me kobure nė dorė bėri pėrpjekje qe ta qėronte nga faqja e dheut (nė Shkodėr) Gjeneralin otoman, gjakpirėsin Shefqet Turgut Pashėn, komandant i ekspeditės turke nė Shkodėr. Atėbotė, Avniu ishte nė moshė fare tė re, por me veprimin tij tė guximshėm, ai tregoi se si duhet tė „dekorohen“ pushtuesit e tokave shqiptare dhe tradhtarėt e vendit! Ky ishte njė frymėzim i mirė pėr tė gjithė popujt e pushtuar e nė kėtė kontest edhe pėr ne, qė pėr liri dhe bashkim tė vendit jemi pėrpjekur pareshtur ndėr vite deri tek ditėt e sotme, ku shumė bijė tė devotshėm kanė ndjekur rrugėn e Avniut, Ēerēizit, Zaskocit, Micit, Vasilit, Kushit, e dhjetėra bijve tanė tė devotshėm, qė u flijuan pėr!

Nė vitin 1914, Avniu u radhit nė radhėn e forcave ēlirimtare tė vendit, qė pėr pikėsynim kishin ēlirimin e Jugut tė Shqipėrisė nga pushtuesit grek tė cilėt ishin futur nė tokat tona!
Mė 1918, Avniu e mori edhe njė nismėn pėr themelimin e Shoqėrie atdhetare tė tė rinjve Vlonjat, qė e pagėzoi me emrin: „Djalėria e Vlorės“. Drejtimin e shoqėrisė e mori pėrsipėr vet
Avniu, i cili pa humbur kohė sė bashku me bashkėveprimtarėt dhe bashkėmendimtarėt e tij u vunė nė njė lėvizje tė shpejt nė mėnyrė qė mė 28 Nėntor 1918, tė organizonin njė demonstratė tė fuqishme kundėr pushtuesit Italian, dhe kėtė e arritėn me sukses.
Njė vit mė vonė, pra mė 1919, nė Shėn Mitėr, Avniu themelon edhe; „Lidhjen Rinisė Shqiptare“ e cila kishte pėr qėllim mbrojtjen e tė drejtave tona kombėtare etj.

Akti historik dhe heroik qė Avniu e kreu mė 13 qershor 1920, kur me atentat vrau nė Paris Esat Pasha Toptanin- Kryetradhtarin e vendit, veglėn e shteteve fqinje, njėkohėsisht edhe tė fuqive tė huaja dhe shitėsin e interesave tė Shqipėrisė, tronditi Konferencėn e „Paqes“ nė Paris dhe prishi planet qė bėheshin pėr ricopėtimin e Shqipėrisė sė edhe ashtu tė pėrgjysmuar!
Ky akt heroik e historik i Avniut, qė ekzekutoi nė mes tė Parisit tradhtarin e kombit Pasha Toptanin, ishte akt atdhetarie e vendosmėrie qė do t’iu binte kokės tė gjithė atyre qė do tė guxonin tė bėnin pazar nė dėm tė tokave shqiptare!
Kushtrimi i krismave tė kobures sė Avniut, ishte kushtrim pėr bashkimin e tė gjithė atyre burrave qė pėrpiqen pėr ēlirimin e trojeve shqiptare, njėkohėsisht vėrejtje pėr tė gjithė ata qė ushqenin dhe ndihmonin pėrēarjen vendit, vėrejtje pėr te gjithė ata qė u shėrbenin pushtuesve tanė shekullorė sllavo-grek, vėrejtje pėr tė gjithė ata qė synonin kolltukėt e “pushtet” nėn tutelėn e pushtueseve tanė!

Avniu me aktin historik qė kreu, i tregoi botės se dora e popullit do t’i arrijė tradhtarėt e kombit tonė- edhe nė Paris, Londėr e kudo qė tė fshihen e strehohen ata! Avniu, gjyqin e Parisit, qė iu ngrit pėr ta dėnuar atė, e shndėrroi nė njė tribunė politike, ku mbrojti me konsekuencė tė drejtat shqiptare, duke fituar kėshtu simpatinė e qindra intelektualėve tė kohės, tė cilėt u solidarizuan me qėllimin e lartė tė veprės sė Avniut dhe me tė drejtėn e popullit shqiptar pėr tė qenė i lirė nė tokat e veta. Nėpėr tė gjitha qytetet e Shqipėrisė organizoheshin tubime e manifestime nė shenjė pėrkrahjeje tė Avniut me tė vetmen kėrkesė: „LIROJENI DJALIN TONĖ!”- tradhtarėt plumbin e kanė hak...

Avniu dhe populli shqiptar e fituan edhe kėtė gjyq. Nė dhjetor tė vitit 1920, Avniu kthehet nė Shqipėri. Masat popullore liridashėse e pritėn me entuziazėm, e pritėn si njė hero tė vėrtetė. Avniu pėr asnjė ēast nuk e ndali veprimtarinė e vet dhe as edhe njėherė nuk mendoi se „e kreva detyrėn ndaj atdheut!“. Ai nuk qe vetėm organizatori kryesor i shoqėrive demokratike – pėrparimtare dhe ēlirimtare, por edhe njėri ndėr ideologėt mė tė shquar tė asaj kohe. Idetė e tij tė publikuara, njė herė u bėnė edhe armė tė fuqishme nė duart e rinisė demokratike tė asaj kohe si dhe tė masave tė shtypura. Idetė e tij pėr pėrparimin e vendit ai i shprehu edhe nė Asamblenė Kushtetuese tė vitit 1924, ku edhe u zgjodh deputet nga populli i ish prefekturės sė Kosovės. Ai mbrojti me guxim e zjarr traditat luftarake tė popullit tonė, pėrpjekjet e tė drejtat e tyre pėr t’u ēliruar nga zgjedha serbo-sllave dhe greke, pėr tė jetuar tė lirė dhe tė bashkuar- ashtu siē jetojnė popujt e tjerė tė botės sė lirė...
Forcat e errėta Monarkiste, pėrgatitėn likuidimin e Avniut, ai ra me 22 prill, ra pėr tė mos rėnė kurrė!... Figura e Avniut do tė qėndrojė lartė nė ndėrgjegjen e luftėtarėve tė lirisė!

Nderim i pėrjetshėm jetės dhe veprės sė ndritur tė Avniut!

Vizitor
Vizitor


Mbrapsht nė krye Shko poshtė

Avni Rrustemi Empty Re: Avni Rrustemi

Mesazh nga Sponsored content


Sponsored content


Mbrapsht nė krye Shko poshtė

Mbrapsht nė krye

- Similar topics

 
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti pėrgjigjeni temave tė kėtij forumi