Burrat dashurojnė fuqishėm flokėverdhat, por nė fund martohen me brune. Faji ėshtė i stereotipit se, kėto femra janė mė tė bukura, por mė pak inteligjente. Ashtu sikurse citohet nė njė film, burrat preferojnė biondet, por, mesa duket, kontakti me to i ēon meshkujt tė bėjnė gabime tė njėpasnjėshme e tė pamenduara. Kėtė teori e pohon njė studim i prezantuar nga shkencėtarėt e njė universiteti nė Paris, drejtuar nga njė profesor i psikologjisė sociale, Terri Majer. Sipas kėrkimeve, aftėsitė mendore tė meshkujve zvogėlohen nė momentin kur kėta tė fundit kanė njė marrėdhėnie tė ngushtė me njė grua bionde. Studiuesit pohojnė se, kur njė burrė flet me njė vajzė bionde, fillon tė veprojė njė stereotip i pandėrgjegjshėm. Nė mėnyrė tė menjėhershme, ky stereotip sinjalizon se ka tė bėjė me njė person mė pak inteligjent. Pra, arsyeja qė meshkujt tėrhiqen mė shumė nga femrat bionde, ėshtė sepse kėto tė fundit janė “budallaqe” dhe, nė kėtė mėnyrė, nuk kėrkojnė ndonjė impenjim tė madh, sforcim intelekti nė avantazh tė dėshirės seksuale. Sikur tė mos mjaftonte kjo, “studimi” i Meyer ėshtė publikuar edhe nga “Sunday Times”, tė cilin e ka prezantuar nė formėn e njė investigimi: “Biondet janė mė budallaqe se sa duhet? Profesori argumenton mbi faqet e revistės “Journal of Experimental Psychology”, se faji nuk ėshtė i femrave, qė truri mashkullor fiket pėrpara atij tė njė biondeje: mashkulli mbetet viktimė e njė stereotipi social. Biondet kanė aftėsi t’i bėjnė ato tė reagojnė nė mėnyrat mė idiote’”. Mekanizmi i pandėrgjegjshėm nga shkencėtarėt ėshtė quajtur “fėmija i zhgėnjyer”. Ai bėhet edhe mė evident kur pėrpara syve tė meshkujve shfaqen foto tė femrave bionde. Nėse, pak mė vonė, tė njėjtėt persona i nėnshtrohen njė testi koshience tė zakonshme, edhe njė testi elementar, do tė bėjnė shumė gabime qė, nė njė situatė tjetėr nuk do t’i kishin bėrė. “Kjo tregon se disa persona aktivizojnė disa stereotipie qė, mesa duket, nė realitet nuk i ndajnė”, pohon profesori Majer. Nė kėtė rast, meshkujt, nė kontakt me femrat bionde, zhvillojnė atė paragjykim tė pandėrgjegjshėm qė i bėn tė duken nė sytė e tyre si “vajzat klasike budallaqe”. Ēdo paragjykim, sipas studimit, ka njė matricė “historike”. Studimi pohon se “stereotipi i femrės bionde, tė bukur dhe budallaqe” ėshtė shumė i vjetėr. Njė nga interpretimet mė sugjestive ėshtė ajo qė pohon se shoqėrimi mes qenies bionde dhe fjalėve boshe vjen nga fakti se pjesa mė e madhe e tė sapolindurve kanė ngjyrė flokėsh tė verdhė. Kėshtu, automatikisht, personi biond i bashkohet menjėherė papjekurisė. Natyrisht, rezultatet e kėtij studimi janė shumė tė diskutueshme. Aktorja bionde Mishel Kolins, e intervistuar nga revista “Times” e Londrės, shpreh dyshime serioze mbi interpretimet e studimit dhe pohon se, kur nė mes janė meshkujt, ngjyra e flokėve nuk tregon pothuajse asgjė: “Mendoj se flokėt nuk kanė tė bėjnė aspak me kėtė problem. Mesa duket, meshkujt tėrhiqen veēanėrisht nga format e femrave. Megjithatė, nėse do tė gjendesha mes vajzave qė mbajnė ekstejshėn, qė i kalojnė vithet, edhe unė do tė sillesha ndryshe me to”. Por “faji” mbetet pikėrisht i ish-biondes sė pavdekshme Merilin Monro, qė nė vitin 1953 luante rolin e njė vajze mendjelehtė, nė filmin me Xhejn Rasell, nė rolin e brunes. Aktorja Ana Falki pohon: “Gjithmonė ėshtė thėnė se biondet janė budallaqe, por, nė fakt, nuk jemi. Me ne meshkujt sillen mirė dhe janė mė tė lirshėm, ndoshta sepse jemi mė pak impenjative. Gjithashtu, ėshtė e vėrtetė se burrat preferojnė biondet, por mė pas martohen me brune”. Ndėrsa Monika Beluēi, e cila “ėshtė konvertuar” nė bionde, pėr shkak tė rolit, ka deklaruar: “Meshkujt preferojnė biondet, sepse, mesa duket, ato kanė njė fuqi tėrheqjeje mė tė fortė mbi burrat. Njė gazetar mė ka thėnė se revistat e ilustruara shesin mė shumė, kur nė kopertinė ėshtė njė bionde, dhe jo njė brune. Unė bėj pėrjashtim”. Gjithēka ėshtė e vėrtetė, por “Sunday Times” nėnvizon njė datė tė rėndėsishme qė e sheh kėrkimin me sy tjetėr. Sipas shkencėtarėve amerikanė, meshkujt budallallepsen nga prania e femrave: “Bionde me flokė tė gjatė dhe sy blu, tė reja, me kėmbė tė gjata, me gjoks tė madh e jetė tė thjeshtė”. Pra, ata kėrkojnė njė yll tė sapo rėnė nga qielli. Njė femėr kaq e kompletuar transmeton idenė e njė shėndeti tė mirė dhe aftėsisė pėr tė riprodhuar. Por, krahas kėtij studimi, ėshtė edhe njė lajm i keq. Biondet natyrale janė drejt zhdukjes dhe, sipas disa llogaritjeve, pas 200 vjetėsh gjurmėt e tyre do tė zhduken plotėsisht, pėr shkak tė njė gjeni. Mutacioni gjenetik ėshtė nė favor tė bruneve.


gazeta libertas